Soạn bài Miêu tả và biểu cảm trong văn bản tự sự ngắn nhất
Soạn bài Miêu tả và biểu cảm trong văn bản tự sự
I. Sự kết hợp giữa các yếu tố kể, tả và biểu lộ tình cảm trong văn bản tự sự
Câu 1 (trang 73 sgk Văn 8 Tập 1):
- Các yếu tố miêu tả: Xe chạy chầm chậm, trán đẫm mồ hôi, còm cõi xác xơ, gương mặt mẹ tôi vẫn tươi sáng với đôi mắt trong và nước da mịn, làm nổi bật màu hồng của hai gò má, khuôn miệng xinh xắn nhai trầu phả ra lúc đó thơm tho lạ thường…
- Yếu tố biểu cảm: Tôi òa lên khóc rồi cứ thế nức nở, hay tại sự sung sướng…, Tôi thấy những cảm giác ấm áp đã bao lâu mất đi bỗng lại mơn man khắp da thịt. Phải bé lại và lăn vào lòng người mẹ,… mới thấy người mẹ có một êm dịu vô cùng.
- Các yếu tố miêu tả và biểu cảm không đứng riêng mà đan xen với yếu tố tự sự.
Câu 2 (trang 73 sgk Văn 8 Tập 1): Nếu bỏ các yếu tố miêu tả và biểu cảm thì đoạn văn trên sẽ như sau:
Xe chạy. Mẹ vẫy tôi. Tôi chạy theo. Mẹ kéo tôi lên xe. Tôi khóc. Mẹ cũng sụt sùi, Tôi ngồi bên mẹ, nhìn ngắm mẹ. Tôi không còn nhớ hau mẹ con hỏi và đáp những gì.
- Khi đó, đoạn văn sẽ trở nên khô khan, thiếu sinh động, người đọc sẽ không thấy được tình cảm của Hồng đối với mẹ.
Câu 3 (trang 73 sgk Văn 8 Tập 1):
- Bỏ hết các yếu tố kể trong đoạn văn trên, chỉ để lại các câu văn miêu tả và biểu cảm thì đoạn văn sẽ không rõ ràng về nội dung, không thể thành một câu chuyện được. Vì nó không còn sự việc, không còn nhân vật.
- Vai trò của yếu tố kể người và việc trong văn bản tự sự là vô cùng quan trọng không thể thiếu được. Đó là những yếu tố chính tạo nên văn bản tự sự.
II. Luyện tập
Câu 1 (trang 74 sgk Văn 8 Tập 1):
- Đoạn văn có chứa yếu tố miêu tả và biểu cảm trong văn bản "Tôi đi học" của Thanh Tịnh.
Hàng năm, cứ vào cuối thu, lá ngoài đường rụng nhiều và trên không có những đám mây bàng bạc, lòng tôi lại nao nức những kỉ niệm mơn man của buổi tựu trường.
⇒ yếu tố miêu tả làm cho khung cảnh mùa thu hiện lên rõ nét, yếu tố biểu cảm làm cho cảm xúc của nhân vật "tôi" hiện lên chân thực hơn.
Câu 2 (trang 74 sgk Văn 8 Tập 1):
Đã lâu rồi tôi không về thăm quê, năm nay bố mẹ cho tôi về quê thăm ông bà. Trong kí ức của tôi ông là người hiền hậu, bà thì dịu dàng ấm áp. Vừa về một cái tôi đã thấy bóng ông, tôi sung sướng chạy tới sà vào lòng bà, bà cười móm mém ôm tôi, mắt rơm rớm vì hạnh phúc: A, cháu đã về đấy ư? Lâu lắm rồi nhỉ? Giờ lớn quá rồi.. Bà cứ thế hỏi bao nhiêu câu tôi cũng không nhớ nữa, tôi chỉ biết ông bà vui vẻ, phấn khởi lắm. Tôi nhớ mãi cái cảm giác mà ông thì vội vã đi chuẩn bị nước cho cháu rửa mặt, bà thì liên tục hỏi thăm. Thế mới biết ông bà nhớ cháu đến thế nào.
