Đức tính giản dị của Bác Hồ - tác giả, nội dung, bố cục, tóm tắt, dàn ý
Đức tính giản dị của Bác Hồ - tác giả, nội dung, bố cục, tóm tắt, dàn ý
Nhằm mục đích giúp học sinh nắm vững kiến thức tác phẩm Đức tính giản dị của Bác Hồ Ngữ văn lớp 7, bài học tác giả - tác phẩm Đức tính giản dị của Bác Hồ trình bày đầy đủ nội dung, bố cục, tóm tắt, dàn ý phân tích, sơ đồ tư duy và bài văn phân tích tác phẩm.
A. Nội dung tác phẩm Đức tính giản dị của Bác Hồ
Đây là bài văn chứng minh đức tính giản dị của Bác Hồ. Sự giản dị ấy hòa hợp với đời sống tinh thần phong phú, với tư tưởng và tình cảm cao đẹp của Bác. Qua đó thể hiện lòng kính yêu và cảm phục đối với Bác.
B. Đôi nét về tác phẩm Đức tính giản dị của Bác Hồ
1. Tác giả
- Cuộc đời:
+ Phạm Văn Đồng (1906 – 2000)
+ Quê: Xã Đức Tân, huyện Mộ Đức, tỉnh Quảng Ngãi.
+ Nhà cách mạng nổi tiếng, nhà văn hóa lớn, giữ nhiều cương vị quan trọng trong bộ máy lãnh đạo của nhà nước Việt Nam.
+ Là học trò và người cộng sự gần gũi với Chủ tịch Hồ Chí Minh.
- Sự nghiệp sáng tác: có nhiều công trình, bài nói và viết về văn hóa, văn nghệ, về Chủ tịch Hồ Chí Minh và các danh nhân văn hóa của dân tộc.
- Phong cách sáng tác: lôi cuốn người đọc bằng tư tưởng sâu sắc và giản dị, tình cảm sôi nổi lời văn trong sáng.
2. Tác phẩm
a, Xuất xứ và hoàn cảnh sáng tác
- Trích từ bài “Chủ tịch Hồ Chí Minh, tinh hoa và khí phách của dân tộc, lương tâm của thời đại”
- Là diễn văn trong lễ kỉ niệm 80 năm ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh (1970)
- Nhan đề: do người biên soạn sách đặt.
b, Bố cục
- 2 phần
+ Phần 1: 2 đoạn văn đầu, Từ đầu đến “thanh bạch, tuyệt đẹp”: Sự nhất quán giữa cuộc đời cách mạng và cuộc sống giản dị của Bác. (Nhận định chung về đức tính giản dị của Bác)
+ Phần 2: Còn lại: chứng minh đức tính giản dị của Bác.
c, Phương thức biểu đạt
- Nghị luận
d, Thể loại
- Nghị luận bàn bạc về một phẩm chất, lối sống.
e, Giá trị nội dung
- Ngợi ca đức tính giản dị, phẩm chất cao đẹp của chủ tịch Hồ Chí Minh.
- Gợi nhắc bài học về việc học tập, rèn luyện, làm theo tấm gương đạo đức Bác Hồ.
f, Giá trị nghệ thuật
- Lập luận chặt chẽ, mạch lạc.
- Dẫn chứng cụ thể, lí lẽ, bình luận sâu sắc, giàu sức thuyết phục.
C. Sơ đồ tư duy Đức tính giản dị của Bác Hồ
D. Đọc hiểu văn bản Đức tính giản dị của Bác Hồ
1. Nhận định chung về đức tính giản dị của Bác Hồ
- Nêu luận điểm một cách trực tiếp: “Điều quan trọng cần phải làm nổi bật là sự nhất quán giữa đời hoạt động chính trị lay trời chuyển đất với đời sống bình thường vô cùng giản dị và khiêm tốn của Hồ Chủ tịch”.
- Trong 60 năm cuộc đời, Bác Hồ vẫn giữ nguyên phẩm chất cao quý của một con người chiến sĩ cách mạng, tất cả vì nước, vì dân, vì sự nghiệp lớn, trong sáng, thanh bạch, tuyệt đẹp.
⇒ Cách nêu vấn đề trực tiếp, nhấn mạnh đức tính giản dị ở Bác Hồ.
b. Những biểu hiện đức tính giản dị của Bác
- Trong lối sống:
+ Bữa ăn: chỉ vài ba món, lúc ăn không để rơi vãi, ăn xong, cái bát bao giờ cũng sạch và thức ăn còn lại thì được xếp tươm tất.
⇒ Đạm bạc, qua đó cho thấy Bác rất quý trọng kết quả sản xuất của con người và kính trọng người phục vụ.
+ Nơi ở: cái nhà sàn nhỏ, vẻn vẹn chỉ có vài ba phòng, lộng gió và ánh sáng, phảng phất hương thơm của hoa vườn.
⇒ Đời sống thanh bạch và tao nhã.
+ Việc làm: làm từ việc rất lớn (cứu nước, cứu dân) đến việc rất nhỏ, Bác làm việc suốt ngày.
⇒ Tỉ mỉ, tận tâm, tận lực.
- Trong quan hệ với mọi người:
+ Cái gì tự làm được thì tự làm nên người giúp việc bên cạnh Bác rất ít.
+ Gần gũi, thân thiện với mọi người: Bác đã đặt tên cho một số đồng chí.
+ Quan tâm tới mọi người xung quanh: viết thư cho một đồng chí, nói chuyện với các cháu miền Nam, đi thăm khu tập thể của công nhân, từ nơi làm việc đến phòng ngủ, nhà ăn….
- Giản dị trong lời nói và bài viết: câu nói, từ ngữ dễ hiểu, dễ nhớ….
⇒ Đức tính giản dị của Bác thể hiện nhất quán trong lối sống, trong quan hệ với mọi người và trong cách nói, bài viết.
