Soạn bài Viết bài làm văn số 1: Cảm nghĩ về một hiện tượng đời sống ngắn gọn - Soạn văn lớp 10
Soạn bài Viết bài làm văn số 1: Cảm nghĩ về một hiện tượng đời sống ngắn nhất năm 2021
Với Soạn bài Viết bài làm văn số 1: Cảm nghĩ về một hiện tượng đời sống (hoặc một tác phẩm văn học) ngắn gọn nhất Ngữ văn lớp 10 năm 2021 mới sẽ giúp các bạn học sinh dễ dàng soạn văn lớp 10. Ngoài ra, bản soạn văn lớp 10 này còn giới thiệu sơ lược về tác giả, tác phẩm để giúp bạn nắm vững được kiến thức văn bản trước khi đến lớp.
A. Soạn bài Viết bài làm văn số 1: Cảm nghĩ về một hiện tượng đời sống (hoặc một tác phẩm văn học) (ngắn nhất)
Hướng dẫn soạn bài
Dàn ý tham khảo (trang 27 sgk Ngữ văn 10 Tập 1):
Đề 1 (trang 27–SGK): Cảm nhận về ngày đầu tiên bước vào trường trung học phổ thông.
I. Dàn ý
A. Mở bài: Khái quát về khung cảnh ngày khai trường - ngày đầu bước chân vào trường
B. Thân Bài:
- Cảm xúc khi làm lễ khai giảng
+ hình ảnh ngôi trường mới
+ hình ảnh của các bạn cùng trường, nhất là những bạn khoá đầu như mình
- Miêu tả sơ lược không khí lớp học ngày đầu tiên.
+ thầy cô như thế nào?
+ tâm trạng, cảm giác của bạn khi học những tiết học đầu tiên (kiến thức, môi trường học tập và phương pháp học của cấp 3...)
+ có thể sơ lược về không khi lúc tan lớp.
C. Kết bài: Nêu cảm nghĩ về mái trường mới này
II. Bài văn mẫu
Đề bài: Dàn ý Cảm nghĩ của em về ngày đầu tiên bước vào trường trung học phổ thông
Dàn ý mẫu
I. Mở bài
Có thể vào bài trực tiếp hoặc gián tiếp
- Trực tiếp: Tưởng tượng mình là người đã trưởng thành, xa trường, trực tiếp nhớ lại những cảm xúc ấy.
- Gián tiếp:
+ Khái quát về ý nghĩa chặng đường chuyển tiếp của bản thân từ học sinh THCS sang THPT, một trong những mốc đánh dấu sự chuyển tiếp ấy là ngày bước chân vào trường THPT...
+ Gợi nhắc những dấu ấn khơi gợi đến kí ức về ngày đầu bước chân vào trường THPT (không gian, nhìn thấy một vật cũ hay một người cũ,...)
II. Thân bài
1. Giới thiệu về ngôi trường THPT của mình
- Tên trường, bề dày lịch sử của trường.
- Mình đã phải cố gắng như thế nào để vào được ngôi trường ấy.
→ Niềm tự hào, tâm trạng hồi hộp, háo hức khi sắp được trở thành học sinh của trường.
2. Những cảm xúc đầu tiên khi bước chân vào ngôi trường.
- Khung cảnh thiên nhiên: Bầu trời, đám mây, cây cối, lá mùa thu
→ Miêu tả không gian thiên nhiên để thấy được tâm trạng của bản thân. Trời trong xanh, gió thu mát lành, cây vàng thay lá...thể hiện tâm trạng vui tươi, hào hứng khi được bước chân vào ngôi trường mới.
- Cơ sở vật chất của trường: Màu sắc ngôi trường, cấu tạo các dãy nhà, các lớp học, bàn ghế, thiết bị trong lớp,...
→ Ngỡ ngàng, thích thú, tự hào vì được học tập rèn luyện ở một ngôi trường khang trang
- Thầy cô, bạn bè: Ai cũng thân thiện, cởi mở với nụ cười tươi rói
→ Cảm nhận được sự ấm ám, hòa đồng, vui vẻ từ ngôi trường mới
3. Cảm xúc về buổi lễ khai giảng
- Trang phục của học sinh: Không còn chiếc khăn quảng đỏ, khoác lên bộ đồng phục mới trắng tinh tươm
→ Tự mình nhận thấy bản thân đã bắt đầu đã khôn lớn trưởng thành.
- Các nghi lễ khai giảng, tiếng trống khai trường, lời phát biểu của thầy hiệu trưởng.
→ Chính thức bước vào năm học mới với ngôi trường mới. Cảm thấy đầy hào hứng xem lẫn chút lo lắng.
4. Khi vào lớp học làm quen với cô giáo chủ nhiệm và các bạn mới.
- Cô giáo chủ nhiệm:
+ Giới thiệu về cô giáo chủ nhiệm (tên tuổi, vóc dáng, hành động, lời nói, ánh mắt, cử chỉ)
+ Những ấn tượng ban đầu về cô: Không dỗ dành như cô giáo chủ nhiệm lớp 1, không động viên như cô chủ nhiệm lớp 6, mà ngay lực tức tạo tâm thế, chuẩn bị tâm lí cho học sinh để bắt đầu bước vào ngưỡng của quan trọng
- Bạn bè:
+ Ban đầu rụt rè, bỡ ngỡ nhưng dần nói chuyện, chia sẻ với nhau nhiều hơn.
+ Ấn tượng về một số bạn trong lớp
→ Từ bỡ ngỡ rụt rè, đến thân quen, gần gũi. Sẵn sàng tâm thế cho một năm học mới bắt đầu.
III. Kết bài
- Khái quát lại diễn biến cảm xúc khi ngày đầu bước chân vào trường THPT
- Sau quãng thời gian rèn luyện ở đó mình đã gặt hái được những kết quả gì và cảm xúc hiện tại khi nhớ về ngày đầu đầu tiên bước chân vào trường ấy.
Đề bài: Cảm nghĩ của em về ngày đầu tiên bước vào trường trung học phổ thông
Dàn ý mẫu
I. Mở bài
Có thể vào bài trực tiếp hoặc gián tiếp
- Trực tiếp: Tưởng tượng mình là người đã trưởng thành, xa trường, trực tiếp nhớ lại những cảm xúc ấy.
- Gián tiếp:
+ Khái quát về ý nghĩa chặng đường chuyển tiếp của bản thân từ học sinh THCS sang THPT, một trong những mốc đánh dấu sự chuyển tiếp ấy là ngày bước chân vào trường THPT...
+ Gợi nhắc những dấu ấn khơi gợi đến kí ức về ngày đầu bước chân vào trường THPT (không gian, nhìn thấy một vật cũ hay một người cũ,...)
II. Thân bài
1. Giới thiệu về ngôi trường THPT của mình
- Tên trường, bề dày lịch sử của trường.
- Mình đã phải cố gắng như thế nào để vào được ngôi trường ấy.
→ Niềm tự hào, tâm trạng hồi hộp, háo hức khi sắp được trở thành học sinh của trường.
2. Những cảm xúc đầu tiên khi bước chân vào ngôi trường.
- Khung cảnh thiên nhiên: Bầu trời, đám mây, cây cối, lá mùa thu
→ Miêu tả không gian thiên nhiên để thấy được tâm trạng của bản thân. Trời trong xanh, gió thu mát lành, cây vàng thay lá...thể hiện tâm trạng vui tươi, hào hứng khi được bước chân vào ngôi trường mới.
- Cơ sở vật chất của trường: Màu sắc ngôi trường, cấu tạo các dãy nhà, các lớp học, bàn ghế, thiết bị trong lớp,...
