Chỉ số axit là số miligam KOH cần để trung hoà axit béo tự do có trong 1g chất béo

SBT Hóa học 12 Bài 3: Khái niệm về xà phòng và chất giặt rửa tổng hợp

Giải bài 6 trang 8 SBT Hóa học 12 chi tiết trong bài học Bài 3: Khái niệm về xà phòng và chất giặt rửa tổng hợp giúp học sinh biết cách làm bài tập Hóa 12.

Bài 3.6 trang 8 Sách bài tập Hóa học 12: Chỉ số axit là số miligam KOH cần để trung hoà axit béo tự do có trong 1 g chất béo. Để xà phòng hoá 100 kg chất béo (giả sử có thành phần là triolein) có chỉ số axit bằng 7 cần 14,1 kg kali hiđroxit. Giả sử các phản ứng xảy ra hoàn toàn, tính khối lượng muối thu được.

Lời giải:

Chất béo có công thức (C₁₇H₃₃COO)₃C₃H₅ tác dụng với kiềm:

(C₁₇H₃₃COO)₃C₃H₅ + 3KOH → 3C₁₇H₃₃COOK + C₃H₅(OH)₃ (1)

Phản ứng trung hoà axit:

RCOOH + KOH → RCOOK + H₂O (2)

m_KOH = 14100 g → n _KOH = 251,786 mol

Số g KOH để trung hoà axit béo là 700 g ứng với số mol KOH là 12,5 mol.

Theo(2):n_RCOOH = n_KOH = 12,5 mol

n _H2O = n _RCOOH = 12,5 mol→ m _H2O = 12,5.18 = 225 (g)

Số mol KOH tham gia phản ứng (1) là: 251,786 - 12,5 = 239,286 (mol)

Số mol glixerol sinh ra = 1/3 . n_KOH = 239,286/3 = 79,762 (mol)

Áp dụng định luật bảo toàn khối lượng:

m_muối = m _{chất béo} + m_KOH - m_nước - m_glixerol

= 100000 + 14100 - 225 - 79,762.92 = 106536,896 (g) =106,54 kg.