Bài 11.4, 11.5, 11.6 trang 32 SBT Vật Lí 9

---

Bài 11.4, 11.5, 11.6 trang 32 SBT Vật Lí 9

Bài 4 trang 32 sách bài tập Vật Lí 9: Một bóng đèn sáng bình thường với hiệu điện thế định mức U_Đ = 6V và khi đó dòng điện chạy qua đèn có cường độ I_Đ = 0,75A. Mắc bóng đèn này với một biến trở có điện trở lớn nhất là 16Ω vào hiệu điện thế U = 12V.

a) Phải điều chỉnh biến trở có điện trở là bao nhiêu để đèn sáng bình thường nếu mắc bóng đèn nối tiếp với biến trở vào hiệu điện thế U đã cho trên đây?

b) Nếu mắc đèn và biến trở vào hiệu điện thế U đã cho theo sơ đồ hình 11.1 SBT (hình bên) thì phần điện trở R1 của biến trở là bao nhiêu để đèn sáng bình thường?

Tóm tắt:

Đèn: U_đm1 = U_Đ = 6V; I_Đ = 0,75A; Biến trở: R_bmax = 16Ω; U = 12V;

a) Đèn nối tiếp biến trở, đèn sáng bình thường khi R_b = ?

b) Đèn sáng bình thường khi R1 = ?

Lời giải:

a) Mắc bóng đèn nối tiếp với biến trở, đèn sáng bình thường khi:

I_b = I_Đ = I = 0,75A

U_b + U_Đ = U và U_Đ = 6V → U_b = U – U_Đ = 12 – 6 = 6V

Điện trở của biến trở là: R_b = U_b / I_b = 6/0,75 = 8Ω

b) Đèn được mắc song song với phần R₁ của biến trở và đoạn mạch song song này được mắc nối tiếp với phần còn lại R₂ (R₂ = 16 – R₁) của biến trở.

Để đèn sáng bình thường thì hiệu điện thế ở hai đầu đoạn mạch song song là U_Đ = 6V và do đó hiệu điện thế ở hai đầu phần còn lại của biến Hình 11.3 trở là:

U₂ = U – U_Đ = 12 – 6 = 6V.

Điện trở của đèn là: R_Đ = U_Đ / I_Đ = 6/0,75 = 8Ω

Vì cụm đoạn mạch (đèn // R₁) nối tiếp với R2 nên ta có hệ thức:

(R_1D là điện trở tương đương của đoạn mạch đèn // R₁ và U_1D = U₁ = U_Đ = 6V)

Bài 5 trang 32 sách bài tập Vật Lí 9: Xét các dây dẫn được làm từ cùng một loại vật liệu, nếu chiều dài dây dẫn giảm đi 5 lần và tiết diện tăng 2 lần thì điện trở của dây dẫn thay đổi như thế nào?

A. Điện trở của dây dẫn tăng lên 10 lần

B. Điện trở của dây dẫn giảm đi 10 lần

C. Điện trở dây dẫn tăng lên 2,5 lần

D. Điện trở dây dẫn giảm lên 2,5 lần

Tóm tắt:

Hai dây cùng vật liệu (ρ1 = ρ2 = ρ); l₂ = l₁/5; S₂ = 2S₁; R₂/ R₁ = ?

Lời giải:

Chọn B. Điện trở của dây dẫn giảm đi 10 lần

Áp dụng công thức:

Bài 6 trang 32 sách bài tập Vật Lí 9: Câu phát biểu nào dưới đây về mối quan hệ giữa hiệu điện thế U giữa hai đầu một đoạn mạch có điện trở R và cường độ dòng điện I chạy qua đoạn mạch này là không đúng?

A. Hiệu điện thế U bằng tích số giữa cường độ dòng điện I và điện trở R của đoạn mạch.

B. Điện trở R của đoạn mạch không phụ thuộc vào hiệu điện thế U giữa hai đầu đoạn mạch và cường độ dòng điện chạy qua mạch đó.

C. Cường độ dòng điện I tỉ lệ thuận với hiệu điện thế U và tỉ lệ nghịch với điện trở R của mạch

D. Điện trở R tỉ lệ thuận với hiệu điện thế U và tỉ lệ nghịch với cường độ dòng điện I chạy qua đoạn mạch

Lời giải:

Chọn D. Điện trở R tỉ lệ thuận với hiệu điện thế U và tỉ lệ nghịch với cường độ dòng điện I chạy qua đoạn mạch