Phản ứng của cellulose với nitric acid trang 30 Hóa học 12

Phản ứng của cellulose với nitric acid

Giải Hóa 12 Bài 6: Tinh bột và cellulose - Kết nối tri thức

Hoạt động thí nghiệm trang 30 Hóa học 12: Phản ứng của cellulose với nitric acid

Chuẩn bị:

Hoá chất: cellulose (bông), dung dịch HNO₃ đặc, dung dịch H₂SO₄ đặc, dung dịch NaHCO₃ loãng, quỳ tím.

Dụng cụ: cốc thuỷ tinh 100 mL, chậu nước nóng, chậu nước đá, đũa thuỷ tinh, giấy lọc, đĩa sứ, đèn cồn.

Tiến hành:

- Cho khoảng 5 mL dung dịch HNO₃ đặc vào cốc thuỷ tinh (loại 100 mL) ngâm trong chậu nước đá. Thêm từ từ khoảng 10 mL dung dịch H₂SO₄ đặc vào cốc và khuấy đều. Sau đó, lấy cốc thuỷ tinh ra khỏi chậu nước đá, thêm tiếp một nhúm bông vào cốc và dùng đũa thuỷ tinh ấn bông ngập trong dung dịch.

- Ngâm cốc trong chậu nước nóng khoảng 10 phút. Để nguội, lấy sản phẩm thu được ra khỏi cốc, rửa nhiều lần với nước lạnh (đến khi nước rửa không làm đổi màu quỳ tím), sau đó rửa lại bằng dung dịch NaHCO₃ loãng.

- Ép sản phẩm giữa hai miếng giấy lọc để hút nước và làm khô tự nhiên. Sau đó, để sản phẩm lên đĩa sứ rồi đốt cháy sản phẩm.

Chú ý: Cần thận trọng khi làm việc với dung dịch HNO₃ đặc và dung dịch H₂SO₄ đặc. Quan sát hiện tượng xảy ra, giải thích và viết phương trình hoá học.

Lời giải:

Hiện tượng:

- Miếng bông trên đĩa sứ cháy nhanh, không xuất hiện khói, không để lại tàn.

Giải thích:

Khi đun nóng cellulose với hỗn hợp HNO₃ đặc và H₂SO₄ đặc, tuỳ theo điều kiện phản ứng mà một, hai hay cả ba nhóm hydroxy trong cellulose có thể phản ứng với nitric acid tạo thành cellulose nitrate, cellulose dinitrate hay cellulose trinitrate. Ví dụ:

[C₆H₇O₂(OH)₃]_n + 3nHNO₃ $\stackrel{H_{2}S{O}_4}{\to }$[C₆H₇O₂(ONO₂)₃]_n + 3nH₂O

[C₆H₇O₂(OH)₃]_n + 2nHNO₃ $\stackrel{H_{2}S{O}_4}{\to }$[C₆H₇O₂(OH)(ONO₂)₂]_n + 2nH₂O

Các hợp chất này cháy nhanh, không xuất hiện khói, không để lại tàn.

Lời giải Hóa 12 Bài 6: Tinh bột và cellulose hay khác:

• Mở đầu trang 28 Hóa học 12: Tinh bột và cellulose đều là polysaccharide, nhưng chúng đóng vai trò khác nhau trong thực vật và có một số ....

• Câu hỏi 1 trang 29 Hóa học 12: Cấu tạo của tinh bột và cellulose có những đặc điểm nào khác nhau ....

• Hoạt động thí nghiệm trang 29 Hóa học 12: Phản ứng thuỷ phân tinh bột ....

• Hoạt động thí nghiệm trang 29 Hóa học 12: Phản ứng màu của hồ tinh bột với iodine ....

• Hoạt động thí nghiệm trang 30 Hóa học 12: Phản ứng thuỷ phân cellulose trong môi trường acid ....

• Câu hỏi 2 trang 30 Hóa học 12: Tại sao tinh bột và cellulose đều có thể dùng để sản xuất ethanol ....

• Hoạt động thí nghiệm trang 31 Hóa học 12: Tính tan của cellulose trong nước Schweizer ....

• Em có thể trang 32 Hóa học 12: Lựa chọn và sử dụng một số nguồn cung cấp tinh bột hợp lí ....