Tìm ví dụ minh hoạ cho mỗi thành phân câu, kiểu câu, cách biến đổi và mở rộng cấu trúc câu, nghĩa của câu
(Bài tập 2, SGK) Tìm ví dụ minh hoạ cho mỗi thành phân câu, kiểu câu, cách biến đổi và mở rộng cấu trúc câu, nghĩa của câu, kiểu cấu tạo đoạn văn (nêu ở các mục 3, 4, 5, 6, 7, 8 trong bảng tổng kết)
Tìm ví dụ minh hoạ cho mỗi thành phân câu, kiểu câu, cách biến đổi và mở rộng cấu trúc câu, nghĩa của câu
Câu 2 trang 50 SBT Ngữ Văn 9 Tập 2: (Bài tập 2, SGK) Tìm ví dụ minh hoạ cho mỗi thành phân câu, kiểu câu, cách biến đổi và mở rộng cấu trúc câu, nghĩa của câu, kiểu cấu tạo đoạn văn (nêu ở các mục 3, 4, 5, 6, 7, 8 trong bảng tổng kết)
Trả lời:
- Thành phần câu:
+ Chủ - vị: Tôi đi học => Tôi: Chủ ngữ. Đi học: Vị ngữ
+ Gọi - đáp: Anh ơi! - Ơi!
+ Cảm thán: Ôi!
+ Tình thái: Chắc chắn,...
+ Chuyển tiếp: Sau đó,..
+ Phụ chú: Hôm nay, ngày 20 tháng 11 năm 2023 , trời thật đẹp
- Kiểu câu xét theo cấu tạo:
+ Câu bình thường: Cây đa cổ thụ mọc ven đường
+ Câu đặc biệt: Đẹp!
+ Câu đơn: Hoa nở.
+ Câu ghép đẳng lập: Trời hôm nay đẹp quá, nắng vàng rực.
+ Câu ghép chính phụ: Chim hót líu lo trên cành cây
+ Câu đầy đủ: Hôm nay tôi đi học.
+ Câu rút gọn: Tôi đi học.
- Kiểu câu xét theo mục đích nói:
+ Câu kể: Hôm qua tôi đi học
+ Câu hỏi: Hôm qua bạn đi học à?
+ Câu cảm: Trời đẹp quá!
+ Câu khiến: Bạn lấy hộ tôi cái bút được không?
- Cách biến đổi và mở rộng cấu trúc câu: Con mèo đánh vỡ chiếc bình hoa => Chiếc bình hoa bị con mèo đánh vỡ
- Nghĩa của câu: Có công mài sắt có ngày nên kim
+ Nghĩa tường minh: Nếu bỏ công sức ra mài một thanh sắt thì có ngày sẽ có được một cây kim
+ Nghĩa hàm ẩn: Nếu kiên trì, nỗ lực vượt qua khó khăn, thử thách thì có ngày sẽ thành công.
- Kiểu cấu tạo đoạn văn:
+ Diễn dịch: Lão Hạc là một nhân vật được Nam Cao xây dựng thành công và để lại ấn tượng sâu sắc, khó quên trong lòng người đọc. Ông có vợ và một người con trai duy nhất. Vợ mất sớm, vì không đủ tiền cưới vợ, con trai ông đã uất ức vô cùng mà bỏ đi đồn điền cao su. Trước khi đi, lão được người con trai tặng con chó vàng làm kỷ niệm nên ông rất yêu quý nó và đặt cho nó một cái tên rất hay. Năm ấy, vì mất mùa đói kém, bão lũ đã cướp đi hết mùa màng của lão, lão cũng lâm bệnh hiểm nghèo. Cuộc sống khốn khó đã ép lão đến bờ vực thẳm của cuộc đời, không còn cách nào khác, lão đành phải cắt ruột bán đi con chó vàng yêu quý của mình; bán xong, lão khóc như một đứa trẻ. Sợ sống sẽ ảnh hưởng đến đứa con trai duy nhất của ông, vì lỡ tâm lừa dối một con chó, ông quyết định chết theo chó trong đau đớn, tủi nhục. Cái chết của lão cũng chính là để giữ gìn lòng tự trọng của lão đối với con. Lão Hạc có một tấm lòng thật cao cả, đáng trân trọng.
+ Quy nạp: Con cái từ khi sinh ra cho đến khi trưởng thành phần lớn đều chịu ảnh hưởng và được chăm sóc từ mẹ hơn là cha. Các em được bú mẹ, được ẵm, được dỗ dành, được tắm rửa, được mẹ ru ngủ, được mẹ cho ăn, được chăm sóc khi ốm đau,...Bằng sự nhận thức về thế giới thông qua quá trình tự quan sát, học hỏi tự nhiên hàng ngày. Và do tiếp xúc nhiều nên ảnh hưởng đặc biệt từ đức tính của người mẹ, đã dần dần hình thành bản tính của đứa trẻ theo kiểu "mưa dầm thấm lâu". Ngoài ra, đứa trẻ thường thích bắt chước người khác thông qua mẹ bởi đó là người mẹ nó gần gũi nhất. Phụ nữ là người quan trọng trong gia đình, là người chăm sóc và giáo dục con cái chủ yếu của gia đình.
+ Song song: Hồ Chí Minh là một vị lãnh tụ vĩ đại, đời đời cả nhân dân Việt Nam nhớ ơn. Đi đến đâu trên đất nước này, bạn cũng có thể bắt gặp Người tuy đã ra đi nhưng hình ảnh và tên gọi vẫn còn sống mãi trong tâm hồn của mỗi người dân. Người đã trọn đời cống hiến cho dân tộc, cho sự độc lập của đất nước. Sau hàng chục năm gian nan thử thách, bôn ba ở nước ngoài, Bác Hồ đã tìm thấy con đường đúng đắn để thực hiện cách mạng giải phóng dân tộc, từ đó nhân dân ta có thể giành lại được chính quyền, sống trong cảnh ấm no, hạnh phúc.
