SBT Ngữ văn 8 Kết nối tri thức Bài tập 3 trang 28
Đọc lại bài thơ Vịnh cây vòng của Nguyễn Công Trứ trong SGK (tr. 98) và trả lời các câu hỏi:
Giải SBT Ngữ văn 8 Kết nối tri thức Bài tập 3 trang 28
Bài tập 3. trang 28 SBT Ngữ Văn 8 Tập 1: Đọc lại bài thơ Vịnh cây vòng của Nguyễn Công Trứ trong SGK (tr. 98) và trả lời các câu hỏi:
Trả lời:
Câu hỏi giúp em củng cố kiến thức về thể thơ thất ngôn bát cú Đường luật. Bài thơ Vịnh cây vông được viết theo thể thơ thất ngôn bát cú Đường luật. Những dấu hiệu giúp nhận biết điều đó:
– Bài thơ gồm 8 câu, mỗi câu 7 chữ.
– Bài thơ tuân thủ đúng quy định về luật (luật bằng): thanh điệu của các tiếng thứ 2, 4 và 6 trong mỗi câu xen kẽ bằng – trắc; trong một cặp câu (một liên), thanh điệu của các tiếng tương ứng ở vị trí thứ 2, 4 và 6 ngược nhau.
– Giữa các câu 2 và 3, 4 và 5, 6 và 7 đảm bảo về niêm (các tiếng thứ 2 trong mỗi
cặp câu niệm với nhau có thanh điệu cùng loại, bằng hoặc trắc).
– Tiếng cuối các câu 1, 2, 4, 6, 8 dùng chung vẫn (ông, hoặc âm gần là ong).
– Câu thơ ngắt nhịp chẵn trước, lẻ sau (4/3 hoặc 2/2/3).
– Các câu thơ 3 và 4, 5 và 6 đối nhau.
Câu 2 trang 28 SBT Ngữ Văn 8 Tập 1: Bài thơ gồm mấy phần? Nêu nội dung chính của mỗi phần.
Trả lời:
Việc xác định bố cục của bài thơ có thể có nhiều phương án khác nhau.
Gợi ý: có thể chia bài thơ thành 4 phần theo cách phân chia bố cục thường gặp của bài thơ thất ngôn bát cú Đường luật.
- Đề: Đặt vấn đề về giá trị kém cỏi của cây vông (so với những loài cây khác, như biền, nam, khởi, tử,...).
– Thực: Làm rõ sự kém giá trị của cây vông.
– Luận: Bàn thêm về giá trị của cây vông (có một chút giá trị, nhưng không đáng kể).
– Kết: Khẳng định bản chất kém giá trị của loài cây này.
Câu 3 trang 28 SBT Ngữ Văn 8 Tập 1: “Sự bất toàn” của cây vông được thể hiện ở những đặc điểm nào?
Trả lời:
“Sự bất toàn” của cây vông được thể hiện ở những đặc điểm:
- Chất gỗ xốp, thân lắm gai – những đặc tính không hữu ích để dùng làm rường cột.
- Cây dẫu cao lớn cũng chỉ có thể dùng làm bờ rào.
Trả lời:
Câu hỏi nhằm khai thác giá trị sắc thái nghĩa của một số từ Hán Việt được sử dụng trong bài thơ.
Các từ lương đống, phiên li là từ Hán Việt, có sắc thái trang trọng hơn các từ đồng nghĩa với nó như rường cột, phên giậu. Dùng từ ngữ mang sắc thái trang trọng khi đánh giá về tác dụng của cây vông nhưng lại là sự phủ nhận, đánh giá thấp (không nên mặt, chút đỡ lòng) tạo giọng điệu vừa mỉa mai – châm biếm vừa đã kích.
Câu 5 trang 28 SBT Ngữ Văn 8 Tập 1: Phân tích cách sử dụng từ “khen” trong câu thơ cuối của bài thơ.
Trả lời:
Em cần phân tích, làm rõ tác dụng của việc dùng từ khen để làm rõ dấu hiệu của giọng điệu mỉa mai – châm biếm của tiếng cười trào phúng trong bài thơ. Gợi ý: Từ khen được dùng với nghĩa mỉa mai, thực chất là chê.
Trả lời:
Hình tượng cây vông là một ẩn dụ, có thể gợi liên tưởng tới nhiều đối tượng khác nhau trong xã hội: những kẻ bất tài, không có ý thức rèn luyện để gánh vác trọng trách.
Lời giải SBT Văn 8 Bài 4: Tiếng cười trào phúng trong thơ hay khác: