Soạn bài Quá trình văn học và phong cách văn học ngắn nhất
Soạn bài Quá trình văn học và phong cách văn học
Hướng dẫn soạn bài
Câu 1 (trang 183 sgk Văn 12 Tập 1):
- Quá trình văn học là diễn biến hình thành tồn tại, phát triển, thay đổi của văn học qua các thời kỳ lịch sử.
- Quá trình văn học luôn tuân theo những quy luật chung.
+ Thứ nhất : văn học gắn bó với đời sống, thời đại nào văn hoá ấy, những chuyển biến của lịch sử xã hội thường kéo theo những biến động trong lịch sử phát triển của văn học.
+ Thứ hai : Văn học phát triển trong sự kế thừa và cách tân : văn học dân gian là cội nguồn của văn học viết, người sau kế thừa giá trị văn học của người trước và tạo nên giá trị mới.
+ Thứ ba : Văn học một dân tộc tồn tại vận động trong sự bảo lưu và tiếp biến. Là một dòng chảy của văn học thế giới.
Câu 2 (trang 183 sgk Văn 12 Tập 1):
*Các trào lưu văn học lớn trên thế giới:
a.Văn học thời phục hưng ( ở Châu Âu vào TK XV - XVI )
- Đặc trưng : Đề cao con người, giải phóng cá tính chống lại tư tưởng khắc nghiệt thời trung cổ.
- Tác giả tiêu biểu : Sêch-xpia ( Anh), Xec - van - tec ( TBN)
b Chủ nghĩa cổ điển (Pháp Vào TK XVII)
- Đặc trưng : Coi Văn hóa cổ đại là hình mẫu lý tưởng, luôn đề cao lý trí, sáng tác theo các quy phạm chặt chẽ.
- Tác giả tiêu biểu : Cooc - nây, Mô-li-e ( Pháp )
c. Chủ nghĩa lãng mạn : ( Ở các nước Tây âu sau cách mạng tư sản Pháp 1789)
- Đặc trưng : Đề cao những nguyên tắc chủ quan, lấy đề tài trong thề giới tưởng tượng của nhà văn, hình tượng nghệ thuật thường có vẻ đẹp khác thường
- Tác giả tiêu biểu :V.Huygô(Pháp) F. Si-le ( Đức)
d. Chủ nghĩa hiện thực phê phán ( Châu âu TKXIX )
- Đặc trưng : Thiên về những nguyên tắc sáng tác khách quan. thường lấy đề tài từ đời sống hiện thực, xây dựng những tính cách điển hình, vừa có tính khái quát, vừa có tính cụ thể.
- Tác giả tiêu biểu : H. Ban - dăc( Pháp) L. Tôn-tôi ( Nga)
e. Chủ nghĩa hiện thực XHCN ( TK XX sau Cách mạng tháng 10 Nga)
- Đặc trưng : Miêu tả cuộc sống trong quá trình phát triển cách mạng
- Tác giả tiêu biểu:M.Gooc-ki(Nga) Giooc – giơ A-ma - đô ( Braxin)
g.Chủ nghĩa siêu thực: ( Pháp-Vào 1922)
- Đặc trưng : Quan niệm thế giới trên hiện thực mới là mảnh đất sáng tạo của người nghệ sĩ
- Tác giả tiêu biểu:A. Brơ - tôn ( Pháp )
h. Chủ nghĩa hiện thực huyền ảo: ( Mỹ La tinh sau thế chiến thứ hai)
- Đặc trưng : Coi thực tại bao gồm cả đời sống tâm linh, niềm tin tôn giáo , các huyền thoại, truyền thuyết
- Tác giả tiêu biểu : G. Mac - ket.
* Ở Việt Nam :
- Trào lưu xuất hiện vào những năm 30 của TK XX.
+ Trào lưu lãng mạn.
+ Trào lưu hiện thực phê phán.
+ Trào lưu hiện thực XHCN.
Câu 3 (trang 183 sgk Văn 12 Tập 1):
- Phong cách văn học là sự độc đáo, riêng biệt của các nghệ sĩ biểu hiện trong tác phẩm.
- Phong cách văn học nảy sinh do chính nhu cầu, đòi hỏi sự xuất hiện cái mới và nhu cầu của quá trình sáng tạo văn học.
- Qúa trình văn học được đánh dấu bằng những nhà văn kiệt xuất với phong cách độc đáo của họ.
- Phong cách in dậm dấu ấn dân tộc và thời đại
Câu 4 (trang 183 sgk Văn 12 Tập 1): Biểu hiện của phong cách văn học:
- Giọng điệu riêng biệt, cách nhìn, cách cảm thụ có tính khám phá .
- Sự sáng tạo các yếu tố thuộc nội dung tác phẩm
- Hệ thống phương thức biểu hiện, các thủ pháp kỹ thuật mang dấu ấn riêng.
- Thống nhất từ cốt lõi, nhưng có sự triển khai đa dạng đổi mới.
- Có phẩm chất thẩm mỹ cao, giàu tính nghệ thuật.
Luyện tập
Câu 1 (trang 183 sgk Văn 12 Tập 1): Sự khác biệt đó nằm ở:
- Đề tài: Cảm hứng chủ đạo là phê phán, bóc trần, phê phán thực tại xã hội. Lý tưởng thẩm mĩ của chủ nghĩa hiện thực có tính nhân đạo. Nếu chủ nghĩa lãng mạn hướng vào cái phi thường thì chủ nghĩa hiện thực hướng tới cái bình thường. Chẳng hạn, truyện ngắn Chữ người tử tù xây dựng một không khí thiêng liêng khác thường, con người cũng tài hoa, dũng liệt một cách rất đỗi nghệ sĩ như Huấn Cao.
- Nhân vật: Chủ nghĩa hiện thực miêu tả cuộc sống bằng hình tượng tương ứng với bản chất những hiện tượng của chính cuộc sống, bằng điển hình hoá những hiện tượng của chính cuộc sống. Chủ nghĩa lãng mạn xây dựng những tính cách phi thường trong những hoàn cảnh phi thường, tính cách không tồn tại trong những hoàn cảnh không tồn tại. Nguyễn Tuân trong Chữ người tử tù tìm thấy sự tỏa sáng của nhân cách người tử tù nơi ngục thất tăm tối; sự vươn lên cái đẹp, cái thiên lương của một ngục quan, trong một nhà tù xã hội phong kiến xấu xa, suy tàn.
Câu 2 (trang 183 sgk Văn 12 Tập 1):
- Phong cách nghệ thuật của Tố Hữu:
+ Về nội dung, thơ Tố Hữu mang tính trữ tình chính trị
+ Về nghệ thuật, thơ Tố Hữu mang tính dân tộc.
- Phong cách nghệ thuật của Nguyễn Tuân nẳm ở:
+ Chữ ngông
+ Tài hoa, uyên bác.