→ Ngỡ ngàng, thích thú, tự hào vì được học tập rèn luyện ở một ngôi trường khang trang
- Thầy cô, bạn bè: Ai cũng thân thiện, cởi mở với nụ cười tươi rói
→ Cảm nhận được sự ấm ám, hòa đồng, vui vẻ từ ngôi trường mới
3. Cảm xúc về buổi lễ khai giảng
- Trang phục của học sinh: Không còn chiếc khăn quảng đỏ, khoác lên bộ đồng phục mới trắng tinh tươm
→ Tự mình nhận thấy bản thân đã bắt đầu đã khôn lớn trưởng thành.
- Các nghi lễ khai giảng, tiếng trống khai trường, lời phát biểu của thầy hiệu trưởng.
→ Chính thức bước vào năm học mới với ngôi trường mới. Cảm thấy đầy hào hứng xem lẫn chút lo lắng.
4. Khi vào lớp học làm quen với cô giáo chủ nhiệm và các bạn mới.
- Cô giáo chủ nhiệm:
+ Giới thiệu về cô giáo chủ nhiệm (tên tuổi, vóc dáng, hành động, lời nói, ánh mắt, cử chỉ)
+ Những ấn tượng ban đầu về cô: Không dỗ dành như cô giáo chủ nhiệm lớp 1, không động viên như cô chủ nhiệm lớp 6, mà ngay lực tức tạo tâm thế, chuẩn bị tâm lí cho học sinh để bắt đầu bước vào ngưỡng của quan trọng
- Bạn bè:
+ Ban đầu rụt rè, bỡ ngỡ nhưng dần nói chuyện, chia sẻ với nhau nhiều hơn.
+ Ấn tượng về một số bạn trong lớp
→ Từ bỡ ngỡ rụt rè, đến thân quen, gần gũi. Sẵn sàng tâm thế cho một năm học mới bắt đầu.
III. Kết bài
- Khái quát lại diễn biến cảm xúc khi ngày đầu bước chân vào trường THPT
- Sau quãng thời gian rèn luyện ở đó mình đã gặt hái được những kết quả gì và cảm xúc hiện tại khi nhớ về ngày đầu đầu tiên bước chân vào trường ấy.
Bài văn mẫu 1
“Hằng năm cứ vào cuối thu, lá ngoài đường rụng nhiều và trên hông có những đám mây bàng bạc, lòng tôi lại nao nức những kỉ niệm mơn man của buổi tựu trường” đó cũng chính là cảm giác của tôi khi nhớ lại những buổi tựu trường khi vào cấp ba. Năm nào ngày tựu trường của đem lại cho tôi những cảm xúc bâng khuâng, xao xuyến lạ kì, nhưng có lẽ ấn tượng nhất, sâu sắc nhất chính là buổi tựu trường đầu tiên khi tôi bước vào trường phổ thông.
Ngôi trường mà tôi học là ngôi trường mà bất cứ ai cũng ao ước được học tập, đó là trường chuyên của tỉnh, nơi hội tụ những thầy cô giáo tốt nhất. Tôi đỗ vào trường như một sự may mắn. Tôi vốn học khá ở trong lớp toàn những bạn học kém, nên cái khá của tôi cũng chỉ ở mức bình thường so với các bạn trường khác. Nhưng từ nhỏ tôi đã có ao ước được học tập dưới mái trường này khi thấy sự nguy nga, trang nghiêm của nó trong một lần vô tình đi ngang qua trường. Chính ấn tượng ấy khiến tôi có quyết tâm cao hơn bao giờ hết, tôi lao vào học tập để cố đuổi kịp những bạn khác. Ngày đi thi, tôi mang hết vốn kiến thức nhỏ bé của mình vào làm bài, tôi không hi vọng mình sẽ đỗ, nhưng tôi vui vì mình đã cố gắng hết sức. Ngày tôi biết tin đỗ vào chuyên Văn của trường, tôi vỡ òa trong niềm vui và hạnh phúc. Tôi mường tượng về buổi tựu trường đầy đẹp đẽ, mà sau buổi tựu trường đó tôi sẽ chính thức là một phần của mái trường thân yêu này.
Trước ngày khai giảng độ ba ngày, ngày nào tôi cũng đi qua trường, ngắm nhìn và chiêm ngưỡng vẻ uy nghi, trầm mặc của nó từ xa. Ngôi trường vẫn mang vẻ trang nghiêm như thuở nào nhưng nay đã được khoác lên mình bộ quần áo mới màu xanh nhạt mát mắt, nhưng tôi vẫn có đôi chút lưu luyến với vẻ rêu phong, cổ kính trước đây.
Đêm trước ngày khai trường, tôi hồi hộp không sao ngủ được. Tôi nằm trằn trọc, nghĩ đến ngày mai được gặp bạn mới thầy mới, mặc dù trước đó chúng tôi đã được gặp nhau một lần khi đi tập trung lúc nhận được nhận giấy báo trúng tuyển. Nhưng sao lòng tôi vẫn nôn nao hồi hộp, tôi ước trời có thể sáng nhanh thật nhanh để tôi đến trường. Tôi dậy, ngắm nhìn sách vở mình đã chuẩn bị, ngắm bộ áo dài trắng muốt đã được mẹ là lượt phẳng phiu để mai tôi mặc đến trường. Nhìn bộ áo dài bỗng dưng tôi mỉm cười, vì hạnh phúc, vì sung sướng, có cảm giác như mặc chúng vào tôi sẽ trở thành thiếu nữ. Tôi đem ý nghĩ ngọt ngào ấy vào giấc ngủ.
Sáng hôm ấy là buổi sớm mùa thu gió nhẹ, trời trong xanh bởi đêm qua một cơn mưa rào đã cuốn trôi biết bao bụi bẩn đi. Bầu trời trong xanh như một tấm kính khổng lồ, nắng thu nhàn nhạt, cùng với những đám mây lững lờ, chậm rãi trôi trên bầu trời. Tôi guồng chân đạp những vòng xe lớn để nhanh nhanh đến trường. Dòng sông Đà đã đổi màu tự khi nào, màu đỏ phù sa đã đi đâu mất nay chỉ còn lại màu xanh ngọc bích, nước trong nhìn thấu xuống đáy. Trên đường có biết bao bạn như tôi, những tà áo dài trắng tung bay trong buổi sáng mùa thu dịu ngọt.
Không khí ở trường tươi vui, rộn rã, ai cũng mang trên mình khuôn mặt hớn hở, háo hức. Người vui vì được gặp lại thầy cũ, bạn cũ, người háo hức vì chuẩn bị bước vào môi trường mới với biết bao cơ hội và thách thức. Lòng tôi xốn xang, mọi thứ trước mắt dường như đẹp đẽ, ấn tượng hơn. Ấn tượng nhất với tôi có lẽ là bài diễn văn của thầy hiệu trưởng. Thầy thấp và hơi đậm người, trán hói, đôi kính cận dày trên khuôn mặt to tròn, phúc hậu. Giọng thầy trầm ấm và đầy uy lực. Cả hội trường ngồi im phăng phắc nghe những lời thầy dặn dò, trao truyền lại cho thế hệ tương lai. Sau lời phát biểu của thầy một tràng pháo tay rộn vang cất lên như để hưởng ứng và cam kết thực hiện những lời thầy đã nói. Trong tôi trào lên niềm hứng khởi và sự quyết tâm lớn cho năm học mới.
Cảm giác ngượng ngùng với bạn bè xung quanh biến đi đâu mất. Một cách rất tự nhiên chúng tôi làm quen và trò chuyện với nhau. Và thật kì lạ tôi có cảm giác đã quen cậu bạn ngồi kế bên từ lâu lắm rồi. Chúng tôi vào lớp làm quen với mọi người, với giáo viên chủ nhiệm – một cô giáo gầy, nhỏ người, khuôn mặt có nét gì đó khắc khổ nhưng giọng giảng văn tuyệt hay. Tiết học đầu tiên cô đã cho tôi những ấn tượng không thể nào quên.
