Giáo án bài Sử dụng yếu tố miêu tả trong văn bản thuyết minh - Giáo án Ngữ văn lớp 9

Hoạt động 1. HDHS tìm hiểu y/t mt trg vb thuyết minh:

- Gọi hs đọc vb “cây chuối trong đời sống VN”

H: Nhan đề vb đề cập tới vđ gì?

I. Tìm hiểu y/t mt trg vb thuyết minh:

1. Bài tập

* Nhận xét:

a. Nhan đề làm toát lên vđ cần giới thiệu :

   +) Đặc điểm của cây chuối

   +) T/d của cây chuối trong đ/s con ng VN.

H: Hãy nêu câu văn thuyết minh về đ/đ tiêu biểu của cây chuối?

b. Những câu văn thuyết minh về đặc điểm tiêu biểu của cây chuối:

(1)- “Đi khắp Việt Nam … núi rừng“Cây chuối rất ưa nước … cháu lũ”

(2)- “Cây chuối là thức ăn … hoa, quả!”

(3)- Giới thiệu quả chuối: Những loại chuối và công dụng của nó.

   + “Quả chuối là một món ăn ngon”

   + “Nào chuối hương … thơm hấp dẫn”

   + “Mỗi cây chuối đều cho ta một buồng chuối … nghìn quả”

   + Chuối xanh để chế biến thức ăn.

   + Chuối để thờ cúng.

H: Tìm những câu văn có chứa y/t mt cây chuối?

c. Những câu văn có chứa y/t mt cây chuối:

“Đi khắp Việt Nam … núi rừng”

“Không phải là quả tròn… như trứng quốc … cuốc".

“Không thiếu những buồng chuối…tận gốc cây”

H: Theo em y/t mt có vai trò gì trong việc thể hiện h/a và t/d của cây chuối ?

⇒ Yếu tố miêu tả làm hiện lên đặc điểm về hình dáng, về sự phát triển của cây chuối ; gợi lên sự liên tưởng về hình ảnh, màu sắc bên ngoài của chuối. Tất cả góp phần cung cấp hiểu biết về cây chuối trong đời sống của con người VN, gây ấn tượng cho người đọc.

H: Công dụng của cây chuối đã đầy đủ chưa? cần bổ sung thêm những gì?

d. Công dụng của cây chuối trong vb chưa đầy đủ, cần bổ sung tác dụng của thân chuối( thức ăn cho động vật- cá, trâu bò...); lá chuối tươi hoặc khô( gói bánh, nem chua) ;nõn chuối,bắp chuối(làm món ăn- nộm)

H: Từ đó em rút ra v/tr của y/t mt trg vb TM

- Cho hs đọc ghi nhớ sgk

VD: Thân chuối tây làm rau sống có tác dụng giải nhiệt.Thân chuối tươi có tác dụng làm phao tập bơi

- Hoa chuối thái nhỏ ăn sống, luộc

- Quả chuối tiêu xanh dùng làm thuốc chữa bệnh

- Chuối chín thái lát tẩm bột rán ăn

- Lá chuối khô dùng làm lót ổ mùa đông,gói bánh

- Củ chuối thái nhỏ xào với thịt ếch…

* KL: Yếu tố m/t làm cho đối tượng thuyết minh hiện lên cụ thể, nổi bật và gây ấn tượng cho ng đọc, làm cho bài văn thuyết minh thêm sinh động hấp dẫn.

2. Ghi nhớ sgk(25)

HĐ2. HDHS làm bài luyện tập

- Một học sinh đọc yêu cầu bài tập1.

- Làm vào vở.

- Trình bày trước lớp.

- Học sinh khác nhận xét, bổ sung.

II.Luyện tập:

1. Bài tập 1: Bổ sung yếu tố miêu tả vào các chi tiết thuyết minh.

- Thân cây chuối thẳng và tròn như mộtcây cột trụ mọng nước gợi ra cảm giác mát mẻ rễ chịu.

- Lá chuối tươi xanh rờn xào xạc trong nắng sớm.

- Quả chuối chín màu vàng vừa bắt mắt, vừa dậylên một mùi thơm ngọtngào, quyến rũ.

- Nõn chuối màu xanh non cuốn tròn như một bức thư còn phong kín đang đợi gió mở ra.

- Một học sinh đọc yêu cầu bài tập2.

- Làm miệng trước lớp.

- Hai học sinh đọc văn bản.

2. Bài tập 2: Chỉ ra yếu tố miêu tả trong đoạn văn sau:

- “Tách … nó có tai”

- “Chén của ta không có tai”

- “Khi mời ai … rất nóng”

H: Chỉ ra những câu miêu tả trong văn bản.

3. Bài tập 3: (SGK26, 27, 28)

Văn bản “Trò chơi ngày xuân”

- “Những ngày đầu năm, … lòng người”

- “Qua sông Hồng, … mượt mà”

- “Lân được trang trí công phu,.. chạy quanh”

- “Những người tham gia,… mỗi người”

- “Bàn cờ là sân bãi rộng,… che lọng”

- “Với khoảng thời gian nhất định,… khê”

- “Sau hiệu lệnh … đôi bờ sông”.