Giáo án bài Cách làm bài nghị luận về tác phẩm truyện (hoặc đoạn trích) - Giáo án Ngữ văn lớp 9

HĐ1. HDHS tìm hiểu đề bài NL về 1 TP truyện hoặc đoạn trích:

H: Các đề bài đó nêu những vấn đề NL nào về TP truyện?

H: Các từ suy nghĩ và p/tích trong trong đề bài đ̣òi hỏi cách làm bài phải khác nhau ntn?

I. Đề bài NL về 1 TP truyện hoặc đoạn trích:

1. Bài tập

* Nhận xét:

- Đối tượng của đề: nhân vật, cốt truyện, 1 vấn đề đặt ra trong TP.

- Phân tích: yêu cầu p/tích TP để nêu lên nhận xét.

- Suy nghĩ: đề xuất những nhận xét về tác phẩm trên cơ sở 1 tư tưởng, góc nhìn nào đó ( VD quyền sống của con người, địa vị của người phụ nữ)

HĐ2. HDHS tìm hiểu các bước làm bài NL về 1 TP truyện hoặc đoạn trích:

- HS đọc đề bài trong SGK.

H: Kể các bước làm bài ?

H: Đề nêu lên những ý gì?

H: Phải làm ntn để tìm ý cho đề bài?

II. Các bước làm bài NL về 1 TP truyện hay đoạn trích:

1. Tìm hiểu đề và tìm ý:

* Tìm hiểu đề:

   + Thể loại: NL về 1 TP truyện.

- ND: T/yêu làng ḥòa quyện với t/yêu nước.

* Tìm ý:

   + Cái gì là nét nổi bật nhất trong n/vật ông Hai?

   + T/yêu làng, yêu nước của ông Hai được bộc lộ trong t/huống nào?

   + T/cảm ấy có đ/điểm gì ở h/cảnh bấy giờ?

   + Những chi tiết NT nào chứng tỏ 1 cách sinh động t/yêu làng và yêu nước của ông Hai?

- Đọc HD trong SGK.

H: Rút ra nhận xét, yêu cầu ND của từng phần?

- Đọc cách viết SGK.

H: Cách mở bài đó đã đáp ứng các yêu cầu về ND chưa?

- Đọc ghi nhớ SGK.

2. Lập dàn ý:

a. Mở bài: Giới thiệu về TP

- Nêu ý kiến đ/giá của bản thân.

b. Thân bài: Nêu các luận điểm chính về ND, NT.

- P/tích, CM bằng các luận cứ.

c. Kết bài: Nhận định, đánh giá chung về tác phẩm.

3. Viết bài:

- Mở bài:

- Thân bài:

   + Nhóm 1: Viết l/điểm 1.

   + Nhóm 2: Viết l/điểm 2.

- Gọi đại diện các nhóm lên trình bày.

- Cho HS nhận xét, bổ sung.

- Kết bài: Đọc SGK.

4. Đọc lại và sửa chữa.

* Ghi nhớ:

HĐ3. HDHS luyện tập:

- Đọc bài tập SGK.

- Đ/tượng của bài văn NL về TP truyện? ND của từng phần bài viết? Yêu cầu?

- Đại diện lên trình bày.

- Bổ sung, nhận xét

III. Luyện tập:

- Nhóm 1: Viết phần mở bài.

- Nhóm 2: Viết 1 đoạn phần t/bài:

Cho đề bài: Truyện đã p/ánh số phận bi thảm và nhân cách cao đẹp của người n/dân trước CM tháng Tám.

- Mở bài: Cây bút Nam Cao đã đi cùng năm tháng với những tác phẩm vượt thời gian như Chí Phèo, Lão Hạc, Đời thừa…trong từng trang viết nam Cao đã thể hiện chọn vẹn tài năng và tấm lòng mình cùng những số phận những mảnh đời cay cay cực . Nhưng có lẽ , đọng lại sâu sắc trong lòng người nhất vẫn là giàu giá trị nhân đạo của nhà văn về giá trị con người . Truyện ngắn Lão Hạc cùng nằm trong cảm quan nghệ thuật ấy của cây bút Nam Cao. Qua tác phẩm , hình tượng lão Hạc hiện lên thật giàu sức ám ảnh , từ dáng vẻ đến nhân cách của một lão nông bần hàn mà tâm hồn thì đến khi chết vẫn cao đẹp, trong sáng