Phân tích Chó sói và cừu trong thơ ngụ ngôn của La Phông-ten năm 2023
Phân tích Chó sói và cừu trong thơ ngụ ngôn của La Phông-ten năm 2023
Bài văn Phân tích Chó sói và cừu trong thơ ngụ ngôn của La Phông-ten gồm dàn ý chi tiết, 3 bài văn phân tích mẫu được tuyển chọn từ các bài văn phân tích đạt điểm cao của học sinh trên cả nước giúp bạn đạt điểm cao trong bài kiểm tra, bài thi môn Ngữ văn 9.
Đề bài: Phân tích văn bản “Chó sói và cừu trong thơ ngụ ngôn của La Phông-ten” của Hi-pô-lít Ten.
A/ Dàn ý chi tiết
1. Mở bài:
- Giới thiệu tác giả và tác phẩm
- Tác giả Hi-pô-lít Ten là một nhà thơ ngụ ngôn nổi tiếng người Pháp sinh năm 1828 và mất năm 1893. Lúc sinh thời ông làm viện sĩ Viện Hàn Lâm Pháp.
- Ông là một nhà văn, triết gia, một nhà nghiên cứu lừng lãnh của nước Pháp những năm thế kỷ XIX.
- Tác phẩm ‘Chó sói và cừu” là một tác phẩm nghệ thuật hay, mang cốt truyện ngụ ngôn nhiều ẩn dụ sâu sắc.
- Bài thơ đã để lại trong lòng người đọc nhiều triết lý thâm sâu, phản ánh được cuộc sống muôn màu với luật nhân quả, cái thiện và cái ác.
2. Thân bài:
- Khái quát nội dung của tác phẩm: Nội dung của bài thơ đã mượn hình ảnh hai nhân vật là: Chó sói và cừu. Hai con vật này đại diện cho hai thế lực. Một bên là chó sói là một bạo chúa, nhẫn tâm, độc ác, mưu mô, nham hiểm. Một bên là chú cừu là một thần dân, đáng thương, chịu nhiều đau khổ khi phải là một vật tế thần, bị mang tính mạng ra là cúng lễ.
- Phân tích hình ảnh con cừu trong thơ của Buy-phông và La-phông-tên để thấy rõ sự khác nhau giữa văn bản khoa học và văn bản nghệ thuật?
- Trong những phần đầu của bài thơ miêu tả chú cừu. Tác giả Buy- phông đã chỉ rất rõ ràng cừu là một con vật ngây thơ, có đôi chút khờ khạo. Cừu còn rất nhút nhát, nên chúng thường sống chung thành bầy đàn để có thể che chở được cho nhau.
- Trong thơ ngụ ngôn La Phông-ten tác giả đã nói về đời sống tâm linh của chú cừu hoàn toàn khác. Cừu là loài động vật rất yêu con của mình, chỉ cần nghe tiếng cừu con kêu thì dù cừu mẹ ở đâu cũng chạy về để bảo vệ ngay lập tức.
- Cừu mẹ có đức tính hy sinh nhẫn nhịn rất cao. Nó có thể đứng yên hàng giờ đồng hồ trong mưa tuyết, trong lạnh giá để cho cừu con bú.
- Qua hình ảnh thơ của La Phông-ten người đọc có thể cảm nhận được rằng cừu mẹ là người mẹ tuyệt vời, luôn hy sinh che chở cho đàn con thân yêu.
+ Phân tích về nhân vật chó sói?
+ So sánh hai văn bản khoa học của Buy - phông và La- phông- ten để thấy rõ được nhân vật chó sói là như thế nào?
- Trong văn bản của Buy-phông chó sói là một tên độc ác, hắn thường xuyên rình rập để cướp bóc của người khác. Bộ mặt con sói toát lên vẻ tinh khôn, nhưng cũng gian manh xảo trá, đôi lúc còn gớm ghiếc đáng sợ.
- Nhà thơ La Phông-ten lại cởi mở hơn. Ông nhìn chó sói bằng cái nhìn thông thoáng và nhân đạo hơn. Ông thấy được sự ngu ngốc đáng thương của chó sói, đến mức bị mắc mưu và bị đánh đập
- Nhận xét khái quát so sánh giữa hai văn bản thơ của Buy- Phông và của Hi-pô-lít Ten đã đã thấy sự khác biệt trong hai cái nhìn nhân sinh quan của hai tác giả.
