SBT Ngữ văn 7 Bài tập 7 trang 39, 40 Kết nối tri thức


Đọc đoạn thơ sau trong bài thơ của Nguyễn Việt Chiến và trả lời các câu hỏi:

Giải SBT Ngữ văn 7 Bài tập 7 trang 39, 40 Kết nối tri thức

Bài tập 7. trang 39, 40 SBT Ngữ Văn lớp 7 Tập 1: Đọc đoạn thơ sau trong bài thơ Tổ quốc nhìn từ biển của Nguyễn Việt Chiến và trả lời các câu hỏi:

Nếu Tổ quốc đang bão giông từ biển

Có một phần máu thịt ở Hoàng Sa

Ngàn năm trước con theo cha xuống biển

Mẹ lên rừng thương nhớ mãi Trường Sa


Đất Tổ quốc khi chập chờn bóng giặc

Các con nằm thao thức phía Trường Sơn

Biển Tổ quốc chưa một ngày yên ả

Biển cần lao như áo mẹ bạc sờn


Nếu Tổ quốc hôm nay nhìn từ biển

Mẹ Âu Cơ hẳn không thể yên lòng

Sóng lớp lớp đè lên thêm lục địa

Trong hồn người có ngọn sóng nào không


Nếu Tổ quốc nhìn từ bao quần đảo

Lạc Long cha nay chưa thấy trở về

Lời cha dặn phải giữ từng thước đất

Máu xương này con cháu vẫn nhớ ghi

(Nguyễn Việt Chiến, Tổ quốc nhìn từ biển,

NXB Phụ nữ, Hà Nội, 2015, tr. 5 - 6)

Câu 1 trang 39 SBT Ngữ Văn lớp 7 Tập 1: Nhan đề Tổ quốc nhìn từ biển gợi cho em những cảm xúc, suy nghĩ gì?

Trả lời:

Nhan đề bài thơ cho thấy tác giả đã chọn một điểm nhìn khá đặc biệt để thể hiện những tình cảm và suy ngẫm về Tổ quốc. Đó là góc nhìn Tổ quốc từ phía biển. Nhìn từ biển trước hết bắt nguồn từ cội nguồn hình thành dân tộc: người Việt Nam lí giải nguồn gốc của mình qua truyền thuyết Con Rồng cháu Tiên (từ mẹ Âu Cơ sinh ra, 50 người con xuống biển, 50 người con lên núi). Lãnh thổ Việt Nam là sự kết hợp của đất liền và biển cả. Nhìn Tổ quốc từ biển cũng là cách tác giả thể hiện trách nhiệm và suy nghĩ của mình về biển đảo quê hương.

Câu 2 trang 39 SBT Ngữ Văn lớp 7 Tập 1: Hai dòng thơ Ngàn năm trước con theo cha xuống biển / Mẹ lên rừng thương nhớ mãi Trường Sa đã gợi nhớ đến truyền thuyết dân gian nào? Theo em, việc nhà thơ gợi lại truyền thuyết đó nhằm mục đích gì?

Trả lời:

Hai dòng thơ Ngàn năm trước con theo cha xuống biển /Mẹ lên rừng thương nhớ mãi Trường Sa đã gợi nhớ đến truyền thuyết Con Rồng cháu Tiên. Bằng việc gợi lại truyền thuyết đó, phải chăng nhà thơ muốn hướng người đọc về cội nguồn dân tộc, khơi dậy niềm tự hào của con cháu Lạc Hồng? Càng tự hào về nguồn cội cao quý của dân tộc, chúng ta - thế hệ con cháu hôm nay càng phải có ý thức giữ gìn, bảo vệ đất nước mà cha ông ta đã xây dựng nên.

Câu 3 trang 39 SBT Ngữ Văn lớp 7 Tập 1: Biển đảo Việt Nam được nhà thơ miêu tả qua những hình ảnh nào? Qua những hình ảnh đó, em cảm nhận được gì về lịch sử của dân tộc?

Trả lời:

Biển đảo Việt Nam được nhà thơ miêu tả qua những hình ảnh: bão giông, chưa một ngày yên ả, cần lao như áo mẹ bạc sờn, sóng lớp lớp đè lên thềm lục địa,... Những hình ảnh đó cho ta thấy lịch sử của đất nước, dân tộc hiện lên với những đau thương, mất mát, nhưng cũng thật hào hùng và oanh liệt.

Câu 4 trang 39 SBT Ngữ Văn lớp 7 Tập 1: Tình cảm của tác giả với quê hương, đất nước được thể hiện như thế nào trong đoạn thơ?

Trả lời:

Qua đoạn thơ, ta cảm nhận được tình yêu, niềm tự hào về lịch sử dân tộc cũng như tinh thần trách nhiệm, ý thức bảo vệ Tổ quốc của nhà thơ. Qua đó, tác giả cũng khơi gợi trong ta tình yêu, lòng tự hào và ý thức trách nhiệm đối với quê hương, đất nước.

Câu 5 trang 40 SBT Ngữ Văn lớp 7 Tập 1: Chỉ ra tác dụng của biện pháp tu từ so sánh trong hai dòng thơ: Biển Tổ quốc chưa một ngày yên ả / Biển cần lao như áo mẹ bạc sờn.

Trả lời:

Trong hai dòng thơ Biển Tổ quốc chưa một ngày yên ả / Biển cần lao như áo mẹ

bạc sờn, tác giả đã sử dụng biện pháp tu từ so sánh để nhấn mạnh những thách thức, nguy cơ mà biển Tổ quốc phải đối mặt hằng ngày, hằng giờ. Đằng sau mỗi câu chữ là nỗi trăn trở của nhà thơ về biển đảo Tổ quốc.

Câu 6 trang 40 SBT Ngữ Văn lớp 7 Tập 1: Giải thích nghĩa của cụm từ ngọn sóng trong dòng thơ: Trong hồn người có ngọn sóng nào không. Chỉ ra sự khác biệt về nghĩa của cụm từ ngọn sóng trong ngữ cảnh này với cụm từ ngọn sóng trong câu: “Nhìn ngọn sóng ngoài khơi xa, lòng em lại trào dâng bao nỗi niềm khó tả.”

Trả lời:

Cụm từ ngọn sóng trong dòng thơ Trong hồn người có ngọn sóng nào không được dùng với nghĩa ẩn dụ: ngọn sóng trong lòng là sự trăn trở không nguôi, là nỗi lòng đau đáu hướng về biển đảo quê hương của những con người yêu nước. Dòng thơ gieo vào lòng người đọc những trăn trở; đánh thức tình yêu quê hương, đất nước, ý thức về chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ của đất nước và tinh thần sẵn sàng bảo vệ Tổ quốc trong mỗi con người... Còn cụm từ ngọn sóng trong câu "Nhìn ngọn sóng ngoài khơi xa, lòng em lại trào dâng bao nỗi niềm khó tả." được dùng theo nghĩa gốc, chỉ sóng biển.

Xem thêm các bài giải sách bài tập Ngữ Văn lớp 7 Kết nối tri thức hay, chi tiết khác: