Cho hai thấu kính hội tụ L1 và L2 lần lượt có các tiêu cự 20 cm, và 25 cm đồng trục

Bài 48: Thấu kính mỏng

Bài 11 (trang 243 sgk Vật Lý 11 nâng cao): Cho hai thấu kính hội tụ L₁ và L₂ lần lượt có các tiêu cự 20 cm, và 25 cm đồng trục, cách nhau một khoảng a = 80 cm. Vật AB = 2cm, vuông góc với trục, ở trước hệ hai thấu kính và cách L₁ là 30 cm (L₁ ở trước L₂).

a) Xác định các ảnh cho bởi hệ

b) Làm lại câu trên nếu để L₂ sát với L₁

Lời giải:

a) Sơ đồ tạo ảnh

Ta có:

f₁ = 20cm; f₂ = 25 cm; a = 80 cm; AB = 2 cm; d₁ = 30 cm

⇒ Ảnh A₁B₁ là ảnh thật hiện ra sau thấu kính L₁ và cách thấu kính L₁ 60 cm

⇒ Số phóng đại ảnh:

Độ lớn của ảnh A₁B₁: A₁B₁ = |k₁|.AB = 4 cm

Ta có: d₂ = a - d^'₁ ⇒ d₂ = 80 - 60 = 20 cm

⇒ A₂B₂ là ảnh ảo, cùng chiều với A₁B₁, tức là ngược chiều với AB và cách thấu kính L₂ 100 cm

Số phóng đại ảnh A₂B₂ là:

Độ lớn của ảnh A₂B₂:

A₂B₂ = |k|.AB = 20 cm

b) Trường hợp L₂ sát L₁, tương đương với một thấu kính có độ tụ D và tiêu cự f: D = D₁ + D₂

Sơ đồ tạo ảnh:

Trong đó: d = 30 cm; f = 100/9 cm

⇒ A₂B₂ là ảnh thật ngược chiều với AB và cách hệ thấu kính 17,65 cm

Số phóng đại ảnh A₂B₂:

Độ lớn của ảnh: A₂B₂:

Đáp số: a) A₁B₁ ảnh thật, cách L₁ 60 cm và cao 4 cm; A₂B₂ ảnh ảo cách L₂ 100 cm và cao 20 cm;

b) A₂B₂ ảnh thật, cách hệ thấu kính 17,65 cm và cao 1,2 cm