Soạn bài Mạch lạc trong văn bản ngắn nhất

Soạn bài Mạch lạc trong văn bản

I. Mạch lạc và những yêu cầu về mạch lạc trong văn bản.

1. Mạch lạc trong văn bản

a. Mạch lạc là sự thông suốt, liên tục, không đứt quãng.

b. Trong văn bản, mạch lạc là sự nối tiếp của các cau, các ý kiến theo một trình tự hợp lí, ý kiến đó đúng vì mạch lạc trong văn bản làm cho nội dung, chủ đề được thống nhất, xuyên suốt khiến người đọc người nghe dễ tiếp nhaanh.

2. Các điều kiện để một văn bản có tính mạch lạc

a. Toàn bộ sự việc trong văn bản xoay quanh sự việc chính : Hai anh em Thành và Thủy buộc phải xa nhau , nhưng các em đã nhất định không chịu để cho tình cảm mình phải chia lìa. Trong đó " sự chia tay " và " những con búp bê " là sự kiện chính, còn hai anh em Thành và Thủy là nhân vật chính trong truyện .

b. Các từ ngữ biểu thị sự chia tay, và một loạt từ ngữ biểu thị ý không muốn phân chia lặp đi lập lại. Các sự việc trên đã liên kết xoay quanh một chủ đề thống nhất. Đó chính là sự mạch lạc của văn bản.

c. Trong văn bản "Cuộc chia tay của những con búp bê", các đoạn văn được nối với nhau bằng nhiều mối quan hệ:

- Đoạn kể về quá khứ với đoạn kể về hiện tại là liên hệ tâm lí.

- Đoạn kể về việc ở nhà với đoạn kể về việc ở trường là liên hệ không gian.

- Đoạn kể chuyện hôm qua với đoạn kể về chuyện sáng nay là liên hệ thời gian.

- Đoạn kể về tâm trạng của hai an hem với đoạn kể về cảnh vật bên ngoài là liên hệ tương phản.

- Cảnh chia đồ chơi với cảnh chia tay của hai an hem là liên hệ tương đồng.

Nhận xét: Những mối liên hệ giữa đoạn là tự nhiên hợp lí.

II. Luyện tập

Câu 1 (trang 32 sgk Văn 7 Tập 1):

a. Tính mạch lạc của văn bản "Mẹ tôi" của A-mi-xi.

- Đầu tiên là lời giới thiệu của nhân vật "tôi" nói rõ lí do vì sao bố viết thư cho mình.

- Phần tiếp theo là nội dung của bức thư, gồm có những phần sau:

      + Nỗi buồn của bố trước thái độ hỗn láo của En-ri-cô đối với mẹ.

      + Người bố gợi lại những ngày tháng mẹ lo lắng, chăm sóc cho En-ri-cô.

      + Nói về sự hi sinh và vai trò to lớn của người mẹ.

      + Bố giả định ngày mẹ mất và sự vô ích của nỗi hối hận muộn màng.

      + Thái độ nghiêm khắc của bố yêu cầu En-ri-cô phải xin lỗi mẹ và sửa chữa lỗi lầm.

⇒ Tất cả các phần, các đoạn trong văn bản đều tập trung thể hiện chủ đề đó là: Lòng yêu thương của người mẹ đối với con cái.

b. Chủ đề xuyên suốt các phần, các đoạn là cảnh sắc vàng của làng quê giữa ngày mùa.

Trình tự miêu tả theo sự quan sát của tác giả từ bao quát đến cụ thể, từ xa đến gần, từ cao xuống thấp. Bắt đầu là liên hệ về thời gian, tiếp đến, liên hệ chủ yếu giữa các câu là liên hệ không gian,... Hệ thống các tính từ chỉ những sắc thái khác nhau của màu vàng cũng góp phần tạo nên mạch lạc của văn bản về sắc vàng của làng quê này.

Câu 2 (trang 34 sgk Văn 7 Tập 1):

Trong truyện " cuộc chia tay của những con búp bê" tác giả không thuật lại tỉ mỉ nguyên nhân dẫn đến sự chia tay của người lớn nhưng không làm cho tác phẩm thiếu sự mạch lạc bởi nội dung của câu chuyện nahwmf phê phán cuộc chia tay không đáng có trong gia đình làm cuộc đời của những đứa con phải đau khổ, xoáy sâu vào thế giới tâm hồn của trẻ thơ chứ câu chuyện không đề cập nhiều tới bố mẹ Thành và Thủy.