- Nếu Buy-Phông quan tâm tới đặc tính tự nhiên của sói và cừu hơn thì. Hi-pô-lit Ten lại quan tâm tới đời sống thâm hồn của hai loại vật này hơn.
3. Kết bài
- Bài thơ “Chó sói và cừu” là một tác phẩm nghệ thuật bằng thơ ngụ ngôn hay và để lại trong lòng người đọc nhiều ý nghĩa, bài học sâu sắc.
B/ Sơ đồ tư duy
C/ Bài văn mẫu
Phân tích Chó sói và cừu trong thơ ngụ ngôn của La Phông-ten – mẫu 1
Chó sói và cừu trong thơ ngụ ngôn của La Phông-ten là bài nghị luận văn chương của tác giả H. Ten nhằm chỉ ra sự khác biệt giữa cái nhìn của nhà khoa học Buy-phông với cái nhìn của nhà thơ La Phông-ten về hai đối tượng là chó sói và cừu.‘Bài nghị luận này cho ta nhận thức về sự khác biệt giữa văn chương và khoa học.
Bố cục của đoạn trích gồm hai phần: phần một (từ đầu đến “tốt bụng như thế”) và có thể đặt tên là “Hình tượng con cừu trong thơ ngụ ngôn La Phông- ten”. Phần hai (phần còn lại) có thể đặt tên là “Hình tượng chó sói trong thơ ngụ ngôn La Phông-ten”. Hình tượng con cừu trong thơ La Phông-ten qua sự đối sánh với hình ảnh con cừu trong công trình khoa học của Buy-phông. Buy-phông viết về loài cừu: ngu ngốc và sợ sệt, chúng “tụ tập” lại“thành bầy” là do chúng “sợ hãi”; chúng không biết trốn tránh nội nguy hiểm; chúng hết sức thụ động “chúng ở đâu là cứ đứng nguyên tại đấy, ngay dưới trời mưa, ngay trong tuyết rơi’’, chúng chỉ di chuyển khi con đầu đàn di chuyển do sự thôi thúc của người chăn cừu hay chó xua đuổi. Buy-phông không nói đến tình mẫu tử thân thương của loài cừu vì không phải chỉ ở loài cùn mới có. Nhà khoa học chỉ nêu nhận xét về đặc tính của loài cừu nói chung, không nói về một con cùn cụ thể. Hình tượng con cừu dưới ngòi bút La Phông-ten: nhà thơ xây dựng hình tượng con cùn cụ thể (ở đây là cùn con) trong một hoàn cảnh cụ thể – cuộc chạm trán và những lời đối thoại với chó sói bên nguồn nước (xem đoạn trích từ bài thơ của La Phông-ten mở đầu văn bản).
Bằng tưởng tượng, nhà thơ nhân cách hoá con cừu để nó suy nghĩ, nói năng, hành động như con người. Nhưng sự sáng tạo ấy vẫn dựa trên những đặc điểm vốn có của loài cừu: hiền lành, nhút nhát, chẳng bao giờ làm hại ai mà cũng chẳng có thể làm hại ai. Hình tượng chó sói-dưới ngòi bút của La Phông-ten trong sự đối sánh với loài chó sói ở công trình khoa học của Buy-phông: Buy-phông miêu tả loài sói trong tự nhiên hoang dã qua cái nhìn chính xác của nhà khoa học: chó sói sống cô độc, chúng “thù ghét mọi sự kết bè kết bạn”, chúng chỉ tập họp nhau lại khi cần tấn công một con vật to lớn nào đó; chó sói là loài có “bộ mặt lấm lét, dáng vẻ hoang dã, tiếng hú rùng rợn, mùi hôị gớm ghiếc, bản tính hư hỏng”; nó làm ta căm ghét bởi vì “lúc sống thì có hại, chết rồi thì vô dụng”.Buy-phông không nói đến “nỗi bất hạnh” của chó sói, vì đấy không phải là nét cơ bản trong đời sống hoang dã của chúng. Hình tượng chó sói dưới ngòi bút của La Phông-ten: là một con chó sói cụ thể, như “một gã vô lại, luôn đói dài và luôn luôn bị ăn đòn”. Bài thơ của La Phông-ten dựng lên một hoàn cảnh cụ thể: Chó sói gặp cừu bên nguồn nước và nó muốn ăn thịt cừu nên buộc cho cừu những “tội” mà cừu không hề có: làm bẩn nguồn nước, nói xấu sói từ năm ngoái. Mặc dù những “tội” ấy đều do chó sói bịa đặt, vu vạ, nhưng cuối cùng cừu vẫn bị sói ăn thịt, bỏi nó có “cái lí của kẻ mạnh”.
La Phông-ten bằng thủ pháp nhân hoá đã xây dựng chó sói thành một hình tượng văn học có mặt trong nhiều bài thơ. Sự tưởng tượng của nhà thơ vẫn dựa trên cơ sở là những đặc tính vốn có của loài chó sói. Ở hình tượng nhân vật này có “hài kịch về sự ngu ngốc” (vụng về, bất tài, chẳng kiếm được cái gì ăn, bụng luôn đói meo…), nhưng chủ yếu là “bi kịch của sự độc ác”, bởi nó gian giảo, hống hách, tàn bạo, bắt nạt kẻ yếu. Qua sự trình bày của H. Ten về hình tượng chó sói và cừu trong thơ của La Phông-ten, có đối sánh với hai loài vật này trong công trình của nhà khoa học Buy-phông, có thể rút ra đặc trưng của sáng tác nghệ thuật là dùng tưởng tượng, hư cấu và thể hiện quan niệm, thái độ của tác giả đối với đối tượng miêụ tả. Đặc sắc về nghệ thuật. Tiến hành nghị luận theo trình tự ba bước: cừu và chó sói dưới ngòi bút của La Phông-ten – cừu và chó sói dưới ngòi bút của Buy-phông – cừu và chó sói dưới ngòi bút của La Phông-ten. Trình tự lập luận này cho thấy trọng tâm của vấn đề nghị luận là nói về đặc điểm của hình tượng chó sói, cừu trong thơ La Phông-ten. Việc đối sánh với những nhận xét của nhà khoa học Búy-phông là nhằm làm rõ những đặc điểm của hai hình tượng nghệ thuật trong thơ La Phông-ten.Sử dụng phép lập luận so sánh, đối chiếu bằng cách dẫn ra những dòng viết về hai con vật của nhà khoa học Buy-phông và nhà thơ La Phông-ten, từ đó, làm nổi bật hình tượng nghệ thuật trong sáng tác của nhà thơ.
Qua phép so sánh, hình tượng chó sói và cừu trong thơ ngụ ngôn của La Phông-ten với những dòng viết về hai con vật ấy của nhà khoa học Buy-phông, văn bản đã làm nổi bật đặc trưng của sáng tác nghệ thuật là yếu tố tưởng tượng và dấu ấn cá nhân của tác giả. Từ thế giới tự nhiên, chó sói và cừu non đã được nhà thơ La Phông-ten đưa vào thế giới văn chương với tính cách khái quát rõ nét, tiêu biểu cho những hạng người cụ thể trong xã hội.
Phân tích Chó sói và cừu trong thơ ngụ ngôn của La Phông-ten – mẫu 2
Hi-pô-lít Ten (1828 - 1893) là triết gia, sử gia và nhà nghiên cứu văn học, viện sĩ Viện Hàn lâm Pháp, tác giả công trình nghiên cứu văn học nổi tiếng: La Phông-ten và thơ ngụ ngôn của Ông, xuất bản lần đầu năm 1853 sau đó được tái bản rất nhiều lần. Công trình gồm 3 phần, mỗi phần lại chia thành nhiều chương. Bài Chó sói và cừu trong thơ ngụ ngôn của La Phông-ten trích từ chương II, phần thứ hai của cuốn sách.
