Giáo án Lịch Sử 9 Bài 28: Xây dựng chủ nghĩa xã hội ở miền Bắc, đấu tranh chống đế quốc Mĩ và chính quyền Sài Gòn ở miền Năm (1954-1965) (tiết 3)
Giáo án Lịch Sử 9 Bài 28: Xây dựng chủ nghĩa xã hội ở miền Bắc, đấu tranh chống đế quốc Mĩ và chính quyền Sài Gòn ở miền Năm (1954-1965) (tiết 3)
I. Mục tiêu bài học
1. Kiến thức
cung cấp cho Hs những hiểu biết về;
- Trình bày hoàn cảnh, nôi dung, ý nghĩa Đại hội đại biểu lần thứ ba của Đảng (9/1960)
- Trình bày được những thành tựu chủ yếu trong thực hiện kế hoạch 5 năm 1961 – 1965 trên các lĩnh vực: công nghiệp, nông nghiệp, thương nghiệp, giao thông vận tải, văn hóa.
- Hiểu được âm mưu và thủ đoạn của Mĩ trong chiến lược chiến tranh đặc biệt.
- Trình bày được những thắng lợi quân sự của quân dân ta trong chiến đấu chống chiến lược chiến tranh đặc biệt của Mĩ.
2. Thái độ
Bồi dưỡng cho HS lòng yêu nước gắn với chủ nghĩa xã hội, tình cảm ruột thịt Bắc Nam niềm tin vào sự lãnh đạo của Đảng và tiến đồ của cách mạng.
3. Kĩ năng
Rèn luyện kỹ năng phân tích, nhận định đánh giá tình hình đất nước nhiệm vụ 2 miền, âm mưu, thủ đoạn của đế quốc Mỹ và chính quyền Sài Gòn ở Miền Nam, kỹ năng sử dụng bản đồ chiến sự.
4. Định hướng phát triển năng lực
- Năng lực chung: năng lực tự học, năng lực phát hiện và giải quyết vấn đề, năng lực sáng tạo, năng lực giao tiếp, năng lực hợp tác…
- Năng lực chuyên biệt: Năng lực thực hành bộ môn, khai thác kênh hình, sưu tầm tư liệu, tranh ảnh,...
II. Phương pháp dạy học
Trực quan, phân tích dữ liệu, đàm thoại, kể chuyện lịch sử, so sánh nhận định.
III. Phương tiện
IV. Chuẩn bị
1. Chuẩn bị của Giáo viên
Tranh ảnh, lược đồ sgk, tài liệu tham khảo trong sgk.
– Giáo án word và Powerpoint
2. Chuẩn bị của học sinh
Học thuộc bài cũ và trả lời các câu hỏi in nghiêng trong bài mới.
V. Tiến trình dạy học
1. Ổn định tổ chức
2. Kiểm tra bài cũ:
CH: Trình bày nội dung của ĐH đại biểu toàn quốc lần III của Đảng?
Trả lời: Tháng 9/1960 Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ ba diễn ra ở Hà Nội, thông qua những nội dung quan trọng sau:
- Đại hội xác định nhiệm vụ cách mạng của mỗi miền: miền Bắc tiến hành cách mạng XHCN, miền Nam đẩy mạnh cách mạng DCND, thực hiện thống nhất đất nước.
- Đại hội đã xác định mối quan hệ trong việc thực hiện nhiệm vụ cách mạng của mỗi miền.
+ Cách mạng XHCH ở miền Bắc có vai trò quyết định nhất đối với sự phát triển cách mạng cả nước.
+ Cách mạng DCND ở miền Nam có vai trò quan trọng trực tiếp đối với sự nghiệp giải phóng miền Nam.
3. Bài mới
3.1. Hoạt động khởi động
a. Mục đích: giúp HS huy động vốn kiến thức và kĩ năng đã có để chuẩn bị tiếp nhận kiến thức và kĩ năng mới, còn nhằm tạo ra hứng thú và và một tâm thế tích cực để HS bước vào bài học mới.
b. Phương Pháp: GV cho HS xem 1 bức ảnh về các khu ấp chiến lược
Sau đó GV hỏi: Các em hiểu gì về những hình ảnh trên.…
c. Dự kiến sản phẩm:
Đây là Ấp chiến lược được chính quyền Sài Gòn lập nên nhằm cưỡng bức trắng trợn nhằm dồn 10 triệu dân vào 16.000 “ấp chiến lược” trong vòng 18 tháng, nhằm tách dân khỏi cách mạng, tiến tới bình định miền Nam.
