Viết đoạn văn phân tích một nét độc đáo của tình huống truyện trong tác phẩm Chuyện chức Phán sự đền Tản Viên

---

Haylamdo biên soạn và sưu tầm bài văn mẫu cực hay gồm 10 bài văn phân tích mẫu được tuyển chọn từ các bài văn phân tích đạt điểm cao của học sinh trên cả nước giúp bạn đạt điểm cao trong bài thi môn Ngữ văn. Mời các bạn theo dõi:

Top 10 mẫu Phân tích một nét độc đáo của tình huống truyện trong tác phẩm Chuyện chức Phán sự đền Tản Viên (Hay nhất)

Đề bài: Viết đoạn văn (khoảng 150 chữ) phân tích một nét độc đáo của tình huống truyện trong tác phẩm Chuyện chức Phán sự đền Tản Viên (Nguyễn Dữ) hoặc Chữ người tử tù (Nguyễn Tuân).

Viết đoạn văn phân tích một nét độc đáo của tình huống truyện trong tác phẩm Chuyện chức Phán sự đền Tản Viên

Dàn ý Phân tích một nét độc đáo của tình huống truyện trong tác phẩm Chuyện chức Phán sự đền Tản Viên

I. Mở bài

- Giới thiệu tác giả Nguyễn Dữ và tác phẩm Chuyện chức phán sự đền Tản Viên: Nguyễn Dữ là nhà văn nổi tiếng thế kỉ XVI, “Chuyện chức phán sự đền Tản Viên” là một trong 20 câu chuyện hay nhất trong tập Truyền kì mạn lục.

- Khái quát vai trò của các yếu tố nghệ thuật: Bên cạnh nội dung, các yếu tố nghệ thuật cũng góp phần đặc biệt quan trọng làm nên đặc sắc của tác phẩm.

II. Thân bài

1. Kết cấu kịch tính, lôi cuốn.

- Kết cấu giàu kịch tính với 4 phần rõ rệt, mỗi phần mang một nội dung riêng và có liên hệ mật thiết với nhau:

• Phần mở đầu: Ở phần này, tác giả giới thiệu trực tiếp tính cách nhân vật từ đó hướng người đọc vào hành động của nhân vật.

• Phần thắt nút: Hành động đốt đền tà của Tử Văn.

• Phát triển: Tử Văn lên cơn sốt, gặp tên tướng giặc và thổ thần, bị bắt xuống âm phủ trị tội.

• Cao trào: Diêm Vương chấp nhận yêu cầu đối chất của Tử văn.

• Mở nút: Tên tướng giặc bị trị tội, Tử Văn trở thành quan phán sự.

- Kết cấu lôi cuốn lôi:

• Tử Văn dám làm chuyện mà ai cũng phải lắc đầu lè lưỡi đó là đốt đền tà, người đọc hồi hộp chờ đợi xem diễn biến tiếp theo.

• Tử Văn nằm mộng gặp hồn ma tên tướng giặc đến hăm dọa bắt dựng lại đền không sẽ bị giết nhưng Tử Văn vẫn thản nhiên, ung dung coi như không có gì. Người đọc hồi hộp chờ xem những hành động tiếp theo của hồn ma tên tướng giặc và Ngô Tử Văn.

• Tử Văn nằm mộng gặp thổ công, được thổ công chỉ rõ lai lịch và tội ác của tên Bách hộ họ Thôi và được mách nước đối phó với hắn. Diễn biến này của câu chuyện khiến người đọc hình dung ra toàn bộ sự việc và càng mong chờ tình tiết tiếp theo.

• Cuộc đấu tranh dưới Minh ti vô cùng gay cấn với hai chặng rõ rệt: Ban đầu Tử Văn yếu thế trước sự giảo biện, giả dối trắng trợn của tên bách hộ họ Thôi nhưng sau đó tình thế đảo ngược, sau một hồi tranh cãi Diêm Vương bắt đầu nghi ngờ, tên tướng giặc bộc lộ bản chất hèn kém, Tử Văn tự tin và giành thắng lợi.

→ Kết cấu truyện vô cùng lôi cuốn khiến người đọc không thể rời khỏi những tình tiết của câu chuyện.

2. Sử dụng các yếu tố thần kì

a. Các nhân vật kì ảo

- Hồn ma tên tướng giặc:

• Là tên tướng bại trận của Bắc triều, hôn ma bơ vơ ở Nam quốc.

• Cướp đền thổ công, nhũng nhiều dân lành, chuyên làm trò thảm ngược.

• Bưng bít thượng đế, đút lót tham quan.

• Khi bị Tử Văn đốt đền, hắn trơ tráo đến dọa nạt bắt phải dựng lại ngôi đền.

• Dưới minh ti hắn tỏ vẻ nhún nhường, đáng thương, bịa đặt, xảo trá, gian dối nhằm buộc tội Tử Văn.

• Tham sống sợ chết, giả nhân giả nghĩa.

- Thổ công:

• Áo vải mũ đen, dáng vẻ nhàn nhã.

• Có lai lịch hiển hách: Thể hiện qua lời Diêm Vương “người cư sĩ, trung thuần lẫm liệt, có công với tiên triều...”.

• Hiền lành, nhún nhường và là nạn nhân của hồn ma tên tướng giặc.

• Dẫn đường chỉ lối để Tử Văn thắng kiện dưới Minh ti.

- Diêm Vương:

• Là người đứng đầu Minh Ti có quyền lực tối cao.

• Ban đầu bị hồn ma tên bách hộ họ Thôi lừa gạt, mắng Tử Văn.

• Sau đó sáng suốt, tỉnh táo, suy xét mọi chuyện và phán xét một cách công bằng.

- Các nhân vật quỷ, Dạ Xoa góp phần đem đến sự rùng rợn, sinh động cho thế giới âm phủ.

- Tử Văn: Được chết đi sống lại, sau đó sống ở cõi tiên. Yếu tố kì ảo song hành cùng hành trình đấu tranh giành được công lí và có được thành quả của Ngô Tử Văn.

→ Các nhân vật kì ảo xuất hiện chủ yếu là người của cõi âm, đem đến sự lôi cuốn, thú vị, sinh động đặc sắc cho tác phẩm.

b. Không gian kì ảo

- Giấc mơ của Ngô Tử Văn: Không gian nối liền cõi âm và cõi trần, nơi Tử Văn gặp gỡ hồn ma tên tướng giặc và viên Thổ công. Đây cũng là không gian để Tử Văn tạm lìa cõi trần đến cõi âm.

- Không gian Minh ti: Được miêu tả cụ thể, chi tiết: Có một con sông, trên sông bắc một cây cầu dài ước hơn nghìn thước, gió tanh sóng xám hơi lạnh thấu xương.

→ Gợi cảm giác rùng rợn, khiếp sợ. Nhưng chính không gian ấy lại làm nổi bật khí phách của Ngô Tử Văn bình tĩnh, can đảm.

⇒ Sử dụng các yếu tố kì ảo đan xen các yếu tố hiện thực làm tăng tính huyền ảo, thiêng liêng cho câu chuyện, làm cho câu chuyện trở nên sinh động, li kì hấp dẫn và đầy kịch tính bên cạnh những hiện thực được phản ánh.

3. Nghệ thuật xây dựng nhân vật

• Ngô Tử Văn là nhân vật chính của chuyện được xây dựng bằng cách giới thiệu trực tiếp, bằng lời nói và hành động.

• Hồn ma tên bách hộ họ Thôi là nhân vật phản diện cũng được xây dựng qua hành động, việc làm và lời nói.

• Xây dựng hai tuyến nhân vật thiện ác đối lập rõ rệt.

4. Cách kể chuyện

• Có lời kể của người dẫn chuyện, lời đối thoại của nhân vật và lời bình.

• Cách kể chuyện tự nhiên, kịch tính, thu hút người đọc.

• Sử dụng những lời bình cho thấy thái độ, sự đánh giá của tác giả về câu chuyện, góp phần định hướng người đọc.

III. Kết bài

• Khái quát lại những đặc sắc nghệ thuật của tác phẩm.

• Khẳng định những giá trị nghệ thuật này đã góp phần làm nên nội dung đặc sắc cho tác phẩm, từ đó thấy được mối quan hệ mật thiết giữa nội dung và nghệ thuật.

