Chiếc lá đầu tiên - Tác giả tác phẩm (mới 2022) - Ngữ văn lớp 10 Chân trời sáng tạo
Với tác giả, tác phẩm Chiếc lá đầu tiên Ngữ văn lớp 10 hay nhất, chi tiết sách Chân trời sáng tạo trình bày đầy đủ nội dung chính quan trọng nhất về tác phẩm Chiếc lá đầu tiên gồm bố cục, tóm tắt, nội dung chính, giá trị nội dung, giá trị nghệ thuật dàn ý.
Tác giả - tác phẩm: Chiếc lá đầu tiên - Ngữ văn lớp 10 Chân trời sáng tạo
I. Tác giả văn bản Chiếc lá đầu tiên
- Hoàng Nhuận Cầm (1952-2021)
- Quê quán: Hà Nội
- Phong cách nghệ thuật: Bình dị, xúc động, trẻ trung, sôi nổi
- Tác phẩm chính: Mùi cỏ cháy (phim), Vào mặt trận lúc mùa ve đang kêu, Hò hẹn mãi cuối cùng em cũng đến, Viên xúc xắc mùa thu.
II. Tìm hiểu tác phẩm Chiếc lá đầu tiên
1. Thể loại: thơ tự do
2. Xuất xứ và hoàn cảnh sáng tác: In trong tập thơ “xúc xắc mùa thu”
3. Phương thức biểu đạt: Biểu cảm
4. Bố cục:
- 2 khổ thơ đầu: nỗi nhớ tình yêu đầu tiên
- 4 khổ thơ tiếp: nỗi nhớ bạn bè và thầy cô năm xưa
- 2 khổ thơ còn lại: cảm xúc của nhân vật trữ tình
5. Giá trị nội dung:
- Kí ức của tác giả về những kỉ niệm tuổi học trò (trường cũ, lớp học năm xưa, bạn bè, những trò nghịch ngợm...và cả tình yêu đầu tiên của mình)
- Tình cảm trong sáng, là nỗi bâng khuâng nhớ tiếc, là gắn bó thiết tha vừa ấm áp ngọt ngào, vừa chân thật hồn nhiên.
6. Giá trị nghệ thuật:
- Từ ngữ bộc lộ cảm xúc
- Câu đặc biệt
III. Tìm hiểu chi tiết tác phẩm Chiếc lá đầu tiên
1. Nỗi nhớ về tình yêu đầu tiên
- Nghệ thuật nhân hóa “tiếng thở” của thời gian kết hợp từ tượng thanh “rất khẽ”
=> Gợi sự chuyển động nhẹ nhàng của thời gian, dường như khoảng thời gian trôi nhanh đến mức nhân vật trữ tình giật mà hoảng hốt.
- “Hoa súng tím” “chùm phương” “cánh ve” gợi không gian mùa hè
=> Hoa súng, cánh ve, phượng hồng đều là những sự vật gợi nhắc đến mùa hè và tuổi học trò. Dòng cảm xúc của nhân vật trữ tình đang trôi về mùa hè năm ấy, mùa hè đầu tiên anh biết yêu.
2. Nỗi nhớ về bạn bè và thầy cô năm xưa
- Nghệ thuật nhân hóa “sân trường bâng khuâng” gợi ra một không gian trường học còn vô vàn những lưu luyến
- Câu thơ ngắt dòng với dấu chấm ở giữa câu “Sân trường đêm. Rụng xuống lá bàng đêm”
=> Không gian tĩnh lặng bỗng xao động bởi lá bàng rơi xuống. Phải chăng lúc lá bàng rơi cũng chính là dòng cảm xúc của tác giả trôi về khoảng sân trường năm ấy với nỗi nhớ ra diết tuổi học sinh của mình.
- Điệp từ “nỗi nhớ” được lặp lại 3 là sự dồn dập của cảm xúc.
- Đoạn hội thoại xuất hiện ở khổ thơ 5 gợi về những kỉ niệm nơi lớp học
=> Nỗi nhớ, nỗi lưu luyến về tuổi học sinh của nhân vật trữ tình đã lên đến đỉnh điểm. Những dấu ấn của tuổi học sinh được hiện lên trọn vẹn qua ba khổ thơ, người đọc cũng bồi hồi nhớ về tuổi học sinh của mình.
3. Cảm xúc của nhân vật trữ tình
- Hình ảnh ấn dụ “bím tóc trắng ngủ quên” gợi hình ảnh cô bạn cùng lớp say giấc
- “Dao khắc lăng nhăng trên bàn cũ” lại là một kỉ niệm tuổi học sinh
- Hình ảnh nhân hóa “cây bàng hò hẹn” “chìa tay vẫy mãi”
=> Nỗi nhớ của tác giả dào dạt, da diết tràn ngập không gian và thời gian. Phải chăng nỗi nhớ đó cũng là nỗi niềm chung của tất cả những ai đã từng đi qua tuổi học sinh.
Học tốt bài Chiếc lá đầu tiên
Các bài học giúp bạn để học tốt bài Chiếc lá đầu tiên Ngữ văn lớp 10 hay khác: