Top 20 Viết văn bản thuyết minh giải thích hiện tượng địa chất, thủy văn (siêu hay)

Haylamdo biên soạn và sưu tầm tổng hợp trên 20 văn bản thuyết minh giải thích hiện tượng địa chất, thủy văn xảy ra theo chu kì hay đột biến: thủy triều, núi lửa phun trào, động đất, sóng thần, ... hay nhất giúp học sinh có thêm tài liệu tham khảo để viết văn hay hơn.

Top 20 Viết văn bản thuyết minh giải thích hiện tượng địa chất, thủy văn (siêu hay)

Viết văn bản thuyết minh giải thích hiện tượng địa chất, thủy văn - núi lửa phun trào

Một hiện tượng tự nhiên được nhiều người biết đến và quan tâm hiện nay là hiện tượng núi lửa, hay còn được gọi là hiện tượng núi lửa phun trào.

Đây là một hiện tượng tự nhiên có từ rất lâu đời, và hiện nay không còn xảy ra thường xuyên trên Trái Đất, mà chỉ tập trung ở một số khu vực nhất định. Núi lửa thực chất là một vết nứt gãy trên lớp vỏ của Trái Đất với hình dáng như một quả núi rỗng ruột và có phần ngọn núi như cái miệng của hố sâu. Núi lửa có thể đứng một mình hoặc nằm liền kề nhau tạo thành dãy núi lửa.

Các núi lửa trên Trái Đất được hình thành do lớp vỏ bề mặt của Trái Đất bị chia thành bảy mảng kiến tạo lớn và cứng rắn, nổi trên lớp phủ phía dưới rất nóng và mềm hơn. Điều đó khiến cho những ngọn núi lửa xuất hiện ở ranh giới giữa các mảng kiến tạo. Và khoảng trống trong thân núi lửa chính là khoảng hở giữa các mảng kiến tạo nằm sát nhau. Bởi vậy mà hầu hết các núi lửa sẽ nằm ở dưới mặt biển, chỉ có số ít nổi lên trên, nhưng chỉ một phần của nó mà thôi. Để dễ quản lí, người ta chia núi lửa thành từng nhóm dựa theo các tiêu chí khác nhau. Chẳng hạn như nếu dựa vào hình dáng, thì sẽ gồm núi lửa hình chóp và núi lửa hình khiên. Còn nếu dựa vào dạng thức hoạt động, thì sẽ gồm núi lửa thức, núi lửa đang ngủ, núi lửa chết.

Đi liền với núi lửa, là hiện tượng núi lửa phun trào. Như chúng ta đã biết về nguyên nhân hình thành của núi lửa. Bản chất của chúng là các khe hở giữa các mảng kiến tạo. Mà ở dưới các mảng kiến tạo là một lớp phủ rất nóng, càng vào sâu thì lại càng nóng hơn, thậm chí lên đến 6000 độ C. Dưới nhiệt độ đó, đất đá trong lòng núi lửa luôn bị nóng chảy rồi nở ra, khiến cho ngọn núi đẩy cao lên và tạo ra một luồng áp lực rất lớn. Chúng tạo ra trong lòng núi lửa một lò magma với dung nham, tro núi lửa và khí nóng, cùng áp lu· khổng lồ. Khi áp suất bên trong núi lửa và áp lực từ lớp đất đá phía trên bề mặt trái đất bị mất cân bằng thì sự “ngủ” của núi lửa sẽ dừng lại. Bởi lò magma trong núi lửa được giải phóng. Từ miệng núi lửa, dòng dung nham cùng tro núi lửa và khí nóng phun trào ra ngoài một cách mạnh mẽ do bị dồn nén bấy lâu nay.

Với cơ chế hoạt động như vậy, núi lửa đem đến những tác hại nghiêm trọng cho cuộc sống của con người. Dòng dung nham của núi lửa có nhiệt độ cao, nung chín mọi thứ nó đi qua với tốc độ nhanh chóng. Nguy hiểm hơn nữa là tro núi lửa, bởi chúng tạo thành một khối khói khổng lồ có thể bay xa và bám trụ lâu trong không khí. Chúng gây ảnh hưởng trực tiếp đến các thiết bị di chuyển trên bầu trời, gây ô nhiễm không khí vì tuy là tro nhưng chúng vẫn giữ nhiệt độ cao do nằm sâu trong núi lửa. Đặc biệt khi tro núi lửa lắng xuống và hòa vào không khí sẽ bám vào bề mặt đồ đạc và ảnh hưởng nặng nề đến hệ hê hấp của con người.

Tuy nhiên bên cạnh đó, núi lửa và hoạt động phun trào của nó vẫn đem lại những lợi ích cho cuộc sống. Mỗi khi núi lửa phun trào và kết thúc, tầng bình lưu sẽ được mở rộng ra nhờ lớp khí quyển bị đẩy lên cao hơn. Đặc biệt, chúng còn góp phần tạo ra những mỏ khoáng sản phong phú và nguồn năng lượng địa nhiệt dồi dào. Đặc biệt, phần đất đai ở gần khu vực xảy ra núi lửa phun trào cũng nhờ hiện tượng này mà trở nên tơi xốp, màu mỡ.

Bản thân hiện tượng núi lửa vừa có mặt tích cực lẫn tiêu cực. Do đó, chúng ta cần có cái nhìn bao quát về hiện tượng tự nhiên này.

Viết văn bản thuyết minh giải thích hiện tượng địa chất, thủy văn - động đất

Động đất là một hiện tượng thiên nhiên gây thiệt hại nặng nề về người và của. Do đó, nó được chính quyền đặc biệt quan tâm, nghiên cứu để tìm cách đối phó.