 

Phân tích một nét độc đáo của tình huống truyện trong tác phẩm Chuyện chức Phán sự đền Tản Viên - mẫu 1

Một trong những yếu tố làm nên sức hấp dẫn của “Chuyện chức phán sự đền Tản Viên” là tác giả đã viết rất thực, rất hay về một thế giới tâm linh kì ảo – đó là chốn Âm Phủ. Đó là cách để nhà văn gián tiếp tái hiện hiện thực xã hội thời bấy giờ, thông qua lời nói của Diêm Vương: “Lũ các ngươi chia toà sở, giữ chức sự, cầm lệnh chí công, làm phép chí công, thưởng thì xứng đáng mà không thiên tư, phạt thì đích xác mà không nghiệt ngã, vậy mà còn sự dối trá càn bậy như thế, huống chi về đời nhà Hán, nhà Đường buôn quan bán ngục thì những mối tệ còn nói sao hết được!”. Câu nói đã cho thấy việc những kẻ có cường quyền trong xã hội chia bè kéo phái làm hại dân lành, phản ánh cuộc sống bất công, cực khổ của nhân dân và bộ mặt dối trá của những kẻ làm quan, làm tướng. Đó chính là giá trị hiện thực sâu sắc của tác phẩm.

 

Phân tích một nét độc đáo của tình huống truyện trong tác phẩm Chuyện chức Phán sự đền Tản Viên - mẫu 2

Có nhiều yếu tố tạo nên sực hấp dẫn của Chuyện chức phán sự đền Tản Viên như nghệ thuật kể chuyện lôi cuốn, các chi tiết kì ảo được đan xen khéo léo, hiệu quả. Thêm vào đó, nét đặc sắc của truyện còn nằm ở việc xây dựng tuyến nhân vật thiện – ác tương phản đối lập nhau rõ ràng. Nhân vật Ngô Tử Văn tuy chỉ là người phàm nhưng dũng cảm có tấm lòng hành thiện trượng nghĩa, bình tĩnh trước mọi biến cố xảy đến, khi cần thưa chuyện thì nói năng mạch lạc, chứng cứ rõ ràng, không hề chịu lép vế trước tên giặc họ Thôi. Trái lại hồn ma tên tướng giặc thì có phép thuật, mạnh hơn Tử Văn, thế nhưng lại làm việc ác, giả nhân giả nghĩa, nói dối trắng trợn, cuối cùng đành chịu đuối lý trước sự vạch trần mạnh mẽ, thẳng thắn của Ngô Tử Văn. Đọc truyện ta có thể thấy tính chất thiện-ác của nhân vật được bộc lộ một cách rõ ràng qua lời nói, hành động, cùng với nội tâm (Ngô Tử Văn), điều đó giúp độc giả có một cái nhìn đa chiều và khách quan hơn về các nhân vật.

 

Phân tích một nét độc đáo của tình huống truyện trong tác phẩm Chuyện chức Phán sự đền Tản Viên - mẫu 3

Cảnh cho chữ trong truyện ngắn “Chữ người tử tù” của Nguyễn Tuân được coi là một “cảnh tượng xưa nay chưa từng có”. Trước hết bởi hoàn cảnh diễn ra nó vô cùng đặc biệt: vào buổi đêm – trước khi Huấn Cao ra pháp trường đối mặt với cái chết. Huấn Cao đã viết chữ tặng viên quản ngục ngay trong ngục tù hôi hám, bẩn thỉu. Cái đẹp lại được sáng tạo giữa chốn hôi hám, nhơ bẩn; thiên lương cao cả lại tỏa sáng ở chính cái nơi mà bóng tối và cái ác đang ngự trị. Huấn cao – một người tù cổ đeo gông, chân vướng xiềng đang dậm tô những nét chữ tài hoa với một tư thế đĩnh đạc, hiên ngang. Viên quản ngục – người đại diện cho sự thống trị lại trong tư thế khúm núm, kính cẩn xin chữ. Tuy đối lập về hoàn cảnh nhưng họ lại bắt gặp sự đồng điệu giữa một con người tài hoa tạo ra cái đẹp và một người tiếp nhận, say mê cái đẹp. Qua đó, tác giả đã gửi gắm thông điệp: cái đẹp luôn tỏa sáng trong mọi hoàn cảnh, cái đẹp có sức cảm hoá và chiến thắng cái xấu, cái ác.

 

Phân tích một nét độc đáo của tình huống truyện trong tác phẩm Chuyện chức Phán sự đền Tản Viên - mẫu 4

Trong Chữ người tử tù, Nguyễn Tuân đã xây dựng được một tình huống truyện độc đáo. Hai nhân vật Huấn Cao và quản ngục, trên bình diện xã hội, hoàn toàn đối lập với nhau. Một người là tên "đại nghịch", cầm đầu cuộc nổi loạn nay bị bắt giam, đang chờ ngày ra pháp trường để chịu tội ; còn một người là quản ngục, kẻ đại diện cho cái trật tự xã hội đương thời. Nhưng cả hai nhân vật này đều là những con người có tâm hồn nghệ sĩ, trên bình diện nghệ thuật, họ là tri âm, tri kỉ với nhau. Nguyễn Tuân đã đặt những nhân vật của mình vào chốn ngục tù tối tăm nhơ bẩn, tạo nên cuộc gặp gỡ kì lạ của họ. Nguyễn Tuân đã tạo ra một tình huống độc đáo : Mối quan hệ đặc biệt éo le, đầy trớ trêu giữa những tâm hồn tri âm, tri kỉ. Tác giả đã đặt những nhân vật này trong một tình thế đối địch: tử tù và quản ngục. Chính tình huống độc đáo này đã làm nổi bật vẻ đẹp của hình tượng Huấn Cao, làm sáng tỏ "tấm lòng biệt nhôm liên tài" của viên quản ngục, đồng thời cũng thể hiện sâu sắc chủ đề của tác phẩm.

 

Phân tích một nét độc đáo của tình huống truyện trong tác phẩm Chuyện chức Phán sự đền Tản Viên - mẫu 5

Một yếu tố nghệ thuật đặc sắc trong truyện ngắn Chữ người tử tù đó là không gian. Câu chuyện được miêu tả trong cảnh ngục tù, nơi chất chứa những cái xấu, cái ác. Phòng ẩm thấp, bẩn thỉu, đầy những phân gián, phân chuột… Vậy mà, giữa khung cảnh đấy, ánh sáng của ngọn đuốc trong đêm thắp lên làm bừng tỉnh viên quản ngục. Huấn Cao cho chữ viên quản ngục trong bộ dạng không thể thảm hơn nhưng khí phách toát ra khiến con người ta phải ngưỡng mộ, trầm trồ. Con người có thể chung sống với cái xấu nhưng không thể để cái xấu hòa vào mình. Cảnh cho chữ cũng vậy, như một lời minh chứng rằng, cái đẹp không thể tồn tại với cái xấu. Phải giữ được sự thiện lương dù trong hoàn cảnh nào.

Phân tích một nét độc đáo của tình huống truyện trong tác phẩm Chuyện chức Phán sự đền Tản Viên - mẫu 6

Tình huống truyện trong “Chữ người tử tù” của Nguyễn Tuân là cuộc gặp gỡ đầy éo le giữa Huấn Cao – một người tài hoa, khí phách, đấu tranh để lật đổ xã hội hiện hành và viên quan ngục – một người yêu cái đẹp nhưng lại đại diện cho cái xã hội mà người kia muốn lật đổ. Nguyễn Tuân đã tạo ra nút thắt khi để Huấn Cao cho rằng viên quản ngục là một kẻ xấu, đại diện cho những kẻ cầm quyền độc ác mà không cho phép ông đặt chân đến buồm giam. Chỉ khi nghe thầy thơ lại kể rõ sự tình, nút thắt mới được mở, Huấn Cao hiểu được những sở nguyện cao đẹp của viên quản ngục. Từ đó, Nguyễn Tuân đã tạo nên một cảnh tượng “xưa nay chưa từng có” – đó chính là cảnh Huấn Cao cho chữ viên quản ngục. Qua tình huống truyện, Nguyễn Tuân đã khắc hoạ tính cách từng nhân vật, đồng thời làm nổi bật vẻ đẹp của cái tài, cái đẹp, cái thiên lương trong sáng.

Phân tích một nét độc đáo của tình huống truyện trong tác phẩm Chuyện chức Phán sự đền Tản Viên - mẫu 7

Bất cứ ai đọc truyện "Chuyện chức Phán sự đền Tản Viên" trích trong tập truyện "Truyền kì mạn lục" của Nguyễn Dữ đều không khỏi ấn tượng với chi tiết kì ảo cuối truyện: người ở thành Đông Quan thấy trong sương mù có xe ngựa của quan Phán Sự. Chi tiết này vừa tạo nên sự hấp dẫn cho tác phẩm vừa thể hiện được tư tưởng, chủ đề của văn bản. Thông qua chi tiết này, tác giả Nguyễn Dữ muốn thể hiện thái độ ca ngợi trước những phẩm chất tốt đẹp và niềm tin tưởng của nhân dân vào những vị quan tốt như Ngô Tử Văn. Người luôn sẵn sàng đấu tranh chống lại cái ác, cái xấu để bảo vệ bình yên cho nhân dân. Đồng thời, khẳng định những người chính trực, sẵn sàng hi sinh lợi ích của bản thân để giúp đỡ người khác sẽ để lại tiếng thơm muôn đời, là tấm gương sáng cho hậu thế học tập, noi theo

Bên cạnh yếu tố kì ảo trong truyện "Chuyện chức Phán sự đền Tản Viên", các em có thể tìm thêm một số yếu tố làm nên sức hấp dẫn của câu chuyện trong văn bản và thực hành viết để có thể trau dồi kĩ năng đọc - viết của mình.

 

Phân tích một nét độc đáo của tình huống truyện trong tác phẩm Chuyện chức Phán sự đền Tản Viên - mẫu 8

Một trong những yếu tố đặc trưng làm nên sức hấp dẫn của tập truyện "Truyền kì mạn lục nói chung" và truyện "Chuyện chức Phán sự đền Tản Viên" nói riêng chính là yếu tố kì ảo. Trong tác phẩm, bên cạnh một số chi tiết kì ảo như cuộc nói chuyện giữa Tử Văn với người đội mũ trụ và thần Thổ Công, người ở thành Đông Quan thấy trong sương mù có xe ngựa của quan Phán Sự thì Nguyễn Dữ còn xây dựng chi tiết kì ảo: không gian cõi âm. Nguyễn Dữ đã mở ra trước mắt người đọc thế giới tâm linh với sự xuất hiện của hai tên quỷ sứ, quỷ dạ Xoa mắt xanh tóc đỏ, Diêm Vương, các Phán quan. Chi tiết kì ảo này có vai trò trong việc gián tiếp tái hiện hiện thực xã hội đương thời, phê phán bọn tham quan, ô lại tiếp tay cho cái xấu, cái ác để khuấy đảo cuộc sống người dân và làm hại người lương thiện. Đồng thời, ca ngợi sự đa mưu, trí dũng của nhân vật Tử Văn, thể hiện niềm tin của nhân dân vào người có đức, có tài.

 

Phân tích một nét độc đáo của tình huống truyện trong tác phẩm Chuyện chức Phán sự đền Tản Viên - mẫu 9

Truyện Chuyện chức Phán sự đền Tản Viên được trích từ tập truyện "Truyền kì mạn lục" của Nguyễn Dữ. Điểm độc đáo làm nên sức hấp dẫn của tác phẩm chính là yếu tố kì ảo. Yếu tố kì ảo trong văn bản được thể hiện qua cuộc nói chuyện của Tử Văn với người đội mũ trụ và thần Thổ công. Chi tiết kì ảo này đóng vai trò bản lề để giúp Tử Văn thoát khỏi cuộc đấu tranh dưới cõi âm. Đồng thời, cho thấy được tính cách khẳng khái, thái độ ngang tàng, không chút sợ hãi trước lời thách thức, đe dọa của Tử Văn trước tên đầu đội mũ trụ. Chi tiết không chỉ tạo nên sức hấp dẫn cho tác phẩm mà còn lôi cuốn người đọc. Chi tiết kì ảo là một trong những yếu tố đặc trưng của tác phẩm nói riêng và tập truyện "Truyền kì mạn lục" nói chung.