V.3 Hoạt đọng hình thành kiến thức:
| Hoạt động của GV & HS | Nội dung |
|---|---|
| 1. Hoạt động 1: (19 phút) Thảo luận nhóm(12 phút) * Tổ chức hoạt động: -B1: GV chia cả lớp thành 4nhóm (mỗi tổ 1 nhóm) thảo luận và giao nhiệm vụ thực hiện các yêu cầu sau: Nhóm: 1,3. Tại sao đế quốc Mỹ thực hiện chiến lược”Chiến tranh đặc biệt”ở miền Nam? Nhóm: 2,4. “chiến tranh đặc biệt “là gì?Âm mưu và thủ đoạn của Mỹ trong chiến lược“chiến tranh đặc biệt “thể hiện như thế nào? -B2: HS đọc SGK và thực hiện yêu cầu. GV khuyến khích học sinh hợp tác với nhau khi thực hiện nhiệm vụ học tập, GV đến các nhóm theo dõi, hỗ trợ HS làm việc những nội dung khó (bằng hệ thống câu hỏi gợi mở - linh hoạt). -B3: HS: báo cáo, thảo luận -B4: HS: phân tích, nhận xét, đánh giá kết quả của các bạn (theo kĩ thuật 3-2-1). - GV bổ sung phần phân tích nhận xét, đánh giá,kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập của học sinh. GV gợi mở: - Sau khi thất bại trong trong chiến lược chiến tranh 1 phía, đánh dấu bằng ptrào “Đồng Khởi”, từ 1961 đế quốc Mĩ đẩy cuộc chiến tranh miền Nam lên mức cao hơn là “Chiến tranh đặc biệt”. Đây là 1 trong 3 loại chiến tranh của “Chiến lược phản ứng linh hoạt 1961 – 1969” nằm trong chiến lược toàn cầu phản CM của đế quốc Mĩ. - “Chiến tranh đặc biệt”: là hình thức chiến tranh xâm lược thực dân kiểu mới của Mĩ, được tiến hành bằng quân đội tay sai, do cố vấn quân sự Mĩ chỉ huy, dựa vào vũ khí trang bị kĩ thuật, phương tiện chiến tranh của Mĩ. - Để thực hiện âm mưu đó Mĩ có hành động ở miền Nam: + Tăng cường lực lượng quân đội Sài Gòn: 1961: 170.000 người . 1964: 560.000 người. + Sử dụng chiến thuật “Trực thăng vận” và “Thiết xa vận” do cố vấn Mĩ chỉ huy. + Thực hiện những cuộc càn quét để tiêu diệt cách mạng miền Nam. + Lập “ấp chiến lược”, dồn 10 triệu dân vào 16.000 ấp chiến lược (trong tổng số 17.000 ấp toàn miền Nam) để tách quân ra khỏi dân. + Tăng cường bắn phá miền Bắc, phong tỏa biên giới và cùng biển để ngăn chặn sự chi viện của miền Bắc với miền Nam. GV cho HS xem H.63: đế quốc Mĩ dùng chiến thuật “Trực thăng vận” ở miền Nam. GV cho HS giải thích khái niệm “Trực thăng vận”, “Thiết xa vận” ở bảng tra cứu thuật ngữ. GV giảng thêm: - Số lượng cố vấn Mĩ ở miền Nam tăng nhanh: + Năm 1960: 1.100 người. + Cuối 1962: 11.000 người. + Cuối 1964: 26.000 người. - Bộ chỉ huy quân sự Mĩ MACV tại Sài Gòn, thành lập 8/2/1962 thay cho đoàn cố vấn MAAG thành lập 1950. - Mĩ dự định sẽ “bình định” miền Nam trong vòng 18 tháng, bắt đầu từ giữa 1961, bằng kế hoạch Stalây – Tay lo, nhưng đến đầu 1964, kế hoạch này bị phá sản, Mĩ đã đặt yêu cầu khiêm tốn hơn, bình định có trọng điểm miền Nam trong vòng 2 năm bằng kế hoạch Giôn xơn – Mác na ma ra. 2. Hoạt động 2: * Tổ chưc hoạt động: -B1: GV giao nhiệm vụ và yêu cầu HS thực hiện các yêu cầu sau: -Nhiệm vụ, mục tiêu của kế hoạch 5 năm lần 1 (1961-1965) là gì? - Chủ trương của ta trong cuộc chiến đấu chống chiến lược chiến tranh đặc biệt của Mỹ như thế nào? - Nêu những thắng lợi quân sự của ta trong chiến lược “chiến tranh đặc biệt” 1961-1965? - Chiến thắng Ấp Bắc có ý nghĩa gì? - Trong đấu tranh