Giáo án Sinh học 9 Bài 50: Hệ sinh thái

Hoạt động 1:

- GV y/c hs ng/cứu thông tin & qs h 50.1 & trả lời câu hỏi ( T150)

GV cho hs thảo luận toàn lớp.(hs: +TP vô sinh, +TP hữu sinh, + lá mục cây rừng, + ĐV ăn TV thụ phấn và bón phân cho TV, + rừng cháy: mất nguồn t/ăn, nơi ở…)

- GV cho đại diện các nhóm trình bày.

? Một HST rừng nhiệt đới(h.50.1) có đ2 gì.(hs: Nhân tố VS, HS, nguồn t/ăn(TV), giữa SV có mối qhệ dinh dưỡng → tạo vòng khép kín vật chất)

? Thế nào là HST. Em hãy kể tên các HST mà em biết.

? HST hchỉnh gồm những TP chủ yếu nào.

- GV gthiệu 1 số HST: Hoang mạc nhiệt đới , rừng lá rộng ôn đới, thảo nguyên…

I. Thế nào là một hệ sinh thái.

- Hệ sinh thái bao gồm quần xã SV và khu vực sống( Sinh cảnh), trong đó các SV luôn tác động lẫn nhau và tác động qua lại với các nhân tố vô sinh của môi trường tạo thành một hệ thống hoàn chỉnh và tương đối ổn định.

- VD: Rừng nhiệt đới.

- Các thành phần của hệ sinh thái:

 + Nhân tố vô sinh

 + Sinh vật sản xuất ( là TV )

 + Sinh vật tiêu thụ ( ĐV ăn TV, ĐV ăn ĐV)

 + Sinh vật phân giải ( VK, Nấm…)

Hoạt động 2:

- GV y/c hs qs h T151 sgk và kể 1 vài chuỗi thức ăn đơn giản.

- GV gợi ý: Nhìn theo chiều mũi tên: SV đứng trước là thức ăn cho SV đứng sau.

- GV cho hs làm BT mục sgk T152

- GV gọi nhiều hs viết chuỗi t/ăn, hs còn lại ở dưới viết ra giấy.

- GV gthiệu chuỗi t/ăn điển hình: Cây → Sâu ăn lá → Cầy → Đại Bàng → SV phân hủy.

- GV phân tích: Cây là SV sản xuất; sâu, cầy, Đại bàng là SV tiêu thụ bậc 1, 2, 3; SV phân hủy: Nấm, Vk

? Em có nhận xét gì về mối quan hệ giữa 1 mắt xích đứng trước và mắt xích đứng sau trong chuỗi thức ăn.(hs: qhệ t/ăn)

- GV y/c hs làm BT sgk T 152

- GV thông báo đáp án đúng: Trước, sau.

? Vậy thế nào là chuỗi thức ăn.

- GV cho hs qs lại hình 50.2

? Sâu ăn lá tham gia vào những chuỗi thức ăn nào.(hs: Chỉ chuỗi t/ăn có mặt sâu(ít nhất 5 chuỗi)

? Một chuỗi t/ăn gồm những TP SV nào (3

- 5)

- GV khẳng định: Chuỗi t/ăn gồm 3 loại sv tiêu thụ bậc 1, 2, 3 đều gọi là sv tiêu thụ.

- GV: Chuỗi t/ăn có thể bắt đầu từ TV hay từ SV bị phân giải.

? Sự TĐC trong HST tạo thành chu kì kín nghĩa là: TV → ĐV → Mùn, mkhoáng → TV

? Sự TĐC & NL trong HST tức là dòng NL trong chuỗi t/ănbị tiêu hao rất nhiều thể hiện qua tháp sinh thái.

? Lưới t/ăn là gì. Nó gồm những TP nào.

- GV liên hệ: Trong thực tiễn sản xuất người Nông dân có biện pháp kĩ thuật gì để tận dụng nguồn thức ăn của sinh vật. (hs: Thả nhiều loại cá trong ao, dự trữ t/ăn cho ĐV trong mùa khô hạn)

II. Chuỗi thức ăn và lưới thức ăn.

1. Chuỗi thức ăn.

- Chuỗi thức ăn là 1 dãy nhiều loài SV có quan hệ dinh dưỡng với nhau. Mỗi loài là 1 mắt xích vừa là SV tiêu thụ mắt xích đứng trước, vừa là SV bị mắt xích ở phía sau tiêu thụ.

2. Lưới thức ăn.

- Lưới thức ăn: Bao gồm các chuỗi thức ăn có nhiều mắt xích chung.

- Lưới thức ăn gồm 3 TP chủ yếu:

  + SV sản xuất

  + SV tiêu thụ

  + SV phân hủy