+ Phối hợp: Ngày nay, vấn đề bảo vệ môi trường đang được toàn thế giới rất quan tâm. Có thể nói rằng bảo vệ môi trường chính là hoạt động mang tính xã hội, cộng đồng rất cao. Để bảo vệ môi trường có rất nhiều cách, nhưng hiệu quả nhất là mỗi người trong số chúng ta cần phải nhận thức ra được việc ô nhiễm môi trường, chung tay, góp sức của mỗi cá nhân và toàn xã hội để thực hiện điều đó. Nếu chúng ta có ý thức mỗi tuần trồng một cây xanh, mỗi tháng đi thu gom rác thải một lần và mỗi năm sử dụng túi nilon ít đi thì đã góp một phần không hề nhỏ vào việc bảo vệ môi trường của toàn xã hội. Mỗi chúng ta hôm nay hãy làm từ những việc nhỏ nhất để làm cho môi trường mà chúng ta đang sinh sống trở nên xanh, sạch, đẹp hơn. Mục tiêu của chúng ta là giảm thiểu các tác hại của biến đổi khí hậu trên phạm vi toàn cầu mà nguyên nhân chính là ô nhiễm môi trường.
Lời giải sách bài tập Ngữ Văn 9 Tổng kết về văn học và tiếng Việt hay khác:
- Câu 1 trang 48 SBT Ngữ Văn 9 Tập 2: (SGK) Dựa vào sơ đồ trong SGK, trang 127, em hãy trình bày hiểu biết mình về văn học Việt Nam bằng một đoạn văn.
- Câu 2 trang 48 SBT Ngữ Văn 9 Tập 2: (SGK) Sơ đồ trong SGK, trang 128 cho em biết những thông tin gì về văn họ dân gian? Trong sách Ngữ văn cấp Trung học cơ sở (bộ sách Cánh Diều), em đã học những thể loại nào trong sơ đồ? Hãy nêu tên ít nhất một tác phẩm văn học dân gian em đã được học của mỗi thể loại.
- Câu 3 trang 48 SBT Ngữ Văn 9 Tập 2: (SGK) Dựa vào nội dung SGK, trang 128 – 130 (mục 2. Văn học viết), hãy trình bày các thông tin chính về văn học viết Việt Nam bằng một sơ đồ.
- Câu 4 trang 48 SBT Ngữ Văn 9 Tập 2: (SGK, trang 131) Để hiểu tác phẩm văn học, khi đọc, cần chú ý những yếu tố nào? Những yếu tố nào về kiến thức lịch sử văn học chi phối việc đọc hiểu tác phẩm?
- Câu 5 trang 48 SBT Ngữ Văn 9 Tập 2: (SGK, trang 131) Hãy nêu và phân tích sự chi phối của kiến thức lịch sử văn học đối với việc đọc hiểu một văn bản cụ thể đã học trong sách Ngữ văn cấp Trung học cơ sở.
- Câu 6 trang 48 SBT Ngữ Văn 9 Tập 2: Sắp xếp các văn bản sau theo hai bộ phận: văn học dân gian và văn học viết.
- Câu 7 trang 48 SBT Ngữ Văn 9 Tập 2: Sắp xếp các văn bản sau theo phân loại: văn học Việt Nam và văn học nước ngoài.
- Câu 8 trang 49 SBT Ngữ Văn 9 Tập 2: Trong sách Ngữ văn cấp Trung học cơ sở (bộ sách Cánh Diều), có những tác phẩm của các nhà văn dân tộc thiểu số nào? Thống kê theo bảng sau:
- Câu 9 trang 49 SBT Ngữ Văn 9 Tập 2: Thống kê một số tác phẩm của các nhà văn theo giới tính có trong sách Ngữ văn đã học cấp Trung học cơ sở (bộ sách Cánh Diều).
- Câu 1 trang 49 SBT Ngữ Văn 9 Tập 2: (SGK, trang 132) Hãy hoàn thiện bảng tổng kết về từ ngữ tiếng Việt bằng cách tìm ít nhất một ví dụ minh hoạ cho mỗi loại từ ngữ.
- Câu 2 trang 49 SBT Ngữ Văn 9 Tập 2: Tìm thành ngữ trong những câu thơ dưới đây của Nguyễn Du. Chỉ ra nghĩa của mỗi thành ngữ tìm được.
- Câu 1 trang 49 SBT Ngữ Văn 9 Tập 2: Tìm số từ, phó từ, trợ từ, thán từ trong những câu dưới đây. Chỉ ra ý nghĩa, tác dụng của mỗi từ loại tìm được.
- Câu 1 trang 50 SBT Ngữ Văn 9 Tập 2: (Bài tập 1, SGK) Nội dung mỗi mục trong phân III có ý nghĩa gì đối với việc đọc hiểu, viết và nói, nghe?
- Câu 2 trang 50 SBT Ngữ Văn 9 Tập 2: Tìm các biện pháp tu từ trong những câu dưới đây. Chỉ ra tác dụng của mỗi biện pháp tu từ tìm được.
- Câu 1 trang 50 SBT Ngữ Văn 9 Tập 2: Nêu tên một số tác phẩm Việt Nam (văn bản văn học hoặc văn bản nghị luận, văn bản thông tin) viết bằng chữ Hán, chữ Nôm, chữ Quốc ngữ.
- Câu 2 trang 50 SBT Ngữ Văn 9 Tập 2: Xếp những từ lai tạo sau vào các nhóm nêu ở bên dưới: