Soạn bài Tôi đi học ngắn nhất
Soạn bài Tôi đi học
Xem thêm Tóm tắt: Tôi đi học
Bố cục:
Bố cục của bài được chia làm 3 phần
- Phần 1: Từ đầu đến "trên ngọn núi": Nhân vật "tôi" nhớ lại những cảm xúc và kỉ niệm trên con đường đến trường.
- Phần 2: Tiếp đến "xa mẹ tôi một chút nào hết": Những cảm xúc và kỉ niệm khi đứng trong sân trường và nghe đọc tên vào lớp.
- Phần 3: Còn lại: Những cảm xúc và kỉ niệm khi ngồi trong lớp học.
Câu 1 (trang 9 sgk Văn 8 Tập 1):
- Những yếu tố đã gợi kỉ niệm về buổi tựu trường đầu tiên:
+ Thời tiết vào cuối thu, lá ngoài đường rụng nhiều và trên không có những đám mây bàng bạc.
+ Mấy em nhỏ rụt rè núp dưới nón mẹ lần đầu tiên đi đến trường.
- Những kỉ niệm này được nhà văn diễn tả theo trình tự:
+ Thời gian: từ hiện tại nhà văn hồi tưởng lại quá khứ, nhà văn kể chuyện ngày đầu tiên đi học từ lúc chuẩn bị cho tới lúc đến trường.
+ Không gian: từ không gian ngoài đường đến không gian trong sân trường và không gian trong lớp học.
Câu 2 (trang 9 sgk Văn 8 Tập 1):
Những hình ảnh, chi tiết chứng tỏ tâm trạng hồi hộp, cảm giác bỡ ngỡ của nhân vật "tôi" :
- Khi cùng mẹ trên đường tới trường:
+ Con đường này "tôi" đã quen đi lại lắm lần nhưng lần này tự nhiên thấy lạ.
+ Trong chiếc áo vải dù đen dài "tôi" cảm thấy mình trang trọng và đứng đắn.
+ Cầm mấy quyển vở trên này mà thấy nặng, không quen. Khi nhìn thấy các bạn cầm sách vở và bút thước mà không lộ vẻ khó khăn gì nên xin mẹ cho thử sức cầm cả bút thước như các bạn khác.
+ Đến trường thấy sân trường dày đặc cả người nên đâm ra lo sợ vẩn vơ, nhìn các bạn học sinh lớp trên xếp hàng vào lớp mà cảm thấy chơ vơ.
- Khi nghe gọi tên và rời bàn tay mẹ cùng các bạn đi vào lớp:
+ Trong lúc ông đốc gọi tên thì "tôi" cảm thấy quả tim như ngừng đập, khi gọi đến tên mình thì giật mình, lúng túng.
+ Khi sắp rời bàn tay mẹ thì cảm thấy nặng nề một cách kì lạ, thấy một bạn ôm mặt khóc thì cũng dúi đầu vào lòng mẹ và nức nở theo.
- Khi ngồi trong lớp đón giờ học đầu tiên:
+ Thấy bất ngờ và thích thú nhưng không cảm thấy sự xa lạ chút nào.
Câu 3 (trang 9 sgk Văn 8 Tập 1):
Thái độ, cử chỉ của những người lớn đối với các em bé lần đầu đi học:
- Ông đốc: nhìn các bạn nhỏ với cặp mắt hiền từ và cảm động, tươi cười nhẫn nại chờ chúng tôi
⇒ người lãnh đạo nhà trường rất hiền từ, nhân ái.
- Thầy giáo nhận học sinh: một thầy trẻ tuổi, gương mặt tươi cười, đang đón chúng tôi trước cửa lớp
⇒ thầy giáo tạo cảm giác thân thiện, vui vẻ cho học sinh
- Các phụ huynh: chuẩn bị chu đáo cho con em mình trong buổi đầu đến trường, cùng dự buổi tựu trường và ở bên động viên, khích lệ cho các bạn nhỏ khỏi rụt rè, bỡ ngỡ
Như vậy: thái độ của những người lớn đối với những em bé lần đầu đi học đó là: rất quan tâm, có trách nhiệm, thân thiện, cởi mở, chan chứa yêu thương, gây ấn tượng tốt với các em bé về buổi học đầu tiên.
Câu 4 (trang 9 sgk Văn 8 Tập 1):
Các hình ảnh so sánh:
- "Tôi quên thế nào được những cảm giác trong sáng ấy nảy nở trong lòng như mấy cành hoa tươi mỉm cười giữa bầu trời quang đãng."
⇒ Hình ảnh so sánh thể hiện được cảm giác trong sáng tươi vui của nhân vật "tôi" khi lần đầu đến lớp.
- "Ý nghĩ ấy thoáng qua trong tâm trí tôi nhẹ nhàng như một làn mây lướt ngang trên ngọn núi.’
⇒ Hình ảnh so sánh cho thấy ý nghĩ ngây thơ của nhân vật tôi khi cho rằng chỉ những người thành thạo mới cầm nổi bút thước.
- "Họ như con chim con đứng bên bờ tổ, nhìn quãng trời rộng muốn bay nhưng còn ngập ngừng, e sợ."
⇒ Hình ảnh so sánh cho thấy tâm trạng bỡ ngỡ của các học sinh lần đầu đến lớp.