Những cảm xúc ngọt ngào về buổi tựu trường hôm ấy vẫn như đâu đây lẩn khuất trong tâm trí tôi. Nó chính là nguồn động lực để tôi cố gắng hơn nữa, phát huy truyền thông của trường, chắp cánh mơ ước của tôi. Những kỉ niệm trong sáng ấy mãi mãi tôi sẽ không bao giờ quên.
Bài văn mẫu 2
Thời gian cứ lặng lẽ trôi đi để lại cho con người ta nhiều dư âm vang vọng. Và rồi, nó đã khắc lên trái tim mỗi cô cậu học trò niềm say sưa ngây ngất trong những kỉ niệm một thời. Thế là đã chia tay với những tia nắng hát lên theo từng tiếng ve, chia tay với chùm hoa phượng vĩ, với màu khăn quàng đỏ thắm trên vai, đặt lại bao niềm nhớ nhung, nuối tiếc dưới mái trường Trung học cơ sở. Giờ đây, ngưỡng cửa thời gian của những thử thách dưới mái trường Trung học phổ thông đang rộng mở chào đón chúng ta. Trong cái không khí mát mẻ của những cơn mưa đầu thu, lòng tôi lại nao nức những kỉ niệm mơn man của buổi tựu trường.
Kết thúc một đường đua dài với nhiều dấu ấn khó phai, kể từ giờ phút này, tôi – bạn và tất cả chúng ta sẽ bắt đầu từ một chân trời mới trong cuộc hành trình vươn tới đỉnh cao của tri thức. Khép lại những giây phút lén nhìn qua ô cửa sổ ngắm những chùm phượng vĩ xanh non, những nhánh bằng lăng tím biếc mà lòng ao ước đến khoảnh khắc được thỏa mình "quậy phá" trong mùa hè nắng cháy. Mới đó mà cũng chỉ còn thưa thớt vài chùm hoa phượng nở muộn, vài cành bằng lăng còn sót lại và đâu đó không còn bản đồng ca râm ran mùa hạ nữa! Ánh nắng oi bức, chói chang đã "chạy trốn", để lại theo sau là cái không khí mát mẻ của mùa thu. Điều đó cũng có nghĩa mùa tựu trường đã điểm, tiếng trống trường chuẩn bị ngân vang, ngưỡng cửa Trung học phổ thông đã đến. Tôi thật tự hào và vui mừng biết bao khi mình được học dưới mái trường mang tên Quảng Xương I – nơi đã để lại những kỉ niệm khó phai trong những ngày vui chơi – học tập. Tôi quên thế nào được những cảm giác trong sáng ấy nảy nở trong lòng tôi như mấy cánh hoa tươi mỉm cười giữa bầu trời quang đãng.
Tháng Tám – tháng giao mùa từ cuối hạ đến đầu thu – cái khoảnh khắc mà lá vàng bắt đầu rơi cuốn theo hương ổi găng đánh thức cả một miền kí ức thì đó cũng là phút giây tôi bước vào cánh cửa của một thế giới hoàn toàn khác – một thế giới muôn màu muôn vẻ. Tất cả những điều ấy sẽ để lại trong tôi một kí ức khó phai của buổi đầu tựu trường. Tôi sẽ phải làm quen dần với môi trường ở đây bởi những thử thách trên con đường đó sẽ khác hoàn toàn con đường tuổi thơ ở cấp Trung học cơ sở.
Tôi vẫn nhớ như in buổi đầu bước vào cái thế giới muôn màu muôn vẻ ấy. Ngày đầu tiên đến với mái trường Trung học phổ thông Quảng Xương I không phải là một ngày đẹp trời trong không khí mát mẻ của mùa thu, cũng không phải tiết trời oi ả, nóng nực của mùa hạ mà là một ngày nắng ấm – khoảnh khắc đẹp nhất của giây phút chuyển mùa. Một bầu trời trong xanh hiện ra với những đám mây bàng bạc trôi nhẹ dưới ánh bình minh, từng vạt nắng bắt đầu trải dài trên khắp nẻo đường, ngõ xóm. Tôi thấy mình như lớn hơn, trưởng thành hơn và dường như xuất hiện trong tôi là một cảm giác lạ lùng, xốn xang biết chừng nào!
Hồi tưởng lại điều này trong những năm về trước – thời điểm đang còn thỏa sức nô đùa dưới mái trường Trung học cơ sở thân yêu. Sau ba tháng hè "quậy phá", chúng tôi trở lại với mái trường thân quen, với những hàng cây, ghế đá thấm nhuần bao kỉ niệm. Nhưng bây giờ, trước mắt tôi không còn là những hàng cây, ô cửa in đậm kỉ niệm nữa mà là một chân trời mới lạ. Lúc này, hình cảnh đầu tiên hiện lên trước mắt tôi là hai hàng dừa trong khuôn viên như "đội ngũ lễ tân" dẫn lối vào trường. Hàng chữ "Trường Trung học phổ thông Quảng Xương I chào mừng các em học sinh lớp 10" chạy trên bảng điện tử làm tôi càng thêm hãnh diện, vui sướng khi được trở thành một thành viên của đại gia đình Quảng Xương I. Từ cổng trường đi vào, hình ảnh đầu tiên hiện ra là dãy nhà hai tầng hình chữ U cùng những bồn hoa, cây cảnh được cắt tỉa gọn gàng. Toàn bộ khung cảnh của trường hiện lên trong nắng sớm thật đẹp và uy nghiêm. Mọi thứ ở đây hoàn toàn mới mẻ và xa lạ! Bằng lòng tự tin và kiêu hãnh của một thành viên mới, tôi bước vào trường và điều đó cũng đã đánh dấu một bước khởi đầu mới trong chặng đường dài.
Vào đến trường, nhìn những chùm hoa phượng nở muộn, những cánh hoa bằng lăng tím biếc, từng hàng ghế đá, tôi lại nhớ những kỉ niệm khó phai của tuổi học trò. Nhìn những chú chim non đang ríu rít hót, xen vào đó là những tiếng ve còn sót lại của khoảng trời mùa hạ, lòng tôi lại trào dâng nhiều cảm xúc phức tạp. Trong khoảnh khắc ấy, tôi lại bắt gặp "lũ quỷ" học chung từ lớp sáu. Và điều đó cũng là điểm khởi đầu cho một tình đoàn kết, là cánh cửa thời gian để tìm lại quá khứ với những mong ước kỉ niệm một thời.
Kế sau ngày đầu tiên đầy cảm xúc ấy là hai tuần học – mở ra bao thử thách, là cơ hội để cho các thành viên mới được làm quen với môi trường học mới, bạn mới, thầy mới trước khi chính thức cho một cuộc đua. Hai tuần học kể ra là ít so với quãng thời gian bốn năm ở trường Trung học cơ sở, nhưng khoảng thời gian ngắn ngủi ấy đã gắn kết bao kỉ niệm, bao tình bạn bè gắn bó từ nhiều vùng đất khác nhau về đây học tập. Và dường như, những tiếng cười đùa hồn nhiên trong giờ ra chơi, những tiếng nói chuyện vui vẻ đã làm cho giữa mọi người không còn khoảng cách. Tất cả điều đó đã xua tan đi sự rụt rè, e ngại của những buổi đầu làm quen. Không chỉ vậy, trong lòng tôi cũng như bao bạn khác đã đầy ắp những hình ảnh không kém phần thân thương về ngôi trường, thầy cô nơi đây. Nét mặt hiền dịu, giọng nói ấm áp làm cho tôi thêm tự nhiên và trân trọng hơn về gia đình thứ hai này. Chắc hẳn, đây không chỉ là cảm giác của riêng mình tôi mà còn là của bao lớp thế hệ học sinh trong những ngày đầu ở trường mới.
