Chuẩn bị Bộ thí nghiệm như Hình 8.12 Đèn chiếu sáng (1) Vật sáng bằng kính mờ hình chữ F
Khoa học tự nhiên 9 Bài 8: Thấu kính - Kết nối tri thức
Hoạt động trang 45 KHTN 9:
Chuẩn bị: Bộ thí nghiệm như Hình 8.12:
- Đèn chiếu sáng (1);
- Vật sáng bằng kính mờ hình chữ F (2);
- Thấu kính hội tụ hoặc thấu kính phân kì (3);
- Màn chắn (4);
- Giá quang học (5);
- Nguồn điện và dây nối (6).
Tiến hành:
Thí nghiệm 1.
- Bố trí thí nghiệm như Hình 8.12.
- Đặt vật ở vị trí d > f.
- Từ từ dịch chuyển màn chắn cho đến khi thu được ảnh của vật rõ nét trên màn chắn.
- Nhận xét đặc điểm ảnh của vật.
- Lặp lại thí nghiệm trong trường hợp d < f và rút ra nhận xét đặc điểm ảnh của vật trong trường hợp đó.
Trả lời các câu hỏi sau:
1. Đặt vật trong khoảng nào thì hứng được ảnh rõ nét trên màn chắn. Ảnh đó là ảnh thật hay ảnh ảo?
2. Khi đặt vật trong khoảng tiêu cự, quan sát ảnh ảo bằng cách nào? Ảnh ảo có hứng được trên màn chắn không?
Thí nghiệm 2.
- Thay thấu kính hội tụ bằng thấu kính phân kì.
- Đặt vật ở các vị trí d > f và d < f. Đặt mắt quan sát ảnh của vật qua thấu kính.
Thực hiện các yêu cầu sau:
1. Hãy cho biết ảnh ảo tạo bởi thấu kính hội tụ và thấu kính phân kì có gì giống và khác nhau.
2. Nêu các cách phân biệt thấu kính hội tụ và thấu kính phân kì.
Trả lời:
Thí nghiệm 1:
1. Đặt vật trong khoảng d thỏa mãn 2f > d > f thì ảnh sẽ hứng được trên màn chắn, ảnh đó là ảnh thật, ngược chiều và lớn hơn vật.
Nếu di chuyển vật ra vị trí cách thấu kính hội tụ một khoảng d > 2f thì thu được ảnh thật, ngược chiều vật và nhỏ hơn vật.
2. Muốn nhìn được ảnh ảo thì chúng ta sẽ nhìn qua thấu kính. Ảnh ảo không hứng được trên màn chắn.
Thí nghiệm 2:
1.
|
Ảnh ảo tạo bởi thấu kính hội tụ |
Ảnh ảo tạo bởi thấu kính phân kì |
|
Giống nhau |
+ Cùng là ảnh ảo, không hứng được trên màn chắn + Cùng chiều với vật |
|
Khác nhau |
Lớn hơn vật |
Nhỏ hơn vật |
2. Các cách phân biệt thấu kính hội tụ và thấu kính phân kì:
- Cách 1: Phân biệt qua hình dạng
+ Nếu phần rìa ngoài mỏng hơn phần chính giữa thì đó là thấu kính hội tụ
+ Nếu phần rìa ngoài dày hơn phần chính giữa thì đó là thấu kính phân kì.
- Cách 2: Quan sát đường truyền tia sáng qua thấu kính
Chiếu một chùm sáng song song vào thấu kính nếu các tia ló hội tụ tại 1 điểm trên trục chính thì đây là thấu kính hội tụ.
- Cách 3: Hứng ảnh trên màn chắn
Cho một vật bất kì đặt trước thấu kính ở nhiều vị trí, nếu không hứng được ảnh trên màn chắn thì đó là thấu kính phân kì (vì thấu kính phân kì luôn tạo ảnh ảo).
Lời giải KHTN 9 Bài 8: Thấu kính hay khác:
Em có thể trang 46 KHTN 9: Nhận biết được thấu kính hội tụ và thấu kính phân kì ....
Em có thể trang 46 KHTN 9: Giải thích được sự truyền ánh sáng qua thấu kính ....
Em có thể trang 46 KHTN 9: Vẽ được ảnh của vật qua thấu kính ....
Em có thể trang 46 KHTN 9: Chế tạo được thấu kính hội tụ từ chai nhựa và nước ....