Giáo án bài Cách làm bài nghị luận về một vấn đề tư tưởng, đạo lí - Giáo án Ngữ văn lớp 9

HĐ1. HDHS tìm hiểu đề bài nghị luận về một tư tưởng dạo lí:

- HS đọc SGK

H: Các đề trên có điểm gì giống nhau? Kể rõ sự giống nhau đó?

- Yêu cầu học sinh tự đặt một số đề bài tương tự.

I. Đề bài nghị luận về 1 tư tưởng, đạo lí:

1. Bài tập .

2. Nhận xét:

* Điểm khác nhau:

- Các đề 1, 3, 10 là đề có mệnh lệnh,

- Còn các đề khác là dạng đề chìm, tuy vậy sự khác nhau của các đề này là không lớn lắm.

* Điểm giống nhau:

   + Cùng là đề bài nghị luận về một vấn đề tư tưởng đạo lí.

   + Cùng một yêu cầu khi làm bài: phải vận dụng giải thích, chứng minh hoặc bình luận(tức nhận định, đánh giá) tư tưởng, đạo lí nêu trong đề, bày tỏ suy nghĩ đánh giá của mình về tư tưởng ấy, đạo lí ấy.

HĐ2. HDHS tìm hiểu cách làm bài nghị luận về một tư tưởng dạo lí:

- Gọi hs đọc đề bài.

H: Với đề bài trên ta chọn kiểu bài nào?

H: Nội dung cần nghị luận là gì? Phân tích đề bài trên?

H: Muốn làm bài cần có những tri thức gì?

H: Khi làm cần phải có những ý gì?

II. Cách làm bài NL về một tư tưởng, đạolí:

1. Đề bài: Suy nghĩ về đạo lí: “Uống nước nhớ nguồn”

a. Tìm hiểu đề và tìm ý:

- Kiểu bài: suy nghĩ- giải thích, bình luận, chứng minh (thể hiện sự hiểu biết, đánh giá)

- ND: câu tục ngữ: “uống nước nhớ nguồn”

   + Tri thức cần có: Hiểu biết về tục ngữ VN;vận dụng các tri thức đời sống.

   + Giải thích nghĩa đen, nghĩa bóng.

   + ND câu tục ngữ t/hiện truyền thống đạo lí gì của người VN.

   + Ngày nay đ/lí ấy có ý nghĩa ntn?

   + Bình luận mỏ rộng.

H: Dựa vào phần dàn ý đại cương SGK để xây dựng dàn ý chi tiết cho đề bài trên?

H: xác định các nội dung cần nghị luận cho từng phần ?

b. Lập dàn ý:

1. Mở bài: Giới thiệu câu t/ngữ và ND của nó: đạo lí làm người, đạo lí cho toàn xã hội.

2. Thân bài:

* Giải thích câu tục ngữ:

- Nước ở đây là ǵì? Các nghĩa của nước?

- Uống nước có là gi?

- Nguồn nên hiểu ntn? Cụ thể ND của nguồn?

- Nhớ nguồn là làm ntn? Cụ thể hóa ND của nguồn?

* Nhận định đánh giá:

- Câu tục ngữ đã nêu đao lí làm người.

- Câu tục ngữ nêu truyền thống tốt đẹp của d/tộc.

- Câu t/ngữ nêu lên 1 nên tảng tự duy trì và phát triển của xã hội.

- Câu tục ngữ là lời nhắc nhở đối với những ai vô ơn.

- Câu tục ngữ k/khích mọi người cống hiến cho đất nước, dân tộc.

3. Kết bài: Khẳng định câu tục ngữ thể hiện 1 nét đẹp truyền thống của con người VN.

H: Rút ra nhận xét về cách viết mở bài; cách viết thân bài; cách viết kết bài?

H: Rút ra cách làm bài bài văn Nl về 1 tư tưởng, đạo lí?

- HS đọc SGK.

c. Viết bài:

- Đọc phần viết mở bài (SGK) – kết bài.

- Nhóm 1: viết ý 1 - Phần thân bài.

Nhóm 2: viết ý 2

d. Đọc và sửa chữa:

- Đại diện các nhóm lên trình bày.

- Nhận xét bổ sung.

2. Kết luận:

* Ghi nhớ: SGK/54