Sau hai tuần học với những dấu ấn khó phai, chúng tôi được trở về với gia đình nhỏ của mình để bắt đầu tiến bước trên đường đua đầy cam go, thử thách. Điều làm tôi vui sướng hơn cả là khi được học tập và vui chơi tại mái nhà 10T1. Trong lòng tôi lúc này không có gì hơn sự vui sướng, niềm phấn khởi, tự hào. Bài học đầu tiên của chúng tôi tại gia đình bé nhỏ, thân yêu này là những hiểu biết về đại gia đình Quảng Xương I – nơi nuôi dưỡng bao ước mơ của những thế hệ học trò – là nơi chúng tôi có thể đặt niềm tin và trao đi những ước mơ, hi vọng và gặt về những thành công ở phía chân trời mới.
Gần hai tháng để tiếp cận, vui chơi và học tập dưới mái trường này, cảm xúc mỗi cô cậu học trò mỗi khác, nhưng trong lòng tôi luôn tràn ngập một thứ gì đó khó có thể diễn tả nổi. Rồi điều đó càng được nhân lên gấp bội khi ngày khai giảng đã đến, tiếng trống trường ngân vàng chào đón bao thế hệ học trò, tà áo trắng tinh khôi, những nét mặt tươi cười chào đón năm học mới và xen vào đó là sắc thắm của những lá cờ Tổ quốc trên tay đã làm cho sân trường ngày hôm ấy càng thêm nhộn nhịp. Trong không khí phấn khởi của một ngày mùa thu đầu tháng Chín, từng tia nắng ló sau ngọn cây soi sáng thêm cho nét mặt của tuổi học trò một ấn tượng khó phai. Và đặc biệt hơn nữa, hòa chung với không khí phấn khởi của ngày khai trường, mái trường Trung học phổ thông Quảng Xương đã long trọng đón đại biểu cấp Trung ương về dự. Và một trong số đó là người con của đất Quảng Xương thân yêu – bác Tô Huy Rứa. Trong lòng tôi lúc này rạo rực lên một niềm kiêu hãnh, một sự hãnh diện của một cậu học trò. Niềm vui xen lẫn tự hào đang thể hiện rất rõ trên từng khuôn mặt. Thầy và trò trong niềm vui phấn khởi hứa hẹn một năm học đầy niềm tin và hy vọng. Tiếng trống trường mùa thu đã điểm như vội vã thúc giục chúng tôi học tập thật tốt để tự khẳng định mình. Thâm tâm tôi bất chợt "thành tiếng", từ lúc đó, tôi đã chính thức hòa nhập vào môi trường mới – mái trường Trung học phổ thông Quảng Xương I mến yêu.
Mọi vật đều sợ thời gian bởi lớp bụi của thời gian sẽ phủ mờ đi tất cả. Nhưng tôi sẽ không để lớp bụi thời gian ấy phủ mờ đi những kỉ niệm, dấu ấn học trò của mình trong những ngày đầu tựu trường và quan trọng hơn là ba năm phấn đấu. Quãng thời gian ba năm tuy ít so với cả quá trình lĩnh hội tri thức nhưng cũng đủ để tự khẳng định mình và thay đổi tương lai của bản thân trở nên tươi sáng hơn. Bất chợt lúc đó, thoáng qua suy nghĩ tôi như một đám bây nhẹ qua đỉnh núi, như làn sóng của biển khơi cuốn theo hương vị ngào ngàn với những lời hứa từ tận đáy lòng. Là một thành viên mới của đại gia đình Quảng Xương I, không chỉ tôi mà cả thế hệ khóa 53 của trường sẽ chung tay đoàn kết, phấn đấu đưa trường đi lên bằng việc học tập, rèn luyện thật tốt để không phụ lòng mong mỏi của cha mẹ, công ơn dưỡng dục của thầy cô, để là tấm gương sáng cho bao lớp đàn em phía sau. Và đặc biệt hơn, tất cả điều đó sẽ không làm phai đi những kỉ niệm dấu yêu của những ngày đầu tiên tựu trường.
Ngôi trường này – trường Trung học phổ thông Quảng Xương I không chỉ là nơi tôi – bạn và tất cả chúng ta dừng chân lại ba năm mà còn là nơi để lưu trữ cả tâm hồn lớp lớp thế hệ học trò, nơi cho chúng ta lưu giữ những kỉ niệm đẹp về nó, về những người bạn và thầy cô nơi đây. Dẫu thời gian có ngừng trôi, Trái Đất có đổi vòng quay đi chăng nữa nhưng một khi trái tim con người ta vẫn còn đập thì tôi sẽ không bao giờ quên được kỉ niệm của những ngày này – những ngày đầu tôi bước vào mái trường Trung học phổ thông Quảng Xương I – những ngày mát mẻ với những tia nắng ấm của mùa thu êm dịu.
Đề 2 (trang 27 sgk): Nêu cảm nghĩ sâu sắc nhất về một câu chuyện anh, chị đã đọc mà đến nay không thể nào quên (ví dụ: Chuyện người con gái Nam Xương, Chiếc lược ngà, Bố của Xi- mông…)
I. Dàn ý
A, Mở bài: giới thiệu câu chuyện đã học mà anh chị vẫn không thể nào quên (Chiếc lược ngà)
B, Thân bài
- Kể sơ lược về câu chuyện:
+ Chuyện kể về tình cha con
+ Khi đứa con gái tên là Thu còn rất nhỏ thì anh Sáu đã ra chiến trường
+ Sau bao năm xa cách anh Sáu trở về thăm con và gia đình
+ Trên mặt anh Sáu có một vết sẹo dài khiến bé Thu không nhận anh Sáu là cha
+ Anh Sáu rất buồn, con bé Thu quyết không nhận cha
+ Khi anh Sáu chuẩn bị lên đường ra chiến trường thì bé Thu nhận cha
+ Anh Sáu đã hi sinh trên chiến trường và nhờ người bạn gửi chiếc lược ngà làm quà cho bé Thu
- Cảm nghĩ của em về câu chuyện:
đó là câu chuyện về tình cảm cha con sâu sắc
+ tình cảm phụ tử thật thiêng liêng, vĩ đại
+ tình thân là thứ tình cảm quan trọng nhất và là động lực lớn nhất cho con người ta sống và chiến đấu
C, Kết bài: nêu cảm nhận của em về câu chuyện
II. Bài văn mẫu
Đề bài: Nêu cảm nghĩ sâu sắc nhất về một câu chuyện anh (chị) đã học mà đến nay vẫn không thể nào quên (ví dụ: Chuyện người con gái Nam Xương, Chiếc lược ngà, Bố của Xi-mông,..)
Bài làm: Truyện ngắn Lão Hạc
Chúng ta đã từng học qua những truyện ngắn như Lão Hạc, Tắt đèn và chắc không mấy ai trong số chúng ta lại không trầm trồ thán phục tài năng nghệ thuật của Nam Cao hay Ngô Tất Tố. Với riêng tôi, dù đã đọc đi đọc lại truyện ngắn Lão Hạc của Nam Cao rất nhiều lần nhưng dường như lần nào tôi cũng lại tìm thấy thêm được một vài điều lý thú. Nó cuốn hút tôi, lay động tôi, khi thì gợi trong tôi sự căm thù, khi lại gọi về chan chứa những yêu thương.
Lão Hạc là sản phẩm của một tấm lòng nhân đạo cao cả. Nó là tình yêu thương, là sự ngợi ca, trân trọng người lao động của Nam Cao. Giống như Ngô Tất Tố cùng nhiều nhà văn thời đó, Nam Cao đã dựng lên hình ảnh người nông dân Việt Nam trước Cách mạng với những phẩm chất đáng quý, đáng yêu: chăm chỉ, cần cù, giàu tình yêu thương và giàu đức hy sinh.Trước cách mạng, Nam Cao say sưa khám phá cuộc sống và tính cách của người nông dân. Trong các tác phẩm của ông, môi trường và hoàn cảnh sống của nhân vật chính thường gắn liền với cái nghèo, cái đói, với miếng ăn và với các định kiến xã hội đã thấm sâu vào nếp cảm, nếp nghĩ vào cách nhìn của con người ở nông thôn.
