Ở người, hệ nhóm máu ABO do ba gene allele IA, IB, IO quy định
Ở người, hệ nhóm máu ABO do ba gene allele I, I, I quy định; trong đó I, I trội hoàn toàn so với I. Nhóm máu A được quy định bởi allele I, nhóm máu B được quy định bởi allele I, nhóm máu O được quy định bởi kiểu gene I I, nhóm máu AB được quy định bởi kiểu gene II. Biết không xảy ra đột biến.
Sách bài tập KHTN 9 Bài 36: Các quy luật di truyền của Mendel - Chân trời sáng tạo
Câu 36.14 trang 99 Sách bài tập KHTN 9: Ở người, hệ nhóm máu ABO do ba gene allele IA, IB, IO quy định; trong đó IA, IB trội hoàn toàn so với IO. Nhóm máu A được quy định bởi allele IA, nhóm máu B được quy định bởi allele IB, nhóm máu O được quy định bởi kiểu gene IO IO, nhóm máu AB được quy định bởi kiểu gene IAIB. Biết không xảy ra đột biến.
a) Kiểu gene quy định nhóm máu A và nhóm máu B là gì?
b) Bố mẹ cần có kiểu gene như thế nào để sinh con cái có đủ bốn loại nhóm máu?
c) Có ý kiến cho rằng: "Một cặp vợ chồng có thể sinh ra các con có nhóm máu hoàn toàn khác so với bố mẹ của chúng". Theo em, ý kiến đó đúng hay sai? Giải thích.
d) Trường hợp nào sau đây có thể xác định chính xác mẹ của đứa trẻ mà không cần biết nhóm máu của người bố? Giải thích.
(1) Hai người mẹ có nhóm máu A và nhóm máu B, hai đứa trẻ có nhóm máu B và nhóm máu A.
(2) Hai người mẹ có nhóm máu AB và nhóm máu O, hai đứa trẻ có nhóm máu O và nhóm máu AB.
Lời giải:
a) Do nhóm máu A được quy định bởi allele IA, nhóm máu B được quy định bởi allele IB và IA, IB trội hoàn toàn so với IO → Kiểu gene quy định nhóm máu A gồm IAIA và IAIO; kiểu gene quy định nhóm máu B gồm IBIB và IBIO.
b) Để sinh con cái có đủ bốn loại nhóm máu thì bố mẹ đều phải mang allele IO (để đảm bảo có con nhóm máu O – IOIO) và cho đủ allele IA, IB (để đảm bảo có con thuộc 3 nhóm máu A, B, AB) → Kiểu gene của bố mẹ là: IAIO × IBIO.
c) Ý kiến đó là đúng. Ví dụ:
- Bố và mẹ có nhóm máu A và B (IAIO × IBIO), sinh con có nhóm máu AB (IAIB) hoặc O (IOIO).
- Bố và mẹ có nhóm máu A và B (IAIA × IBIB), sinh con có nhóm máu AB (IAIB).
- Bố và mẹ có nhóm máu AB và A (IAIB × IAIO), sinh con có nhóm máu B (IBIO).
- Bố và mẹ có nhóm máu AB và B (IAIB × IBIO), sinh con có nhóm máu A (IAIO).
- Hoặc các trường hợp khác như IAIB × IOIO, IBIO × IBIO,...
d) Trường hợp (2) có thể xác định chính xác mẹ của đứa trẻ mà không cần biết nhóm máu của người bố vì người mẹ có nhóm máu AB không thể sinh con có nhóm máu O và người mẹ có nhóm máu AB cũng không thể sinh con có nhóm máu O.
Lời giải sách bài tập KHTN 9 Bài 36: Các quy luật di truyền của Mendel hay khác: