Giáo án KHTN 6 Bài 29: Thực vật - Chân trời sáng tạo

Hoạt động của GV và HS

Sản phẩm dự kiến

- Chuyển giao nhiệm vụ (giáo viên giao, học sinh nhận): 

GV yêu cầu học sinh làm việc theo nhóm trong thời gian 05p (06 HS/nhóm), đọc sách giáo khoa; Quan sát slide + hình 36.1.a,b,c,d. SGK trang 151,152 và trả lời câu hỏi ra PHT nhóm.

Câu 1: Quan sát hình 36.1.a,b,c,d SGK trang 151,152, cho biết TV chia thành mấy nhóm? Hãy kể tên một số đại diện thuộc các nhóm TV trên?

Câu 2. Hoàn thành bảng SGK trang 150, cho biết môi trường sống của các nhóm TV trong tự nhiên?

Câu 3. Những đặc điểm chung của nhóm TV: Rêu, dương xỉ, hạt trần và hạt kín?

Câu 4: Có thể phân biệt cấu tạo bên trong của cây rêu và cây dương xỉ nhờ đặc điểm nào?

Câu 5. Phân biệt cây hạt trần và cây hạt kín dựa vào đặc điểm nào?

Câu 6. Dựa vào đặc điểm của các nhóm TV, hãy xây dựng khóa lưỡng phân theo sơ đồ gợi ý SGK trang 151.

- Thực hiện nhiệm vụ (học sinh thực hiện nhiệm vụ, giáo viên theo dõi, hỗ trợ): 

+ Học sinh thảo luận, làm việc nhóm và thực hiện trả lời câu hỏi ra PHT nhóm. 

- Báo cáo, thảo luận (giáo viên tổ chức, điều hành; học sinh báo cáo, thảo luận): 

+ GV lựa chọn 01 nhóm học sinh báo cáo kết quả: Viết lên bảng. Yêu cầu ghi rõ các ý trả lời theo 06 câu hỏi đã đưa ra. Nhóm HS khác bổ sung, nhận xét, đánh giá.

- Kết luận, nhận định (giáo viên "chốt"): Trình bày cụ thể câu trả lời đúng

+ GV yêu cầu HS đọc thêm về cây bèo tấm, cây nong tằm, cây gọng vó, cây nắp ấm, cây bắt ruồi, cây hố bẫy SGK trang 152, cho biết đặc điểm đặc biệt của các cây trên.

GV đánh giá cho điểm câu trả lời của HS/ nhóm HS dựa trên mức độ chính xác so với các câu đáp án.

GV: Làm rõ vấn đề cần giải quyết/giải thích; nhiệm vụ học tập phải thực hiện tiếp theo: TV có vai trò rất quan trọng trong tự nhiên và đối với con người. Cụ thể vai trò của TV được thể hiện như thế nào?

Câu 1. TV rất đa dạng và phong phú. TV được chia thành các nhóm và các đại diện: Rêu (TV không có mạch); Dương xỉ (TV có mạch, không có hạt); Hạt trần (TV có mạch, có hạt, trần): Thông...; Hạt kín (TV có mạch, có hạt, kín): Nhãn, ổi.... 

Câu 2. Hoàn thành bảng SGK trang 150: Dương xỉ-Nơi ẩm; Thông, Phong lan -Trên cạn; Xương rồng-Trên cạn (khô hạn), ...

Câu 3. Những đặc điểm chung của nhóm TV: 

+ Rêu: Là nhóm TV bậc thấp, thường mọc thành từng thảm, cây chưa có rễ chính thức, chưa có mạch dẫn. Sinh sản bằng bào tử. Rêu sống ở những nơi ẩm ướt (chân tường, trên thân cây to); Đại diện: Cây rêu tường (H36.1.a, SGK, trang 150).

+ Dương xỉ: Là nhóm TV có tổ chức cơ thể gồm rễ, thân, lá (Lá khi còn non thường cuộn lại ở đầu), có hệ mạch dẫn với chức năng vận chuyển các chất trong cây, sinh sản bằng bào tử. Dương xỉ rất đa dạng, thường sống nơi đất ẩm, chân tường, dưới tán cây trong rừng; Đại diện: Cây dương xỉ.

+ Hạt trần: Là nhóm TV bậc cao, sống trên cạn, cấu tạo phức tạp: Thân gỗ, có mạch dẫn trong thân, hạt nằm lộ trên noãn (gọi là hạt trần), chưa có hoa và quả, cơ quan sinh sản là nón (nón thông); Đại diện: Cây thông.

+ Hạt kín: Là nhóm TV tiến hóa nhất về sinh sản, các cơ quan rễ, thân, lá biến đổi đa dạng, thân có hệ mạch dẫn hoàn thiện, cơ quan sinh sản là hoa, hạt được bảo vệ trong quả, môi trường sống đa dạng (MT nước, MT cạn); Đại diện: Cây táo, cây đậu xanh, cây cà chua.....

Câu 4: Có thể phân biệt cấu tạo bên trong của cây rêu và cây dương xỉ nhờ đặc điểm: Cây rêu chưa có rễ chính thức, chưa có mạch dẫn. Cây dương xỉ có rễ chính thức, có hệ mạch dẫn với chức năng vận chuyển các chất trong cây.

Câu 5. Phân biệt cây hạt trần và cây hạt kín dựa vào đặc điểm: Cây hạt trần có hạt nằm lộ trên noãn (gọi là hạt trần), chưa có hoa và quả, cơ quan sinh sản là nón. Cây hạt kín có cơ quan sinh sản là hoa, hạt được bảo vệ trong quả (hạt kín).

Câu 6. Dựa vào đặc điểm của các nhóm TV, xây dựng khóa lưỡng phân theo sơ đồ gợi ý SGK trangg 151. Rêu => Dương xỉ => Hạt trần => Hạt kín.

Hoạt động của GV và HS

Sản phẩm dự kiến

- Chuyển giao nhiệm vụ (giáo viên giao, học sinh nhận): 

GV yêu cầu học sinh làm việc theo nhóm trong thời gian 05p (06 HS/nhóm), đọc sách giáo khoa; Quan sát slide + hình 36.2-36.7 SGK, trang 153-155 về vai trò của TV và trả lời câu hỏi ra PHT nhóm.

Câu 1. Quan sát hình 36.2-36.3, SGK trang 153 cho biết vai trò của TV trong tự nhiên? Điều gì xảy ra với các sinh vật phía sau nếu số lượng loài cỏ trong chuỗi thức ăn hình 36.2 SGK trang 153 bị giảm đáng kể?

Câu 2. Quan sát hình 36.4, SGK trang 153 cho biết hàm lượng khí cacbonic và oxy trong không khí được cân bằng như thế nào? Cho biết vai trò của TV trong điều hòa không khí và với vấn đề bảo vệ môi trường? Giải thích tại sao nói: “Rừng là lá phổi xanh” của trái đất?

Câu 3. Quan sát hình 36.5, SGK trang 154, so sánh tốc độ dòng chảy của nước mưa ở nơi có rừng và ở nơi đồi trọc (không có rừng)? Cho biết vai trò của rừng với vấn đề bảo vệ môi trường?

Câu 4: Quan sát hình 36.6, SGK trang 155, hãy nêu một số hậu quả của việc diện tích rừng đang ngày càng bị thu hẹp? Việc trồng nhiều cây xanh có lợi ích gì đối với vấn đề bảo vệ MT?

Câu 5. Quan sát hình 36.7, SGK trang 154, cho biết vai trò của TV đối với đời sống con người? Nêu một số loài TV ở địa phương theo mẫu bảng, SGK trang 155?

Câu 6. Đọc thêm phần tìm hiểu các loại cây có hại cho sức khỏe con người, SGK trang 156, cho biết con người cần làm gì đối với các loại cây gây hại trên?

- Thực hiện nhiệm vụ (học sinh thực hiện nhiệm vụ, giáo viên theo dõi, hỗ trợ): 

+ Học sinh thảo luận, làm việc nhóm và thực hiện trả lời câu hỏi ra PHT nhóm. 

- Báo cáo, thảo luận (giáo viên tổ chức, điều hành; học sinh báo cáo, thảo luận): 

+ GV lựa chọn 01 nhóm học sinh báo cáo kết quả: Viết trên Ao/slides. Yêu cầu ghi rõ các ý trả lời theo 06 câu hỏi đã đưa ra. Nhóm HS khác bổ sung, nhận xét, đánh giá.

- Kết luận, nhận định (giáo viên "chốt"): Trình bày cụ thể câu trả lời đúng

+ GV yêu cầu HS đọc thêm về vai trò của rừng và hiện trạng rừng ở Việt Nam hiện nay, SGK trang 154, cho biết ý kiến nhận xét về tình hình rừng của nước ta, nêu giải pháp cải thiện hiện trạng rừng hiện nay ở nước ta.

GV đánh giá cho điểm câu trả lời của HS/ nhóm HS dựa trên mức độ chính xác so với các câu đáp án.

GV: Làm rõ vấn đề cần giải quyết/giải thích; nhiệm vụ học tập phải thực hiện tiếp theo: Để củng cố lại kiến thức về đa dạng TV và vai trò của TV trong tự nhiên và đối với con người, hãy trả lời các câu hỏi sau: (Game show-online).