- "Họ thèm vụng và ước ao thầm được như những người học trò cũ, biết lớp, biết thày để khỏi rụt rè trong cảnh lạ."
⇒ Hình ảnh so sánh cho thấy khao khát được là người học sinh thân quen với ngôi trường, là một phần của ngôi trường xinh đẹp này.
Câu 5 (trang 9 sgk Văn 8 Tập 1):
- Đặc sắc nghệ thuật của truyện ngắn "Tôi đi học":
+ Sử dụng những hình ảnh so sánh, nhân hóa đầy thi vị
+ Giọng văn nhẹ nhàng, trong sáng
+ Truyện được bố cục theo dòng hồi tưởng, mạch truyện phát triển theo trình tự thời gian và cảm nghĩ chân thành của nhân vật "tôi"
+ Có sự kết hợp nhuần nhuyễn giữa các phương thức kể và tả làm cho cảm xúc và tâm trạng của nhân vật được bộc lộ một cách tự nhiên, hợp lí.
- Sức cuốn hút của tác phẩm được tạo nên từ:
+ Tình huống truyện
+ Ý nghĩ ngây thơ của nhân vật "tôi"
+ Những kỉ niệm bỡ ngỡ ngày đầu tiên đến trường được thể hiện một cách chân thực làm cho độc giả cũng nhớ về ngày khai trường đầu tiên của mình.
Luyện tập
Câu 1 (trang 9 sgk Văn 8 Tập 1):
Cảm nghĩ về dòng cảm xúc của nhân vật "tôi" :
- Đó là dòng cảm xúc bồi hồi, xúc động trước sự thay đổi của cảnh vật
- Thời gian cuối thu với hình ảnh những em nhỏ rụt rè gợi mở cho nhà văn nhớ lại kỉ niệm về buổi tựu trường đầu tiên trong đời:
+ Những cảnh vật vốn thân quen nhưng hôm nay bỗng thấy lạ
+ Cảm thấy mình trang trọng và đứng đắn hơn
+ Từ cảm giác thấy mình bé nhỏ, lo sợ, đến giật mình lúng túng khi được gọi tên và trống trải khi phải rời bàn tay mẹ
+ Khi bước vào lớp thì vừa gần gũi vừa xa lạ
⇒ Dòng cảm xúc của nhân vật tôi hòa quyện giữa trữ tình và tự sự đã cho thấy được tâm trạng hồi hộp, bỡ ngỡ trong buổi tựu trường đầu tiên.
Câu 2 (trang 9 sgk Văn 8 Tập 1):
Bài văn ghi lại ấn tượng của em trong buổi khai trường đầu tiên
Giờ đây khi đã là một học sinh lớp 8, từng được dự bao buổi lễ khai trường đầu năm học mới, thế nhưng ấn tượng trong tôi sâu đậm nhất vẫn là buổi khai trường đầu tiên.
Đêm trước hôm khai trường thật là một đêm khó ngủ. Tôi chuẩn bị sẵn quần áo, lá cờ, chùm bóng để sẵn ở bàn để ngày hôm sau tỉnh dậy là có thể mặc vào luôn. Tôi cứ ngắm đi ngắm lại những thứ ấy và tự mỉm cười rẳng mình sắp là học sinh lớp 1 rồi, học sinh lớp 1 phải chỉn chu như vậy đó. Mẹ giục tôi lên giường đi ngủ kẻo muộn giờ nhưng tôi trằn trọc không sao ngủ được, trong lòng tôi có sự háo hức kì lạ. Tôi cứ nghĩ đến cảnh đến trường xếp hàng được đứng giữa hàng nghìn người cả các bạn học sinh và phụ huynh, được mọi người chú ý đến và ngủ lúc nào không biết. Sáng hôm sau nghe báo thức tôi bật dậy thật nhanh, không còn nằm ườn như mọi ngày, nhanh chóng làm vệ sinh cá nhân, thay quần áo và ăn sáng. Bố mẹ, anh chị còn thấy bất ngờ và nói tôi đã lớn thật rồi. Ngồi sau xe mẹ chở đến trường tôi có cảm giác mọi người xung quanh đang chú ý đến mình, chốc chốc lại thấy một xe cũng chở học sinh đi qua, trong lòng tôi càng rạo rực, háo hức. Đến sân trường, một khung cảnh trang trọng bày ra trước mắt, nào là cờ, là hoa, là đội trống, là các bạn học sinh trong những chiếc áo đồng phục, các cô giáo trong những tà áo dài thướt tha. Tôi thấy thích thú và bất ngờ, tôi cảm giác như mình bắt đầu run run và căng thẳng khi mẹ dẫn tôi ra hàng lớp 1B và nói: con ở đây còn mẹ ra khu vực của phụ huynh. Tôi lí nhí "vâng" một tiếng và ngơ ngác nhìn theo bóng mẹ, ngắm nhìn xung quanh tìm xem có bóng hình nào quen thuộc. Một lát sau các cô đến hướng dẫn xếp hàng, buổi lễ khai giảng diễn ra một cách hoành tráng, trang trọng mà trước giờ tôi chưa từng biết tới. Khi về nhà tôi ríu rít kể cho cả nhà nghe về buổi khai giảng đầy thú vị đó.
Tám năm qua đi, nhưng những kỉ niệm về ngày khai trường đầu tiên vẫn in đậm trong tâm trí tôi. Đó thực sự là những cảm xúc chân thật, đáng trân trọng.
