Tổng hợp isoamyl axetat (để làm “dầu chuối”) gồm 3 giai đoạn như sau

Bài 62: Luyện tập Axit cacboxylic

Bài 9 (trang 260 sgk Hóa 11 nâng cao): *Tổng hợp isoamyl axetat (để làm “dầu chuối”) gồm 3 giai đoạn như sau:

A. Cho 60 ml axetic “băng” (axit 100% , D = 1,05 g/cm³), 108,6 ml 3 – metylbutan – 1 -ol (ancol isoamylic, D = 0,81g/cm³, nhiệt độ sôi xem bảng 8,3) và 1 ml H₂SO₄ vào bình cầu có lắp máy khuấy, ống sinh hàn (xem hình vẽ đầu chương) rồi đun sôi trong 8 giờ.

B. Sau khi để nguội, lắc hỗn hợp thu được với nước, chiết bỏ lớp nước, rồi lắc với dung dịch Na₂CO₃, chiết bỏ lớp dung dịch nước, lắc hỗn hợp được với nước, chiết bỏ lớp nước.

C. Chưng cất ở sản phẩm ở 142 – 143^oC thu được 60 ml isoamyl axetat. Isoamyl axeta là chất lỏng D = 0,87 g/cm³, sôi ơ 142,5^oC, có mùi thơm như mùi chuối chín (mùi dầu chuối).

a) Dùng hình vẽ để mô tả 3 giai đoạn A, B, C (xem hình 4.1; 4.2)

b) Viết phương trình hóa học phản ứng xảy ra ở giai đoạn A, B.

c) Tính hiệu suất của phản ứng.

Lời giải:

a)

Cho axit axetic, ancol isoamylic, sunfuric vào đầu bình cầu đun trên bếp cách cát trong 4 giờ. Sản phẩm thu được ở bình tam giác.

Để nguội, rửa sạch phẩm nước, chiết bỏ H₂SO₄ và CH₃COOH dư. Tiếp tục lắc hỗn hợp với Na₂CO₃ chiết và chưng cất sản phẩm ở 142 - 143^oC thu được isoamyl axetat.

b)

c) Khối lượng axit ban đầu: m = 60.1,05 = 63(g) ⇒ n_axit = 1,05 mol

Khối lượng ancol isoamylic ban đầu:

m = 108,6.0,81 = 88(g) ⇒ n_ancol = 1 mol

Khối lượng este thu được m = 60.0,87 = 52(g) ⇒ n_este = 0,4 mol

Ancol là chất thiếu, dựa vào ancol để tính hiệu suất.