Soạn bài Đập đá ở Côn Lôn ngắn nhất

Soạn bài Đập đá ở Côn Lôn

Bố cục:

- Phần 1: Bốn câu đầu: Công việc đập đá.

- Phần 2: Bốn câu cuối: Cảm nghĩ từ việc đập đá.

Nội dung

- Bài thơ cho thấy hình ảnh lẫm liệt, ngang tàng của người anh hùng cứu nước dù gặp gian nan, thử thách nhưng không nản chí, chùn chân.

Câu 1 (trang 150 sgk Văn 8 Tập 1): Em hình dung công việc đập đá của người tù ở Côn Đảo là:

- Không gian: Đập đá vốn là công việc nặng nhọc. Đập đá ở Côn Đảo lại càng cực nhọc hơn vì nhà tù và thiên nhiên đều khắc nghiệt. Côn Lôn, cái tên đảo ấy từ lâu đã gắn liền với một nỗi ghê sợ hãi hùng: nơi lưu đày ấy là nơi một đi khó có ngày trở lại, ở đó là lao động khổ sai đến kiệt sức, là cùm gông, đánh đập, tra tấn dã man, là bắn giết…

- Điều kiện làm việc: Đứng giữa đất Côn Lôn là đứng giữa sóng gió của biển cả, non cao, là cái tư thế hiên ngang, sừng sững vượt lên gian khổ.

- Tính chất công việc: Kẻ thù chọn công việc đập đá công việc khổ sai cưỡng bức để tàn phá dữ dội thân thể và tiêu hao sức lực của người tù, hòng khuất phục ý chí của họ.

Câu 2 (trang 150 sgk Văn 8 Tập 1)

- Bốn câu thơ đầu có 2 lớp nghĩa: lớp nghĩa thực và lớp nghĩa tượng trưng.

+ Câu thơ "Làm trai đứng giữa đất Côn Lôn" vừa gợi hình ảnh người anh hùng đứng giữa đất trời Côn Đảo vừa thể hiện quan niệm truyền thống về chí nam nhi: gánh vác trách nhiệm lớn, đầu đội trời, chân đạp đất, hiên ngang, làm trụ cột,..

+ Các hình ảnh "làm cho lở núi non; xách búa, đánh tan, năm bảy đống; ra tay, đập bể, mấy trăm hòn" vừa tả thực công việc đập đá vừa gợi ra vóc dáng, sức mạnh phi thương của một dũng sĩ.

- Giá trị nghệ thuật của hai câu thơ đó:

+ Tác giả chọn bút pháp khoa trương và giọng điệu pha chút tự hào khiến cho nhà nho, người tù Phan Châu Trinh trở thành người có tầm vóc phi thường

+ Nhịp thơ mạnh, dồn dập, gấp gáp… tạo nên không khí sôi động, dữ dội của công việc cũng như những khó khăn người tù trải qua.

- Khẩu khí của tác giả: Đây là khẩu khí của một người xem thường mọi thử thách gian nan, nói về một công việc chinh phục thiên nhiên dũng mãnh và đầy khí phách của một dũng sĩ thần thoại.

Câu 3 (trang 150 sgk Văn 8 Tập 1):Bốn câu thơ cuối bộc lộ trực tiếp những cảm xúc và suy nghĩ của tác giả.

- Nếu bốn câu thơ đầu là sự miêu tả kết hợp với biểu cảm, thì đến bốn câu thơ cuối này tác giả đã trực tiếp bộc lộ cảm xúc và suy nghĩ của mình. Đây là khẩu khí ngang tàng của người anh hùng không chịu khuất phục hoàn cảnh, xem thường mọi thử thách gian nan, luôn giữ vững niềm tin và ý chí chiến đấu sắt son.

- Vẻ đẹp tinh thần này kết hợp với tầm vóc lẫm liệt, oai phong trên đã tạo nên một hình tượng giàu chất sử thi và gây ấn tượng mạnh.

- Các thức biểu hiện cảm xúc để làm nổi bật chí lớn, gan to của người anh hùng, tác giả đã đặt nó trong thế tương quan đối lập với những thử thách lớn lao phải chịu đựng.

+ Ở câu 5 – 6 là sự đối lập giữa những thử thách gian nan với sức chịu đựng dẻo dai, bền bỉ và ý chí chiến đấu sắt son của người chiến sĩ cách mạng

+ Ở câu 7 – 8 là sự đối lập giữa chí lớn của những con người dám mưu đồ sự nghiệp cứu nước vào những năm đầu thế kỷ XX, một công việc mà không phải ai cũng có thể làm được với những thử thách phải gánh chịu trên bước đường chiến đấu, được xem như "việc con con"

Luyện tập

Câu 1 (trang 150 sgk Văn 8 Tập 1): Đọc diễn cảm bài thơ

Câu 2 (trang 150 sgk Văn 8 Tập 1): Qua hai bài thơ Vào nhà nguc Quảng Đông cảm tác và Đập đá ở Côn Lôn cho chúng ta thấy:

- Cả hai bài thơ đều là khẩu khí của những bậc hào kiệt anh hùng khi sa cơ, lỡ bước rơi vào vòng tù ngục.

- Vẻ đẹp hào hùng lãng mạn của họ biểu hiện trước hêt ở khi phách ngang tàng lẫm liệt ngay cả trong thử thách gian lao có thể đe dọa đến tính mạng. Vẻ đẹp ấy còn biểu hiện ở ý chí chiến đấu và niềm tin không dời dối đổi vào sự nghiệp của mình.