Câu 1. Trong tự nhiên, TV  là thức ăn của nhiều loài sinh vật khác. TV cung cấp nơi ở, nơi sinh sản cho nhiều loài sinh vật. Nếu số lượng loài cỏ trong chuỗi thức ăn hình 36.2. bị giảm đáng kể, các sinh vật phía sau của chuỗi thức ăn sẽ không có thức ăn và sẽ bị giảm số lượng và sẽ chết.

Câu 2. TV góp phần giữ cân bằng hàm lượng khí oxy và cacbonic trong không khí, điều hòa khí hậu. Rừng hoạt động và có chức năng giống với phổi của sinh vật nên rừng được ví là lá phổi xanh của trái đất. Không có rừng, sinh vật và con người sẽ không có đủ oxy để sống.

Câu 3. Tốc độ dòng chảy của nước mưa ở nơi có rừng chậm (0,6m3/giây) hơn so với ở nơi đồi trọc (không có rừng) (21m3/giây). TV (rừng) có vai trò chống xói mòn đất, chống lũ lụt, sạt lở đất, hạn chế thiên tai, bảo vệ con người và các sinh vật khác.

Câu 4: Một số hậu quả của việc diện tích rừng đang ngày càng bị thu hẹp: Đồi trọc bị xói mòn, lũ lụt, sạt lở đất, hạn hạn... Việc trồng nhiều cây xanh có nhiều lợi ích đối với vấn đề bảo vệ MT: Hạn chế/phòng chống được thiên tai (lũ lụt, sạt lở đất, hạn hạn...), bảo vệ sự sống của con người và các sinh vật khác trên trái đất.

Câu 5. TV có vai trò quan trọng trong thực tiến đời sống con người: Cung cấp lương thực, thực phẩm (Ngô, lúa, cây ăn quả...), nguyên liệu làm thuốc (nhân sâm, hạt, quả, lá, thân cây đinh lăng...), nguyên liệu cho các ngành công nghiệp (chế biến thực phẩm: cà phê, tiêu, điều, khai thác gỗ....), làm cảnh (sung, thông...)..., Nêu một số loài TV ở địa phương theo mẫu bảng, SGK trang 155.

Câu 6. Đọc thêm phần tìm hiểu các loại cây có hại cho sức khỏe con người, SGK trang 156, cho biết con người cần quản lí chặt chẽ, nếu được phép sử dụng đối với các loại cây gây hại trên phải dùng đúng mục đích, đúng quy định của pháp luật.

Câu 1: Quan sát hình 36.1.a,b,c,d SGK trang 151,152, cho biết TV chia thành mấy nhóm? Hãy kể tên một số đại diện thuộc các nhóm TV trên?

Câu 2. Hoàn thành bảng SGK trang 150, cho biết môi trường sống của các nhóm TV trong tự nhiên?

Câu 3. Những đặc điểm chung của nhóm TV: Rêu, dương xỉ, hạt trần và hạt kín?

Câu 4: Có thể phân biệt cấu tạo bên trong của cây rêu và cây dương xỉ nhờ đặc điểm nào?

Câu 5. Phân biệt cây hạt trần và cây hạt kín dựa vào đặc điểm nào?

Câu 6. Dựa vào đặc điểm của các nhóm TV, hãy xây dựng khóa lưỡng phân theo sơ đồ gợi ý SGK trangg 151.

Câu 1. Quan sát hình 36.2-36.3, SGK trang 153 cho biết vai trò của TV trong tự nhiên? Điều gì xảy ra với các sinh vật phía sau nếu số lượng loài cỏ trong chuỗi thức ăn hình 36.2 SGK trang 153 bị giảm đáng kể?

Câu 2. Quan sát hình 36.4, SGK trang 153 cho biết hàm lượng khí cacbonic và oxy trong không khí được cân bằng như thế nào? Cho biết vai trò của TV trong điều hòa không khí và với vấn đề bảo vệ môi trường? Giải thích tại sao nói: “Rừng là lá phổi xanh” của trái đất?

Câu 3. Quan sát hình 36.5, SGK trang 154, so sánh tốc độ dòng chảy của nước mưa ở nơi có rừng và ở nơi đồi trọc (không có rừng)? Cho biết vai trò của rừng với vấn đề bảo vệ môi trường?

Câu 4: Quan sát hình 36.6, SGK trang 155, hãy nêu một số hậu quả của việc diện tích rừng đang ngày càng bị thu hẹp? Việc trồng nhiều cây xanh có lợi ích gì đối với vấn đề bảo vệ MT?

Câu 5. Quan sát hình 36.7, SGK trang 154, cho biết vai trò của TV đối với đời sống con người? Nêu một số loài TV ở địa phương theo mẫu bảng, SGK trang 155?

Câu 6. Đọc thêm phần tìm hiểu các loại cây có hại cho sức khỏe con người, SGK trang 156, cho biết con người cần làm gì đối với các loại cây gây hại trên?