chính trị đó giành được những thắng lợi gì? -Với những thắng lợi trên mặt trận quân sự, chính trị (từ 1962 -> 1965) có tác dụng gì? -B3: HS: Trả lời -B4:GV bổ sung phần phân tích nhận xét, đánh giá, kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập của học sinh (theo kĩ thuật 3-2-1). => Làm lung lay từng bước 3 chỗ dựa của chiến lược “chiến tranh đặc biệt” và chiến tranh xâm lược thực dân kiểu mới của Mỹ + Nguỵ quân, nguỵ quyền (công cụ) + Ấp chiến lược (xương sống) + Đô thị (hậu cứ) - “Ấp bắc” là một ấp nhỏ thuộc huyện Cai Lậy, tỉnh Mỹ Tho. Giáo viên giới thiệu hình 64: Phá ấp “chiến lược” khiêng nhà về làng cũ. (Lần đầu tiên với số quân ít hơn địch 10 lần, nhưng ta đó thắng lợi. Chiến thắng khẳng định: quân và dân Miền Nam hoàn toàn có khả năng đánh thắng “chiến tranh đặc biệt” của đế quốc Mỹ về mặt quân sự) - 8/5/1963, 2 vạn tăng ni phật tử Huế biểu tình. - 11/6/1963, hòa thượng Thích Quảng Đức tự thiêu để phản đối chế độ. - 16/6/1963, 70 vạn quần chúng Sài Gòn biểu tình làm rung chuyển chính quyền Sài Gòn. - 1/11/1963, đảo chính anh em Diệm, Nhu. - Cuối 1965, phong trào phá “ấp chiến lược” phát triển mạnh, 2/3 số ấp bị phá. - Cuối 1964 – đầu 1965 tình hình chiến trường miền Nam: phối hợp với ptrào đấu tranh chính trị của quần chúng, quân ta liên tiếp mở 1 loạt các chiến dịch. Điển hình là chiến dịch Đông –Xuân 1964 -1965. - Giữa 1965, “Chiến tranh đặc biệt” của Mĩ bị thất bại. GV kết luận: Đến giữa 1965, 3 chỗ dựa chủ yếu của“ Chiến tranh đặc biệt” của đế quốc Mĩ ở miền Nam đã bị lung lay tận gốc rễ, ngụy quân, ngụy quyền, ấp chiến lược, đô thị miền Nam không còn là nơi an toàn của Mĩ ngụy. “Chiến tranh đặc biệt” bị phá sản hoàn toàn. |
V. MIỀN NAM CHIẾN ĐẤU CHỐNG CHIẾN LƯỢC CHIẾN TRANH ĐẶC BIỆT CỦA MỸ (1961-1965) 1. Chiến lược chiến tranh đặc biệt của Mỹ ở Miền Nam - Hoàn cảnh: Sau thất bại phong trào Đồng khởi 1959-1960 - Nội dung: Quân đội tay sai + cố vấn Mỹ + vũ khí trang bị, phương tiện chiến tranh của Mỹ. - Thực hiện: + Mở những cuộc càn quét. + Lập Ấp chiến lược. + Bình định miền Nam. - Về thực chất nó là một âm mưu vô cùng thâm độc của Mỹ “dùng người Việt đánh người Việt” + Trọng tâm của chiến lược là chúng mở các cuộc hành quân, cưỡng bức trắng trợn nhằm dồn 10 triệu dân vào 16.000 “ấp chiến lược” trong vòng 18 tháng, nhằm tách dân khỏi cách mạng, tiến tới bình định miền Nam. 2. Chiến đấu chống chiến lược Chiến tranh đặc biệt của Mỹ - Chủ trương: Tấn công địch ở 3 vùng chiến lược Thắng lợi: + Quân sự: Thắng lợi ở chiến khu D, căn cứ U Minh, Tây Ninh, Ấp Bắc 2-1-1963 + Chính trị: phong trào phá ấp chiến lược; phong trào đấu tranh của tăng ni phật tử; lật đổ chính quyền Diệm – Nhu (1/1/1963) - Cuối 1964-1965 quân ta liên tiếp mở một loạt các chiến dịch. - Chiến lược Chiến tranh đặc biệt của Mỹ bị phá sản |
3.3. HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP.
1. Mục tiêu: Nhằm củng cố, hệ thống hóa, hoàn thiện kiến thức mới mà HS đã được lĩnh hội ở hoạt động hình thành kiến thức về:
2. Phương thức:
- GV tổ chức thi cho các tổ trả lời câu hỏi trắc nghiệm nhanh và cộng điểm để khuyến khích thi đua giữa các tổ.
Câu 1. Để hoàn thành nhiệm vụ chung, vai trò của cách mạng miền Bắc là
A. hậu phương, có vai trò quyết định trực tiếp.
B. hậu phương, có vai trò quyết định nhất.
C. hậu phương, có nhiệm vụ chi viện cho cách mạng miền Nam.
D. là hậu phương, có nhiệm vụ bảo vệ cách mạng miền Nam.
Câu 2. Để hoàn thành nhiệm vụ chung, vai trò của cách mạng miền Nam là
A. tiền tuyến, có vai trò bảo vệ cách mạng XHCN ở miền Bắc.
B. tiền tuyến, có vai trò quyết định nhất
C. tiền tuyến, có vai trò quyết định trực tiếp nhất.
D. tiền tuyến, làm hậu thuẫn cho cách mạng miền Bắc.
Câu 3. Tại Hội nghị Chính trị đặc biệt (3/1964) Chủ tịch Hồ Chí Minh khẳng định “ Trong 10 năm qua, miền Bắc nước ta đã tiến những bước dài chưa từng thấy trong lịch sử dân tộc. Đất nước, ã hội và con người đều đổi mới”. Đây là đánh giá thành tựu của thời kì nào?
A. Thời kì khôi phục kinh tế.
B. Kế hoạch 5 năm lần I
C. Thời kì cải tạo quan hệ sản xuất
D. Cả ba thời kì trên.
Câu 4. Âm mưu thâm độc nhất của chiến lược “Chiến tranh đặc biệt” là
A. dùng người Việt đánh người Việt.
B. sử dụng phương tiện chiến tranh và “cố vấn” Mĩ.
C. tiến hành dồn dân, lập “ấp chiến lược”.
D. phá hoại cách mạng miền Bắc.
Câu 5. Yếu tố nào được xem là “xương sống” của chiến lược “Chiến tranh đặc biệt”?
A. Ngụy quân.
B. Ngụy quyền.
C. “Ấp chiến lược”
D. Đô thị (hậu cứ)
Câu 6. Chiến thuật được sử dụng trong “Chiến tranh đặc biệt” là
A. gom dân, lập “ấp chiến lược”.
B. “Trực thăng vận”, “ thiết xa vận”.
C. càn quét tiêu diệt lực lượng cách mạng
D. “ Bình định” toàn bộ Miền Nam.
Câu 7. Thắng lợi quân sự của ta mở đầu trong việc đánh bại chiến lược “Chiến tranh đặc biệt” là
A. Chiến thắng An Lão.
B. Chiến thắng Ba Gia
C. Chiến thắng Bình Giã
D. Chiến thắng Đồng Xoài
Câu 8. Nguyên nhân cơ bản nhất đưa đến cuộc đảo chính của Dương Văn Minh lật đổ chính quyền Ngô Đình Diệm là
A. do nội bộ chính quyền ngụy mâu thuẫn.
B. do Mĩ giật dây cho tướng lĩnh Dương Văn Minh.
C. do chính quyền Ngô Đình Diệm suy yếu.
D. do phòng trào đấu tranh quyết liệt của nhân dân miền Nam trên tất cả các mặt trận, làm rung chuyển chế độ Sài Gòn.
3.4. Hoạt động vận dụng, mở rộng:
-Bằng những sự kiện lịch sử tiêu biểu, chứng minh phong trào “Đồng khởi” (1959-1960) đã chuyển cách mạng miền Nam từ thế giữ gìn lực lượng sang thế tấn công?
- Vì sao đến Đông Xuân (1964-1965), CLCTĐB -> bị phá sản về cơ bản.
- Hãy điền kiến thức phù hợp vào các cột trống về phong trào Đồng khởi và chiến đấu chống chiến lược Chiến tranh đặc biệt của Mĩ.
| Thời gian | Diễn biến | Kết quả Ý nghĩa |
|---|---|---|
| 2-1959 | ||
| 8-1959 | ||
| 1960 |
V. HƯỚNG DẪN HS TỰ HỌC:
- Học bài cũ, làm bài tập ở SGK.
- Bài mới : Bài 22. Tìm các nội dung sau.
+ Âm mưu thủ đoạn của Mỹ trong chiến lược “ Chiến tranh cục bộ”ở miền Nam (1965-1968).
+ Những thắng lợi chủ yếu của quân và dân miền Nam (1965-1968).
+ Tìm hiểu về tổng thống Giôn xơn, Nguyễn Văn Thiệu.
