Bài 44-45.1, 44-45.2, 44-45.3 trang 91 SBT Vật Lí 9
Bài 44-45.1, 44-45.2, 44-45.3 trang 91 SBT Vật Lí 9
Bài 1 trang 91 sách bài tập Vật Lí 9: Đặt một điểm sáng S nằm trước thấu kính phân kì như hình 44-45.1 SBT.
a. Dựng ảnh S’ của s tạo bởi thấu kính đã cho.
b. S’ là ảnh ảo hay thật? Vì sao?
Lời giải:
a) Dùng hai trong ba tia sáng đã học để dựng ảnh S’ của điểm S.
+ Tia SI đi song song với trục chính nên cho tia ló có đường kéo dài đi qua F
+ Tia tới SO là tia đi quang tâm O nên cho tia ló đi thẳng
+ Hai tia ló trên có đường kéo dài giao nhau tại S’, ta thu được ảnh ảo S’ của S qua thấu kính.
b) S’ là ảnh ảo vì nó được tạo bởi giao điểm của đường kéo dài của chùm tia ló ra khỏi thấu kính và S’ không hứng được lên màn chắn.
Bài 2 trang 91 sách bài tập Vật Lí 9: Hình 44 -45.2 vẽ trục chính Δ của một thấu kính, S là một điểm sáng, S' là ảnh của S
a) Hãy cho biết S' là ảnh thật hay ảnh ảo? Vì sao?
b) Thấu kính đã cho hội tụ hay phân kì?
c) Bằng cách vẽ hãy xác định quang tâm O, tiêu điểm F, F' của thấu kính đã cho.
Lời giải:
a) S' là ảnh ảo vì S' và S cùng nằm một phía đối với trục chính của thấu kính.
b) S’ nằm gần trục chính hơn vật S nên thấu kính đã cho là thấu kính phân kì.
c) Cách xác định tâm O, F, F' của thấu kính:
- Nối S và S' cắt trục chính của thấu kính tại O.
- Dựng đường thẳng vuông góc với trục chính của thấu kính tại O.
- Từ S dựng tia tới SI song song với trục chính của thấu kính. Nối I với S' cắt trục chính tại tiêu điểm F, lấy F’ đối xứng với F qua O ta được tiêu điểm thứ hai.
Bài 3 trang 91 sách bài tập Vật Lí 9: Hình 44 -45.3 vẽ trục chính Δ, quang tâm O, hai điểm F, F' của một thấu kính, hai tia ló 1, 2 của hai tia tới xuất phát từ một điểm sáng S
a) Thấu kính đã cho hội tụ hay phân kì?
b) Bằng cách vẽ, hãy xác định ảnh S' và điểm sáng S.
Lời giải:
a) Thấu kính đã cho là thấu kính phân kì. Vì chùm tia ló (1), (2) ra khỏi thấu kính là chùm phân kì.
b) Phương pháp xác định S và S':
- Xác định ảnh S': Kéo dài tia ló số 2, cắt đường kéo dài của tia ló 1 tại đâu thì đó là S'.
- Xác định điểm S:
+ Vì tia ló (1) cắt thấu kính tại I và có đường kéo dài đi qua tiêu điểm F nên tia tới của nó phải đi song song với trục chính của thấu kính. Do đó từ I kẻ tia song song với trục chính Δ ta thu được tia tới (1)
+ Tia ló (2) qua quang tâm O → tia tới (2) trùng với phương của tia ló (20. Do đó, ta kéo dài tia ló (2) qua O thu được tia tới (2)
+ Giao điểm của 2 tia tới (1) và (2) là điểm sáng S cần tìm.
Hình vẽ: