Thời gian - Tác giả tác phẩm (mới 2023) - Ngữ văn lớp 11 Chân trời sáng tạo
Haylamdo biên soạn và sưu tầm tác giả, tác phẩm Thời gian Ngữ văn lớp 11 hay nhất, chi tiết sách Chân trời sáng tạo trình bày đầy đủ nội dung chính quan trọng nhất về tác phẩm Thời gian.
Tác giả - tác phẩm: Thời gian - Ngữ văn lớp 11 Chân trời sáng tạo
I. Tác giả văn bản Thời gian
- Văn Cao (1923-1995)
- Tên thật là Nguyễn Văn Cao, quê gốc ở Nam Định nhưng sinh ra và lớn lên ở Hải Phòng.
- Là một nghệ sĩ đa tài, Văn Cao có nhiều ảnh hưởng đối với nghệ thuật Việt Nam đương đại trên nhiều lĩnh vực: âm nhạc, hội họa và thơ ca.
- Tác phẩm tiêu biểu:
+ Ca khúc: Tiến quân ca, Thiên thai, Trương Chi, Làng tôi, Trường ca sông Lô, Mùa xuân đầu tiên…
+ Thơ ca: Lá, Tuyển tập thơ Văn Cao
II. Tìm hiểu tác phẩm Thời gian
1. Thể loại: Thơ tự do.
2. Xuất xứ và hoàn cảnh sáng tác:
- Bài thơ ra đời vào mùa xuân Đinh Mão (tháng 2/ 1987)
-Văn bản được in trong tập thơ “Lá” (1988).
3. Phương thức biểu đạt:
Văn bản có phương thức biểu đạt là biểu cảm, tự sự, miêu tả.
4. Bố cục bài Thời gian
2 phần:
+ 6 dòng thơ đầu: Sức mạnh tàn phá của thời gian
+ 6 dòng thơ cuối: Những điều bất chấp quy luật khắc nghiệt của thời gian
5. Giá trị nội dung:
- Bài thơ thể hiện những suy tư về thời gian và niềm tin mãnh liệt của tác giả vào sự trường tồn của nghệ thuật và tình yêu.
6. Giá trị nghệ thuật:
- Bài thơ viết theo thể thơ tự do, gần như không có vần, nhịp điệu chậm rãi khiến bài thơ có sự giản dị, trầm lắng, dồn nén, hàm súc, giàu chất suy tưởng.
- Bài thơ sử dụng nhiều yếu tố tượng trưng
- Phát huy hiệu quả phép điệp cấu trúc, điệp từ, điệp ngữ.
III. Tìm hiểu chi tiết tác phẩm Thời gian
1. Sáu dòng thơ đầu: Sức mạnh của thời gian (câu hỏi 1,2 SGK trang 63)
- Dòng thơ đầu: “Thời gian qua kẽ tay”
=> Nhà thơ hình dung thời gian như dòng nước trôi chảy không ngừng nhưng con người không thể níu kéo và nắm giữ được thời gian.
- Năm dòng thơ tiếp theo:
“Làm khô những chiếc lá
Kỉ niệm trong tôi
Rơi
như tiếng sỏi
trong lòng giếng cạn”
Hình ảnh chiếc lá khô và “tiếng sỏi trong lòng giếng cạn” gợi cảm nhận về sự suy tàn, khô héo, mất dần sức sống. Thời gian khiến cho sự sống và cái đẹp cũng tàn phai.
= > Thời gian êm đềm, nhẹ nhàng nhưng có sức tàn phá khủng khiếp đến cuộc sống và con người.
2. Sáu dòng thơ cuối: Những điều bất chấp quy luật khắc nghiệt của thời gian (câu hỏi 3,4 trang 63)
- Điệp từ “riêng”, điệp ngữ “còn xanh” (2 lần) thể hiện mạnh mẽ thái độ thách thức thời gian.
- Hình ảnh biểu tượng:
+ “Những câu thơ”, “bài hát”: chỉ những sáng tạo nghệ thuật
+ “đôi mắt em”: biểu tượng tình yêu
- Điểm tương đồng giữa các hình ảnh “những câu thơ”, “những bài hát” và “đôi mắt em”: đều gợi cho ta nghĩ đến cái đẹp trường tồn của nghệ thuật và tình yêu, vì nó sống mãi trong tâm hồn con người.
-Sự khác biệt của ba hình ảnh trên với hình ảnh “những chiếc lá” (ở sáu dòng thơ đầu): một bên là cái đẹp và sự trường tồn, một bên là sự hủy hoại và tàn phai.
- Mối tương quan giữa các hình ảnh thơ:
+ Sự tương phản giữa các hình ảnh:
|
Sáu dòng thơ đầu |
Sáu dòng thơ cuối |
Nhận xét |
|
Những chiếc lá khô |
Những câu thơ còn xanh Những bài hát còn xanh |
Sự tương phản giữa héo úa và xanh tươi |
|
Tiếng sỏi trong lòng giếng cạn |
Hai giếng nước |
Sự tương phản giữa khô cạn và tràn đầy. |
+ Sự tương đồng giữa các hình ảnh:
|
Hình ảnh |
Nhận xét |
||
|
Sáu dòng thơ đầu |
Những chiếc lá khô |
Tiếng sỏi trong lòng giếng cạn |
Sự tương đồng: tàn úa, khô cạn, mất dần sức sống |
|
Sáu dòng thơ cuối |
Những câu thơ còn xanh Những bài hát còn xanh |
Hai giếng nước |
Sự tương đồng: tươi mới, trong trẻo, tràn đầy sức sống. |
Học tốt bài Thời gian
Các bài học giúp bạn để học tốt bài Thời gian Ngữ văn lớp 11 hay khác: