Giáo án KHTN 6 Bài 15: Khóa lưỡng phân - Cánh diều

HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ

- GV giới thiệu định nghĩa khóa lưỡng phân và các dạng khóa lưỡng phân.

- GV hướng dẫn HS cách xây dựng một khóa lưỡng phân bằng ví dụ cụ thể ở hình trong sgk:

+ Bước 1: Liệt kê các đặc điểm. Hãy liệt kê các đặc điểm có thể quan sát được.

+ Bước 2: Sắp xếp các đặc điểm theo thứ tự. Khi xây dựng khoá lưỡng phân, trước tiên ta cần bắt đầu với các đặc điểm chung nhất, trước khi chuyển sang các đặc điểm cụ thể hơn.

+ Bước 3: Chia mẫu vật. Ta có thể sử dụng câu hỏi để chia mẫu vật của bạn thành hai nhóm và nên bắt đầu từ đặc điểm chung nhất.

+ Bước 4: Chia nhỏ mẫu hơn nữa. Dựa vào đặc điểm tương phản tiếp theo, chia nhỏ mẫu vật. Tiếp tục chia nhỏ các mẫu còn lại bằng cách đặt đủ câu hỏi cho đến khi xác định và đặt tên cho tất cả chúng.

+ Bước 5: Vẽ sơ đồ khoá lưỡng phân. Có thể tạo một khoá lưỡng phân bằng cách viết hoặc vẽ sơ đồ.

+ Bước 6: Kiểm tra. Khi đã hoàn thành khóa lưỡng phân, kiểm tra lại để chắc chắn khoá lưỡng phân vừa tạo hoạt động một cách chính xác. Cần tập trung vào mẫu vật mà ta đang cố gắng xác định và xem qua các câu hỏi trong khóa lưỡng phân để xem liệu có xác định được mẫu đó ở phần cuối hay không, nếu không, cần thực hiện các điều chỉnh cho phù hợp.

- GV hướng dẫn HS thực hiện theo từng bước trong hướng dẫn ở trang 90 SGK để xác định các loài động vật.

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ

- HS nghe GV hướng dẫn, nắm rõ các bước thực hiện khóa lưỡng phân và một số lưu ý.

Bước 3: Báo cáo, thảo luận

- HS trình bày các bước thực hiện khóa lưỡng phân từ ví dụ trong sgk.

Bước 4: Kết luận, nhận định

- GV nhận xét, đánh giá, chốt kiến thức cốt lõi của hoạt động.

I. Sử dụng khóa lưỡng phân trong phân loại sinh vật

- Khóa lưỡng phân là phương pháp được dùng để xác định một loài bằng cách trả lời một loạt các câu hỏi dựa trên các đặc điểm tương phản khi có hai kết quả xảy ra.

- Có hai dạng khóa lưỡng phân: dạng sơ đồ phân nhanh và dạng viết.

- Một số lưu ý khi xây dựng khóa lưỡng phân:

+ Chỉ xem xét một đặc điểm tại một thời điểm.

+ Sử dụng các đặc điểm hình thái nhiều nhất có thể.

+ Sử dụng các đặc điểm chung nhất ở bước đầu và sử dụng các đặc điểm ít điểm chung hoặc ít rõ ràng hơn để chia chúng thành các nhóm nhỏ hơn.

+ Khi viết, hãy sử dụng các từ tương phản.

HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ

- GV treo sơ đồ và bảng phân loại một số cây trong vườn, nhắc lại quy trình thực hiện, yêu cầu HS tạo nhóm, tạo khóa lưỡng phân theo nội dung nhóm lựa chọn.

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ

- HS hình thành nhóm, phân công nhiệm vụ, tìm nội dung thực hiện, vạch ra các bước thực hiện để đưa ra sản phẩm cuối cùng.

Bước 3: Báo cáo, thảo luận

- GV gọi đại diện từng nhóm đứng dậy trình bày kết quả thực hiện của nhóm mình.

Bước 4: Kết luận, nhận định

- GV nhận xét, đánh giá, chốt kiến thức cốt lõi của hoạt động.

II. Thực hành xây dựng khóa lưỡng phân

- Sản phẩm của các nhóm

Các bước

Đặc điểm

Tên cây

1a

1b

Lá không xẻ thành nhiều thùy

(Đi tới bước 2)

Lá xẻ thành nhiều thùy hoặc lá xẻ thành nhiều lá con.

(Đi tới bước 3)

2a

2b

Lá có mép lá nhẵn

Lá bèo nhật bản

Lá có mép lá răng cưa

Lá cây ô rô

3a

3b

Lá xẻ thành nhiều thùy, các thùy xẻ sâu

Lá cây sắn

Lá xẻ thành nhiều thùy là những lá con, xếp dọc hai bên cuống lá.

Lá cây hoa hồng