Nhân vật ông lão được khắc họa như thế nào trong văn bản? Em dự đoán điều gì sẽ đến với ông?

❮ Bài trước Bài sau ❯

(Câu hỏi 2, SGK) Nhân vật ông lão được khắc họa như thế nào trong văn bản? Em dự đoán điều gì sẽ đến với ông? Vì sao?

Nhân vật ông lão được khắc họa như thế nào trong văn bản? Em dự đoán điều gì sẽ đến với ông?

Câu 7 trang 34 SBT Ngữ Văn 9 Tập 1: (Câu hỏi 2, SGK) Nhân vật ông lão được khắc họa như thế nào trong văn bản? Em dự đoán điều gì sẽ đến với ông? Vì sao?

Trả lời:

– Nhân vật ông lão được thể hiện trong văn bản:

+ Mặc bộ đồ rất bẩn, màu đen, đeo đôi kính gọng thép, khuôn mặt xám bẩn (chi tiết này xuất hiện hai lần).

+ Ngồi bên lề đường, vẫn ngồi đấy, không nhúc nhích (chi tiết này được nhắc lại bốn lần trong truyện: “ông lão vẫn ngồi đấy, không nhúc nhích” (“tôi” quan sát thấy điều này khi bắt đầu qua cầu, đi sang phía bên kia để thực hiện nhiệm vụ); “ông lão vẫn ngồi đó” (“tôi” kể lại điều này khi đã băng qua bên cầu, thu xếp mọi thứ và quay trở lại); “Ông lão vẫn ngồi đấy” (chi tiết này trở lại khi “tôi” đã trò chuyện với ông lão); “lão đáp và co chân gượng đứng dậy, lảo đảo rồi ngồi bệt trở lại trên con đường đầy bụi” (chi tiết xuất hiện ở phần cuối tác phẩm, sau khi nhân vật “tôi” cố giục lão hãy “đứng dậy và đi ngay” kẻo quân phát xít sẽ đến).

+ 76 tuổi, quê ở Xan Các-lốt, nuôi gia súc, không có người thân (“chỉ sống với mấy con vật mà tôi mới kể”). Đàn gia súc của lão có ba loại cả thảy: hai con dê, một con mèo, bốn cặp chim bồ câu.

+ Phải rời bỏ quê hương vì pháo kích, là người cuối cùng rời thị trấn Xan Các-lốt, đã đi được 12 ki-lô-mét. Và ông lão nghĩ mình chẳng nên đi nữa; không có ai quen ở Bác-xê-lô-na (là nơi có thể đi đến để tránh bọn phát xít).

+ Lo lắng cho sự sống của các con vật nuôi đã bị bỏ lại (“Tôi phải để chúng lại”), lão đã thả chúng nhưng vẫn lo lắng (“Con mèo, dĩ nhiên, sẽ tự xoay xở được. Giống mèo có thể tự kiếm ăn lấy. Nhưng tôi không biết điều gì sẽ xảy ra với các con vật khác” - chi tiết về mối quan tâm, lo lắng cho các con vật của nhân vật ông lão được được lặp lại bốn lần).

+ Các chi tiết về nhân vật ông lão được thể hiện qua sự quan sát và kể lại của người kể chuyện (chi tiết về ngoại hình, hành động), còn lại chủ yếu được thể hiện qua lời đối thoại với nhân vật “tôi”, và qua một lời độc thoại (“Tôi phải trông nom chúng. Tôi chỉ quan tâm đến mấy con vật.”).

– Qua các chi tiết này, có thể thấy ông lão là một con người bình thường, vô tội, trung lập, không thuộc bất cứ phe phái nào trong cuộc chiến, rốt cuộc đã trở thành một nạn nhân bị nghiến nát bởi sự tàn bạo, huỷ diệt của chiến tranh.

+ Chiến tranh đã bứt tung ông lão ra khỏi mái nhà, gia đình, quê hương yêu dấu (chú ý chi tiết lão mỉm cười, hãnh diện khi được hỏi đến từ đâu trong lời kể của người kể chuyện, chi tiết lão nói mình buộc phải rời đi vì pháo kích, lão là người cuối cùng rời thị trấn. Phía trước lão là Bác-xê-lô-na, một vùng đất hoàn toàn xa lạ đối với lão).

+ Chiến tranh đã bút tung lão ra khỏi những con vật mà lão chăm sóc và yêu thương, coi chúng như gia đình để chăm chút. Lão có một con mèo, hai con dê, pháo kích, vì chính lão cũng không lo được cho bản thân mình. Nhưng lão vẫn luôn bốn cặp chim bồ câu. Và lão buộc phải bỏ chúng lại, thả chúng đi để chúng tự lo vì lo lắng khôn nguôi về chúng. Trong suốt 12 ki-lô-mét để tiến về chiếc cầu bắc qua sông E-brô, vượt qua vùng sẽ có chiến sự để tìm đến chốn an toàn hơn, có lẽ chân lão bước về phía trước nhưng cả tâm hồn, cảm xúc, suy nghĩ thì đặt trọn vẹn ở phía sau. Lão dường như không quan tâm đến bối cảnh xung quanh, không quan tâm đến chuyện quân giặc có thể xuất hiện. Lão chỉ quan tâm đến những con vật của mình, lo lắng liệu chúng có tự xoay xở được để tồn tại khi không có lão và khi pháo kích giặc tấn công hay không. Lão chỉ được an tâm đôi phần khi “tôi” an ủi rằng: Con mèo tự xoay xở được, những con chim bồ câu thì sẽ bay đi.

Những chi tiết này trở đi trở lại nhiều lần chứng tỏ lão rất yêu quê hương, yêu loài vật. Chính trị với lão là xa lạ. Nhưng rốt cuộc lão vẫn trở thành nạn nhân của bão tố chiến tranh.

+ Chiến tranh đã vắt kiệt sức lực tuổi già của lão. Đó là lí do lão không thể đi tiếp sau 12 ki-lô-mét đã vượt qua, lão ngồi yên lặng mãi bên cây cầu. Khi được thúc giục, lão “mệt mỏi”, “co chân gượng đứng dậy, lảo đảo rồi ngồi bệt trở lại bên con đường đầy bụi”.

+ Chiến tranh vắt kiệt cả ý chí, ý nghĩa cuộc sống của lão. Lão mệt mỏi về thể chất, không thể đi tiếp đã đành. Nhưng dường như lão cũng không muốn đi tiếp nữa, bị “mắc kẹt” bên chiếc cầu. Bờ kia là quê hương giờ đã bị đe doạ bởi pháo kích và tan hoang vì chạy giặc. Bờ này hướng về chốn xa lạ, chẳng biết đi đâu và đi đến chỗ nào, chẳng có ai, chẳng có cái gì phía trước để chờ đợi. Cho nên, dẫu được gợi ý đi nhờ xe tải, lão dường như cũng không mấy quan tâm (ngoài mối quan tâm đến mấy con vật thì đã ở phía bên kia cây cầu). Không quan tâm đến sống chết, không cố gắng để đi tiếp, không thấy ý nghĩa nào ở phía trước con đường.

+ Màu sắc của bức tranh gắn với nhân vật ông lão là màu xám. Xám của bầu trời u ám như sà xuống thấp, nặng nề và u ám, ngột ngạt, bức bối. Xám của mặt người xạm lại, của quần áo, trang phục cáu bẩn. Xám của những đám bụi đất ngập đến mắt cá chân của đám người và xe đi chạy loạn. Màu xám của tuổi già, của lạnh lẽo, của chết chóc, của chiến tranh bủa vây quanh lão.

– Kết cục của lão là cái chết dù câu chuyện dừng lại ở chi tiết về “niềm may mắn” của ông lão. May mắn không xuất hiện mỗi ngày. Lão đã già, đã yếu Lão không thể đi tiếp. Lão dường như cũng không có ý muốn đi tiếp. Máy bay sẽ cất cánh khi trời quang mây sáng. Chiếc cầu bên dòng sông E-brô chắc sẽ là điểm dừng chân cuối cùng của cuộc đời ông lão.

Một câu chuyện về chiến tranh không miêu tả trực tiếp bom đạn, máu đổ, chết chóc, không có những người anh hùng. Chỉ có sự hiện diện của người cầm súng (người lính) và người dân bình thường, một ông lão già nua, mệt mỏi, héo hắt bên một cây cầu thời chiến và luôn day dứt nghĩ về sự tồn tại của những con vật giữa bối cảnh chiến tranh. Tuy nhiên, tiếng nói phản chiến bật lên từ các hình tượng, hình ảnh, chi tiết,... có sức tác động thật sâu sắc.

Lời giải sách bài tập Ngữ Văn 9 Ông lão bên chiếc cầu hay khác:

Xem thêm giải sách bài tập Ngữ Văn lớp 9 Cánh diều hay, chi tiết khác:

❮ Bài trước Bài sau ❯
2018 © All Rights Reserved.