Bản chất của động đất là sự rung chuyển trên bề mặt Trái Đất do kết quả của việc giải phóng nguồn năng lượng bị dồn nén ở lớp vỏ Trái Đất. Điều đó tạo ra các luồng sóng địa chấn với cường độ mạnh, khiến bề mặt Trái Đất ở trên chấn động mạnh. Động đất có thể xảy ra bất kì lúc nào, chỉ cần nguồn năng lượng ở phía dưới đạt đến mức đủ để giải phóng. Và nó cũng có thể xảy ra ở bất kì đâu, dù là đất liền hay dưới đáy biển. Khi xảy ra động đất, nhà cửa, cây cối và cả mặt đất bị sụp đổ, gây nguy hiểm đến tính mạng con người và thiệt hại nặng nề về của cải. Nhưng không chỉ dừng lại ở đó. Sự đáng sợ của động đất còn nằm ở các hệ lụy mà nó mang lại. Khi một trận động đất diễn ra, tâm chấn của nó ở dưới mặt đất còn có thể kích hoạt lở đất và khiến các ngọn núi lửa hoạt động trở lại. Ngoài ra, những trận động đất ở ngoài biển, còn tạo ra các cơn địa chấn dẫn đến hình thành sóng thần. Có thể nói, động đất là loại hình thiên tai đánh thức thêm các thiên tai đáng sợ khác.

Chính vì vậy mà các nhà khoa học trên thế giới đã bỏ ra rất nhiều công sức và thời gian để nghiên cứu về quy tắc hoạt động của động đất. Tuy nhiên, đến nay vẫn chưa tìm ra cách phán đoán chính xác về thời gian xuất hiện của hiện tượng này. Chỉ khi bắt đầu có những rung chấn từ dưới lòng đất thì chúng ta mới được biết về sự hiện diện của nó. Vì vậy, công tác nghiên cứu về kiểu nhà ở, kiến trúc, đồ dùng chống động đất đã được nâng cao. Cùng với đó là các bài học về kĩ năng sống khi gặp động đất cũng được phổ cập đến mọi người ở mọi lứa tuổi. Tất cả đều nhằm giảm thiểu đến mức tối đa về người và của.

Đến nay, theo sự biến đổi của khí hậu, những trận động đất ngày càng diễn ra nhiều và mạnh hơn trước. Sự khó lường của chúng khiến con người càng phải đẩy mạnh hơn các công tác phòng chống và khắc phục loại hình thiên tai này.

Viết văn bản thuyết minh giải thích hiện tượng địa chất, thủy văn - sa mạc hóa

Hiện tượng sa mạc hóa hay còn được biết đến với cái tên là hoang mạc hóa. Đây là một hiện tượng tự nhiên khá mới, nhưng gây ra những tác động tiêu cực đến đời sống con người.

Hiểu một cách đơn giản, sa mạc hóa là hiện tượng một vùng đất vốn thuộc loại quần xã sinh vật khác chuyển thành quần xã sinh vật sa mạc. Nó khiến cho khu vực đất đai bị thoái hóa dần, trở nên khô hạn hoặc bán khô hạn. Đó là một quá trình suy thoái dai dẳng của đất và sự sống của hệ sinh thái trên khu vực đó. Chúng ta có thể dễ dàng nhận biết một khu vực bị sa mạc hóa bằng mắt thường. Đó là nơi mà mặt đất nứt nẻ, khô cằn như bị hạn hán. CÒn thảm thực vật thì gần như không còn gì, khô héo và chỉ còn lác đác các cây bụi. Đặc biệt, nhiệt độ ở các vùng bị sa mạc hóa thường rất cao, độ ẩm trong không khí thấp và có nhiều bụi.

Nguyên nhân của hiện tượng này là do sự đô thị hóa và sự phát triển ồ ạt của các thành phố. Cùng với đó là việc khai thác, sử dụng quá mức và không có kế hoạch cụ thể nguồn nước ngầm và tài nguyên rừng. Bên cạnh đó, các thiên tai và hiện tượng biến đổi khí hậu toàn cầu cũng góp phần không nhỏ thúc đẩy sa mạc hóa diễn ra nhanh hơn. Ngoài ra, hình thức chăn nuôi du mục của một số bộ lạc cũng là một yếu tố gây nên sa mạc hóa. Khi các con vật được chăn nuôi du mục chủ yếu là loài có móng guốc. Một lượng lớn con vật như vậy xuất hiện trên một vùng đất đã khiến bề mặt đất bị dồn nén rất chặt do bước chân của chúng, khiến cho nguồn nước ngầm khó thẩm thấu lên bề mặt. Ngoài ra, chúng cũng ăn sạch toàn bộ cỏ và lá trong khu vực sinh sống, thậm chí là rễ cây đến khi không còn gì cả, thì người chăn nuôi mới rời sang khu vực đó. Và bỏ lại một mảnh đất hoang vu.

Tác hại lớn nhất của sa mạc hóa chính là việc nó biến một vùng đất trở thành nơi hầu như không thể sinh sống hay canh tác, sản xuất. Bởi bề mặt đất quá khô cằn và việc khai thác nguồn nước ngầm lại gặp nhiều khó khăn. Kéo theo đó, việc trồng trọt các loại cây và chăn nuôi gia súc cũng sẽ khó đạt được hiệu quả. Điều đáng lo ngại hơn nữa, là hiện nay một phần ba diện tích đất trên thế giới đang phải đối mặt với quá trình sa mạc hóa. Nó đã và đang đe dọa trực tiếp đến cuộc sống của con người.

Vì vậy, để hạn chế hiện tượng này, chúng ta phải bắt đầu từ việc đẩy lùi hiện tượng biến đổi khí hậu toàn cầu.