Lão Hạc cũng vậy, suốt đời sống trong cảnh nghèo và cái đói. Lão đã dành hầu như cả đời mình để nuôi con mà chưa bao giờ nghĩ đến mình. Lão thương con vô bờ bến: thương khi con không lấy được vợ vì nhà ta nghèo quá, thương con phải bỏ làng, bỏ xứ mà đi để ôm mộng làm giàu giữa chốn hang hùm miệng sói. Và đọc truyện ta còn thấy lão đau khổ biết nhường nào khi phải bán đi cậu Vàng, kỷ vật duy nhất của đứa con trai. Không bán, lão biết lấy gì nuôi nó sống. Cuộc sống ngày thêm một khó khăn. Rồi cuối cùng, đến cái thân lão, lão cũng không giữ được. Lão ăn củ chuối, ăn sung luộc. Nhưng lão nghĩ, lão "không nên" sống nữa. Sống thêm, nhất định lão sẽ tiêu hết số tiền dành dụm cho đứa con mình. Vậy là, thật đớn đau thay! Lão Hạc đã phải tự "sắp xếp" cái chết cho mình. Cuộc sống của nông dân ta trước cách mạng ngột ngạt đến không thở được. Nhìn cái hiện thực ấy, ta đau đớn, xót xa. Ta cũng căm ghét vô cùng bọn địa chủ, bọn thực dân gian ác.
Lão Hạc chết. Cái chết của lão Hạc là cái chết cùng đường, tuy bi thương nhưng sáng bừng phẩm chất cao đẹp của người nông dân. Nó khiến ta vừa cảm thương vừa nể phục một nhân cách giàu tự trọng. Lão chết nhưng đã quyết giữ cho được mảnh vườn, chết mà không muốn làm luỵ phiền hàng xóm.
Đọc Lão Hạc ta thấy đâu phải chỉ mình lão khổ. Những hạng người như Binh Tư, một kẻ do cái nghèo mà bị tha hoá thành một tên trộm cắp. Đó là ông giáo, một người trí thức đầy hiểu biết nhưng cũng không thoát ra khỏi áp lực của cảnh vợ con rách áo, đói cơm. Cái nghèo khiến ông giáo đã phải rứt ruột bán đi từng cuốn sách vô giá của mình. Nhưng cái thứ ấy bán đi thì được mấy bữa cơm? Vậy ra ở trong truyện tất cả đã đều là lão Hạc. Lão Hạc phải oằn mình mà chết trước thử hỏi những người kia có thể cầm cự được bao lâu?
Vấn đề nổi bật được thể hiện trong Lão Hạc là niềm tin và sự lạc quan của nhà văn vào bản chất tốt đẹp của con người. Thế nhưng điều quan trọng hơn mà nhà văn muốn nhắn gửi đó là một lời tố cáo. Nó cất lên như là một tiếng kêu để cứu lấy con người. Từ chiều sâu của nội dung tư tưởng, tác phẩm nói lên tính cấp bách và yêu cầu khẩn thiết phải thay đổi toàn bộ môi trường sống để cứu lấy những giá trị chân chính và tốt đẹp của con người.
Lão Hạc cho ta một cái nhìn về quá khứ để mà trân trọng nhiều hơn cuộc sống hôm nay. Nó cũng dạy ta, cuộc sống là một cuộc đấu tranh không phải chỉ đơn giản là để sinh tồn mà còn là một cuộc đấu tranh để bảo toàn nhân cách.
Đề 3 (trang 27 sgk): Phát biểu cảm nghĩ về một bài thơ hoặc tác phẩm văn học mà anh, chị yêu thích
I. Dàn ý
A, Mở bài: giới thiệu tác phẩm Truyện Kiều
B, Thân bài
- Cảm nghĩ về nội dung
+ Thể hiện số phận chua xót của người phụ nữ trong xã hội xưa
+ Khẳng định vẻ đẹp của người phụ nữ mà đại diện là Thúy Kiều, một người con gái tài sắc vẹn toàn
+ Khắc họa vẻ đẹp của tình yêu với đầy đủ cung bậc cảm xúc
+ Thể hiện tấm lòng nhân đạo của nhà thơ: cảm thông, trân trọng, lên tiếng tố cáo xã hội
- Cảm nhận về nghệ thuật
+ Sử dụng từ ngữ sâu sắc và bình dị
+Thể thơ điêu luyện
+ nghệ thuật miêu tả nội tâm nhân vật, tả cảnh ngụ tình
+ hình ảnh giàu sức gợi hình, biểu cảm
C, Kết bài: khái quát lại cảm nhận của bản thân về Truyện Kiều
II. Bài văn mẫu
Đề bài: Dàn ý Phát biểu cảm nghĩ về một bài thơ hoặc tác phẩm văn học mà anh chị yêu thích
Dàn ý mẫu
I. Mở bài
- Giới thiệu về tác giả, tác phẩm: Nguyễn Du là đại thi hào dân tộc, danh nhân văn hóa thế giới. Độc Tiểu Thanh kí là một trong những bài thơ chữ Hán đặc sắc của Nguyễn Du thể hiện sự thương xót cho số phận của người phụ nữ tài hoa bạc mệnh.
- Khát quát những cảm nhận chung về tác phẩm đó: Là bài thơ hay và đem lại nhiều suy tư trong lòng người đọc
II. Thân bài
1. Hai câu đề: Cơ duyên gặp gỡ của Nguyễn Du và Tiểu Thanh.
- “Tây Hồ”: Nơi nổi tiếng với cảnh đẹp và cũng là nơi diễn ra cuộc đời buồn tủi của Tiểu Thanh.
- “Tẫn thành khư”: Cảnh đẹp Tây Hồ trở nên hoang vắng, trơ trụi đìu hiu.
→ Cái đẹp tự nhiên bị hủy hoại cũng chính là sự hủy hoại của cuộc đời Tiểu Thanh.
- Hình ảnh “mảnh giấy tàn”: Mảnh giấy còn xót lại của thơ Tiểu Thanh
→ Cái đẹp tài hoa, cái đẹp nghệ thuật, những giá trị tinh thần bị hủy hoại.
- Tâm trạng của nhà thơ “thổn thức”
→ Xúc động, nghẹn ngào, hẫng hụt, mất mát trước sự lụi tàn của cảnh và vật.
⇒ Hai câu thơ tái hiện lại cảnh và vật ở Tây Hồ - bị tàn lụi theo thời gian, điều đó làm nảy sinh nỗi xót xa, tiếc nuối cho Nguyễn Du
⇒ Nguyễn Du là người có tâm hồn tinh tế, nhạy cảm.
2. Hai câu thực: Cuộc đời và số phận Tiểu Thanh.
- Hình ảnh ẩn dụ: “Son phấn”, “văn chương”
+ “Son phấn”: Tượng trưng cho sắc đẹp của Tiểu Thanh
+ “Văn chương”: Gợi tài năng và tâm hồn của nàng Tiểu Thanh
→ Hai hình ảnh nhắc tới nỗi đau muôn thuở của những kiếp “hồng nhan bạc phận”.
→ Liên hệ đến số phận nàng Kiều, Đạm Tiên, người cung nữ, ca kĩ trong những sáng tác của Nguyễn Du đều có chung số phận với Tiểu Thanh, xinh đẹp tài năng nhưng phải chịu bất hạnh.
- Nguyên nhân của sự bất hạnh
+ “Son phấn có thần chôn vẫn hận”: “Thần” – thần thái, linh hồn và sự linh thiêng của người đã khuất, “hận” – đau khổ, xót xa không được siêu thoát.
→ Tiểu Thanh có chết cũng vẫn không thể giải thoát khỏi bể khổ của cuộc đời.
+ “Văn chương vô mệnh đốt còn vương”: Văn chương là vật vô tri cũng bị đốt bỏ, nhưng nó vẫn có sức sống lâu bền
→ Văn chương Tiểu Thanh còn xót lại khiến người đời sau thấu hiểu tài hoa của nàng.
→ Tiểu Thanh chỉ có thể bị vùi dập về thể xác, tâm hồn và tài năng của nàng thì còn mãi với thời gian.
⇒ Hai câu thơ tái hiện cuộc đời tài hoa, bạc mệnh của Tiểu Thanh, đồng thời cho thấy sự thương xót, đồng cảm của Nguyễn Du.
3. Hai câu luận: Cảm nhận chung về kiếp người tài hoa
- “Nỗi hờn kim cổ”: Nỗi oan khuất tồn tại xuyên suốt bao nhiêu thế hệ. Đó là nỗi oan của Tiểu Thanh nói riêng, nỗi oan của con người tài hoa bạc mệnh nói chung
- “Trời khôn hỏi”: Nỗi oan lạ lùng, không thể hỏi trời
→ Nỗi xót xa đau đớn, bất lực của Nguyễn Du trước hiện thực ngang trái.
- “Phong lưu”: Phong vận, phong thái của con người tài hoa
- “Án phong lưu”: Cách gọi thể hiện sự đau đớn của Nguyễn Du về tài hoa và nhan sắc, là bản án, hình phạt mà kẻ bất hạnh phải gánh lấy.
- “Khách tự mang”: Đồng nhất phận mình với phận kẻ tài hoa. Đau khổ, bất hạnh bởi chính sự đồng cảm của kẻ liên tài.
→ Sự đồng cảm cao độ, thương người như thương mình, thương mình lại càng thương người của Nguyễn Du.
4. Hai câu kết: Câu hỏi của Nguyễn Du
- Nội dung câu hỏi: Hỏi Tiểu Thanh nhưng thực chất là hỏi đời, hỏi chính mình.
+ Khoảng thời gian 300 năm: Không chỉ là con số ước lệ mà là khoảng cách thời đại của Tiểu Thanh và Nguyễn Du.
→ Nguyễn Du tạo mạch nối trong suy tưởng từ 300 năm trước đến 300 năm sau để tìm một tâm hồn, một tiếng nói đồng điệu.
+ Nguyễn Du băn khoăn bây giờ ông đứng đây để thương xót, đồng cảm với cuộc đời, văn chương Tiểu Thanh, 300 năm nữa có ai thấu hiểu được ông.
- “Tố như” - tên tự của nguyễn Du: Tự xưng tên mình trong thơ chính là cách để ông thể hiện cái tôi chính mình – cách viết hiếm có trong văn học trung đại.
⇒ Thể hiện tâm trạng cô đơn, lo lắng, buồn rầu, bất an của Nguyễn Du. Muốn được khẳng định bản thân nhưng không thể.
5. Nghệ thuật
- Thể thơ thất ngôn bát cú, ngắn gọn, xúc tích
- Nghệ thuật đối, câu hỏi tu từ, biện pháp ẩn dụ
- Ngôn ngữ triết lí trữ tình.
III. Kết bài
- Khái quát nội dung và nghệ thuật của bài thơ
- Mở rộng: Đề tài về người phụ nữ, về những số phận tài hoa bạc mệnh trong thơ Nguyễn Du rất phong phú. Liên hệ Truyện Kiều, Long Thành cầm giả ca của Nguyễn Du.
Đề bài: Phát biểu cảm nghĩ về một bài thơ hoặc tác phẩm văn học mà anh chị yêu thích
Dàn ý mẫu
I. Mở bài
- Giới thiệu về tác giả, tác phẩm: Nguyễn Du là đại thi hào dân tộc, danh nhân văn hóa thế giới. Độc Tiểu Thanh kí là một trong những bài thơ chữ Hán đặc sắc của Nguyễn Du thể hiện sự thương xót cho số phận của người phụ nữ tài hoa bạc mệnh.
- Khát quát những cảm nhận chung về tác phẩm đó: Là bài thơ hay và đem lại nhiều suy tư trong lòng người đọc
II. Thân bài
1. Hai câu đề: Cơ duyên gặp gỡ của Nguyễn Du và Tiểu Thanh.
- “Tây Hồ”: Nơi nổi tiếng với cảnh đẹp và cũng là nơi diễn ra cuộc đời buồn tủi của Tiểu Thanh.
- “Tẫn thành khư”: Cảnh đẹp Tây Hồ trở nên hoang vắng, trơ trụi đìu hiu.
→ Cái đẹp tự nhiên bị hủy hoại cũng chính là sự hủy hoại của cuộc đời Tiểu Thanh.
- Hình ảnh “mảnh giấy tàn”: Mảnh giấy còn xót lại của thơ Tiểu Thanh
→ Cái đẹp tài hoa, cái đẹp nghệ thuật, những giá trị tinh thần bị hủy hoại.
- Tâm trạng của nhà thơ “thổn thức”
→ Xúc động, nghẹn ngào, hẫng hụt, mất mát trước sự lụi tàn của cảnh và vật.
⇒ Hai câu thơ tái hiện lại cảnh và vật ở Tây Hồ - bị tàn lụi theo thời gian, điều đó làm nảy sinh nỗi xót xa, tiếc nuối cho Nguyễn Du
⇒ Nguyễn Du là người có tâm hồn tinh tế, nhạy cảm.
2. Hai câu thực: Cuộc đời và số phận Tiểu Thanh.
- Hình ảnh ẩn dụ: “Son phấn”, “văn chương”
+ “Son phấn”: Tượng trưng cho sắc đẹp của Tiểu Thanh
+ “Văn chương”: Gợi tài năng và tâm hồn của nàng Tiểu Thanh
→ Hai hình ảnh nhắc tới nỗi đau muôn thuở của những kiếp “hồng nhan bạc phận”.
→ Liên hệ đến số phận nàng Kiều, Đạm Tiên, người cung nữ, ca kĩ trong những sáng tác của Nguyễn Du đều có chung số phận với Tiểu Thanh, xinh đẹp tài năng nhưng phải chịu bất hạnh.
- Nguyên nhân của sự bất hạnh
+ “Son phấn có thần chôn vẫn hận”: “Thần” – thần thái, linh hồn và sự linh thiêng của người đã khuất, “hận” – đau khổ, xót xa không được siêu thoát.
→ Tiểu Thanh có chết cũng vẫn không thể giải thoát khỏi bể khổ của cuộc đời.
+ “Văn chương vô mệnh đốt còn vương”: Văn chương là vật vô tri cũng bị đốt bỏ, nhưng nó vẫn có sức sống lâu bền
→ Văn chương Tiểu Thanh còn xót lại khiến người đời sau thấu hiểu tài hoa của nàng.
→ Tiểu Thanh chỉ có thể bị vùi dập về thể xác, tâm hồn và tài năng của nàng thì còn mãi với thời gian.
⇒ Hai câu thơ tái hiện cuộc đời tài hoa, bạc mệnh của Tiểu Thanh, đồng thời cho thấy sự thương xót, đồng cảm của Nguyễn Du.
3. Hai câu luận: Cảm nhận chung về kiếp người tài hoa
- “Nỗi hờn kim cổ”: Nỗi oan khuất tồn tại xuyên suốt bao nhiêu thế hệ. Đó là nỗi oan của Tiểu Thanh nói riêng, nỗi oan của con người tài hoa bạc mệnh nói chung
- “Trời khôn hỏi”: Nỗi oan lạ lùng, không thể hỏi trời
→ Nỗi xót xa đau đớn, bất lực của Nguyễn Du trước hiện thực ngang trái.
- “Phong lưu”: Phong vận, phong thái của con người tài hoa
- “Án phong lưu”: Cách gọi thể hiện sự đau đớn của Nguyễn Du về tài hoa và nhan sắc, là bản án, hình phạt mà kẻ bất hạnh phải gánh lấy.
- “Khách tự mang”: Đồng nhất phận mình với phận kẻ tài hoa. Đau khổ, bất hạnh bởi chính sự đồng cảm của kẻ liên tài.
→ Sự đồng cảm cao độ, thương người như thương mình, thương mình lại càng thương người của Nguyễn Du.
4. Hai câu kết: Câu hỏi của Nguyễn Du
- Nội dung câu hỏi: Hỏi Tiểu Thanh nhưng thực chất là hỏi đời, hỏi chính mình.
+ Khoảng thời gian 300 năm: Không chỉ là con số ước lệ mà là khoảng cách thời đại của Tiểu Thanh và Nguyễn Du.
→ Nguyễn Du tạo mạch nối trong suy tưởng từ 300 năm trước đến 300 năm sau để tìm một tâm hồn, một tiếng nói đồng điệu.
+ Nguyễn Du băn khoăn bây giờ ông đứng đây để thương xót, đồng cảm với cuộc đời, văn chương Tiểu Thanh, 300 năm nữa có ai thấu hiểu được ông.
- “Tố như” - tên tự của nguyễn Du: Tự xưng tên mình trong thơ chính là cách để ông thể hiện cái tôi chính mình – cách viết hiếm có trong văn học trung đại.
⇒ Thể hiện tâm trạng cô đơn, lo lắng, buồn rầu, bất an của Nguyễn Du. Muốn được khẳng định bản thân nhưng không thể.
5. Nghệ thuật
- Thể thơ thất ngôn bát cú, ngắn gọn, xúc tích
- Nghệ thuật đối, câu hỏi tu từ, biện pháp ẩn dụ
- Ngôn ngữ triết lí trữ tình.
III. Kết bài
- Khái quát nội dung và nghệ thuật của bài thơ
- Mở rộng: Đề tài về người phụ nữ, về những số phận tài hoa bạc mệnh trong thơ Nguyễn Du rất phong phú. Liên hệ Truyện Kiều, Long Thành cầm giả ca của Nguyễn Du.
Bài văn mẫu 1
Mùa thu, mùa luôn gợi biết bao nhớ thương trong lòng người. Tiết trời không còn những cơn mưa phùn của mùa xuân, không nóng bức như mùa hạ và không còn cái giá lạnh của mùa đông. Mùa thu là sự hài hòa của tất cả các mùa trên, cũng bởi vậy mà tâm hồn nhạy cảm của các thi nhân viết về đề tài mùa thu rất nhiều. Trong số những bài thơ viết về đề tài này ta không thể không nhắc đến Sang thu của Hữu Thỉnh. Bằng một vài nét bút tài hoa ông đã phác họa những biến chuyển của đất trời từ cuối hạ sang thu.
Thu sang lòng ai chẳng vương vấn, bởi chút hoa sữa nồng nàn, bởi hương cốm mới tinh khôi, mỗi người, mỗi thi nhân đều có những dấu hiệu riêng để cảm biết mùa thu. Mùa thu là mùa của cây ngô đồng, lá phong đỏ trong thơ cổ:
Ngô đồng nhất diệp lạc
Thiên hạ cộng chi thu
Hay mùa thu với dáng liễu thướt tha trong thơ Xuân Diệu:
Rặng liễu đìu hiu đứng chịu tang
Tóc buồn buông xuống lệ ngàn hàng
Đây mùa thu tới, mùa thu tới
Với áo mơ phai dệt lá vàng
Còn với Hữu Thỉnh thì sao, ông lấy dấu hiệu gì trong vô vàn những tín hiệu trên để cảm nhận khoảnh khắc thu sang. Chúng ta hẳn sẽ cảm thấy thật bất ngờ trước những cảm nhận c, tín hiệu của riêng ông khi mùa thu đến:
Bỗng nhận ra hương ổi
Phả vào trong gió se
Sương chùng chình qua ngõ
Hình như thu đã về
Tín hiệu báo thu về của ông thật đặc biệt. Có lẽ lần đầu tiên trong thi ca mới lấy tín hiệu hương ổi bình dị, dân dã để báo hiệu thu đã sang. Hương ổi nhẹ nhàng đi cùng với từ “bỗng” gợi cho ta cảm giác đột ngột, ngỡ ngàng. Dường như một buổi sáng thức dậy, bỗng thấy bước chân thu ngập ngừng trước ngõ. Hương thu “phả” vào gió se se lạnh, làn hương ngọt ngào, đậm đà như sánh lại. Không chỉ vậy, hương ổi còn gợi nên điều gì đó rất đỗi thân thuộc, yêu dấu của làng quê Việt Nam, hương thu của Hữu Thỉnh thật lạ, thật độc đáo. Bằng đôi mắt nhạy bén của người nghệ sĩ, Hữu Thỉnh còn nhận thấy những làn sương mỏng nhẹ, “chùng chình” đi qua ngõ. Với nghệ thuật nhân hóa đã có thấy dáng vẻ, tâm trạng của những làn sương thu. Chúng đi chậm chạp, như còn lưu luyến, luyến tiếc điều gì đó của mùa hạ, nửa muốn sang thu, mà nửa lại muốn ở lại.
Đối diện với khoảnh khắc thu sang, lòng người cũng ngỡ ngàng, dường như còn chưa tin rằng thu đã về: Hình như thu đã về. “Hình như” nhân vật trữ tình còn băn khoăn, chưa chắc chắn, bởi những tín hiệu thu về vẫn còn mơ hồ và ít ỏi quá. Có lẽ cần những tín hiệu rõ ràng hơn, đầy đủ hơn như là một xác tín cho mùa thu. Chỉ với hương ổi, làn gió se và chút sương lãng đãng, nhân vật trữ tình đã mơ hồ, mong manh nhận ra những dấu hiệu của mùa thu, qua đó cũng cho thấy tâm hồn tinh tế nhạy cảm của thi nhân. Lời thơ vừa ngỡ ngàng, vừa reo vui trước khoảnh khắc thu sang.
Không gian mở rộng dần, không chỉ còn là không gian thôn vườn, ngõ xóm mà đã có sự rộng mở ra không gian sông nước, bầu trời: Sông được lúc dềnh dàng/ Chim bắt đầu vội vã. Con sông tất bật với dòng phù sa nhuốm đỏ, ngày đêm cuồn cuộn chảy đã được thay thế bằng con sông hiền hòa hơn, tĩnh lặng hơn, dòng sông khi sang thu trở nên trong trẻo, êm đềm. Nghệ thuật nhân hóa khiến con sông dường như được nghỉ ngơi sau một mùa hạ vất vả. Đây đồng thời cũng là hình ảnh của con người được nghỉ ngơi sau bao khói bom, lửa đạn chiến tranh. Vận động ngược chiều với con sông chính là những cánh chim tất bật vội vàng bay về phương Nam tìm hơn ấm, tránh cái lạnh của mùa đông phương Bắc sắp đến. Tâm hồn ông thật tinh tế và nhạy bén, bởi đã nhận ra những biến chuyển tế vi nhất của thiên nhiên vạn vật.
Nhưng có lẽ hình ảnh đẹp nhất, ấn tượng nhất chính là hình ảnh: Có đám mây mùa hạ/ Vắt nửa mình sang thu. Đám mây mùa hạ được hữu hình hóa, vừa thực lại có nét gì đó rất hư ảo, đã tái hiện được những bước đi của thời gian. Nhưng cái đặc sắc hơn chính là việc Hữu Thỉnh lấy cái hữu hình là đám mây để nói về cái vô hình là thời gian. Thời gian một khái niệm trừu tượng, không thể nắm bắt, đo đếm vậy mà có cái “vắt mình” của đám mây dường như thời gian hạ - thu đã có ranh giới rõ ràng, hữu hình. Đám mây trở thành cầu nối giữa hai mùa, khiến chúng trở nên liền mạch, không bị đứt đoạn. Đám mây cũng như làn sương vẫn còn luyến tiếc mùa hạ, vẫn chưa muốn chia tay mùa hạ, nhưng lại cũng mang trong mình mong muốn khám phá mùa thu bí ẩn, trạng thái ấy khiến cho đám mây mới chỉ “vắt nửa mình sang thu”. Khoảnh khắc giao mùa hiện lên tinh tế qua những câu thơ giàu thật chất tạo hình, ẩn sau thời gian chuyển tiếp từ hạ sang thu là hình ảnh đời người lúc sang thu.
Sang khổ thơ cuối, những biến chuyển của thiên nhiên ngày một rõ nét hơn: nắng vẫn còn nhưng nhạt hơn, dịu hơn, không còn gay gắt như mùa hè; cơn mưa rào mùa hạ chợt đến chợt đi cũng vơi dần, bớt dần. Những từ ngữ chỉ mức độ “vẫn còn” “vơi” “bớt” được sắp xếp giảm dần cho thấy mùa hạ đang nhạt dần, mùa thu ngày càng rõ nét hơn. Mùa thu đã hiện hình giữa đất trời.
“Sấm cũng bớt bất ngờ/ Trên hàng cây đứng tuổi” đây là phút giây suy ngẫm, chiêm nghiệm của Hữu Thỉnh trước khoảnh khắc giao mùa của thiên nhiên cũng là thời điểm giao mùa của con người. Con người khi đã từng trải, đi qua nhiều giông bão của cuộc đời thì họ cũng trở nên vững vàng, trưởng thành hơn trước những vang động của cuộc sống.
Sang thu của Hữu Thỉnh với ngôn ngữ, hình ảnh giản dị, tự nhiên ông đã cho người đọc thấy vẻ đẹp của thiên nhiên lúc giao mùa, những nét thu thật thu của đất Bắc. Nhưng đằng sau bức tranh thu sang còn là những suy ngẫm, chiêm nghiệm về khoảnh khắc đời người sang thu.
Bài văn mẫu 2
Mùa xuân nho nhỏ của Thanh Hải là một bài thơ trong trẻo, thiết tha. Nó là phần tinh tuý nhất của một con người luôn khát khao cống hiến, khát khao sống có ý nghĩa. Nó là tiếng lòng của nhà thơ và cũng là của tất cả những ai ham mê cái cuộc sống trần gian rất đẹp đẽ này.
Mùa xuân nho nhỏ ra đời khi nhà thơ đang nằm trên giường bệnh. Chắc hẳn, vào những ngày cuối cùng ấy, sau những chiêm nghiệm về cuộc sống với tất cả tình yêu, Thanh Hải muốn tiếp tục cất lên tiếng hót của "con chim chiền chiện" để góp nên một "mùa xuân nho nhỏ" cho cuộc đời, cho con người và cho đất nước yêu thương.
Với thể thơ 5 chữ, với cách ngắt nhịp nhanh, gọn mà vẫn có độ dư ba, bài thơ đã dâng lên trong lòng tôi cảm giác rộn ràng, náo nức. Những gam màu trong trẻo, những hình ảnh đẹp, tươi sáng và đầy sức sống trong mỗi câu thơ cứ thấm dần vào trái tim tuổi trẻ của tôi.
Mùa xuân của thiên nhiên, của đất nước được nhà thơ cảm nhận trong sự căng đầy của nhựa sống, trong nhịp sống đang hối hả và trong sự tươi non mơn mởn của những hi vọng vào tương lai. Giữa màu xanh yên bình của dòng sông xuân, sắc tím biếc cuả bông hoa không hề lạc lõng, chông chênh. Nó bám chắc vào lòng sông như một sợi dây vô hình làm nên sức sống. Trên cái nền màu dịu êm của "sông xanh" và "hoa tím biếc", tiếng hót trong vắt của con chim chiền chiện vút cao, ngân vang đến bất tận đến trời xanh. Từng tiếng, từng tiếng chim trong veo hay tiếng nhịp thở của khí xuân hoà vào trời đất, vang vọng vào trong lòng người như những "giọt tâm hồn" sáng long lanh. Tiếng hót ấy khiến ta không thể dửng dưng mà khiến ta phải thốt lên tiếng gọi rủ về cái khát khao muốn nắm bắt, muốn "đưa tay hứng".
Không tách mình khỏi khí xuân của thiên nhiên, đất nước trong công cuộc chuyển mình đi lên cũng rộn ràng, hối hả. Sức sống của đất nước không chung chung, trừu tượng mà nó biểu hiện ra ở "sức xuân" của mỗi con người. Mùa xuân trên lưng lính, lộc xuân trong tay người nông dân. Mỗi bước đi của người gieo thêm một chồi biếc, một mầm non. Và cứ thế, sức xuân của đất nước lại dâng lên như những lớp sóng xôn xao. Đất nước phấn chấn, hứng khởi trong một nhịp thở mới, hối hả khẩn trương. Niềm tin mới của dân tộc được chắp cánh từ truyền thống bốn nghìn năm dựng nước. Thế nên, dẫu biết có những vất vả và gian lao nhưng cả nước "vẫn đi lên phía trước" với một quyết tâm không mệt mỏi.
Những câu thơ của Thanh Hải đầy ắp hình ảnh, màu sắc và âm thanh. Nó tạo nên một không khí sôi nổi, háo hức, phơi phới vui tươi. Nó là một bức tranh tươi sáng sắc màu, là một bản nhạc rộn ràng tiết tấu trong trẻo, ngân nga và gợi cảm. Điều đặc biệt là: bức tranh thiên nhiên, bức tranh đất nước đầy sức sống ấy đã được nhà thơ cảm nhận khi ông đang ở vào cái giây khắc sắp lìa đời. Trên giường bệnh, nhà thơ vẫn mở rộng hồn mình, lắng nghe và đón nhận tất cả những thanh âm xao động của cuộc sống ngoài kia. Ông vẫn lắng nghe từng bước đi rất khẽ của đời. Bốn bức tường của phòng bệnh không thể ngăn cách cuộc đời với nhà thơ, những cơn đau của bệnh tật không làm giảm ý chí, bầu nhiệt huyết và niềm tha thiết yêu đời trong trái tim của người nghệ sĩ. Cái nghị lực phi thường ấy đáng để ta phải nâng niu và trân trọng xiết bao.
Bài thơ khép lại trọn vẹn trong tâm hồn và sự say sưa của người đọc bằng một ước nguyện thật chân thành và mãnh liệt biết bao. Nó thực là một khát khao đang bùng cháy: muốn được làm một nhành hoa như bông hoa tím biếc kia, muốn làm con chim hót vang trời những giọt long lanh như con chim chiền chiện. Cái khát khao không hề gợi một chút gì về hình ảnh khổ đau của một con người đang chết. Nó giống cái mãnh liệt và rạo rực của một sức thanh xuân đang tràn trề nhựa sống và khát khao cống hiến cho đời.
Nhiều người đã từng đồng ý với tôi rằng: những người trẻ tuổi đọc Mùa xuân nho nhỏ có thể tìm ra lý tưởng sống cho mình, còn với những người đã dâng cả tuổi thanh xuân cho đất nước thì vẫn thấy mình còn có thể làm được nhiều hơn. Mùa xuân nho nhỏ quả đã không chỉ là niềm say mê của riêng tôi. Nó xứng đáng là một bài thơ hay trong tủ sách quý của muôn người.