Qua đoạn văn này, tác giả đã chỉ ra sự khác nhau giữa Buy-phông (1707- 1788), nhà vạn vật học và La Phông-ten (1621-1695), nhà thơ ngụ ngôn khi nói về con chó sói và con cừu. Bằng cách so sánh hình tượng con cừu và con chó sói trong thơ ngụ ngôn La Phông-ten với những dòng nhận xét về hai con vật ấy của nhà khoa học Buy-phông, H. Ten đã nêu bật đặc trưng của sáng tác nghệ thuật là phải in đậm dấu ấn về cách nhìn, cách nghĩ riêng của nhà văn. Bài văn nghị luận này gồm 2 đoạn.Với mục đích làm nổi bật hình tượng con cừu và con chó sói dưới ngòi bút nghệ thuật tài tình của nhà thơ ngụ ngôn, H. Ten đã dẫn ra những dòng viết về hai con vật ấy của nhà khoa học Buy-phông để so sánh và đối chiếu.
Lập luận trong đoạn văn được trình bày theo thứ tự 2 bước: Chó sói và cừu dưới ngòi bút của La Phông-ten và dưới ngòi bút của Buy-phông. Ở bước thứ nhất, bằng cách lấy ngay đoạn trích từ bài thơ ngụ ngôn Chó sói và cừu , tác giả đã khéo léo nhờ La Phông-ten tham gia vào lập luận của mình, vì vậy mà giọng văn trở nên sinh động hơn, cuốn hút hơn.
Trước hết, chúng ta hãy xem xét hình ảnh con cừu và con chó sói dưới ngòi bút của nhà khoa học Buy-phông. Buy-phông viết về loài cừu và loài chó sói bằng ngòi bút chính xác của một nhà sinh vật học. Ông đã nêu lên những đặc tính cơ bản của từng loài, mô tả và chỉ ra những đặc tính ấy như cừu thì nhút nhát, hiền lành: Chỉ một tiếng động nhỏ bất thường đủ làm cho chúng nháo nhào co cụm lại với nhau, và đã sợ sệt như thế lại còn hết sức đần độn, vì chúng không biết trốn tránh nỗi nguy hiểm. Thậm chí dường như chúng không cảm thấy tình huống bạt tiện của chúng; chúng ở đâu là cứ đứng nguyền tại đấy, ngay dưới trời mưa, ngay trong tuyết rơi. Chúng cứ đứng lì ra, muốn bắt chúng di chuyển nơi khác và bước đi, cần phải có một con đầu đàn người ta bảo nó đi trước và thể là tất cả bắt chước nhất nhất làm theo. Ngay con đầu đàn ấy cũng cứ ỳ ra cùng với cả đàn nếu không bị gã chăn cừu thôi thúc hoặc bị chó xua đi. Buy-phông cũng nhấn mạnh đến bản năng của chó sói, một loài thú dữ sống trong môi trường hoang dã: Chó sói thù ghét mọi sự kết bè kết bạn, thậm chí ngay cả với đồng loại chó sói của nó. Khi ta thấy nhiều con chó sói tụ hội với nhau, thì đấy không phải là một bầy chỏ sói hiền hòa mà là một bầy chó sói chinh chiến, ồn ào ầm ĩ với những tiếng la hú khủng khiếp và nhằm để tấn công một con vật to lớn, như con hươu con bò, hoặc để chống trả một con chó gộc nào đấy. Khi cuộc chinh chiến đã xong xuôi, chúng lại mỗi con một nơi và quay về với sự lặng lẽ cô đơn của chúng. Tóm lại, bộ mặt lấm lét, dáng vẻ hoang dã, tiếng hú rùng rợn, mùi hôi gớm ghiếc, bản tính hư hỏng, cái gì cũng làm ta khó chịu, nó thật đáng ghét, lúc sống thì có hại chết rồi thì vô dụng…
Nhà khoa học Buy-phông không nhắc đến “tình cảm mẫu tử thân thương” của loài cừu vì không phải chỉ ở loài cừu mới có. Ông cũng không nhắc đến “nỗi bất hạnh” của chó sói, vì đấy không phải là nét cơ bản của nó ở mọi nơi, mọi lúc.
H.Ten nhận xét thêm: Mọi chuyện ấy đều đúng, nhưng các con vật đó còn thân thương và tốt bụng nữa. Thật cảm động thấy con cừu mẹ chạy tới khi nghe tiếng kêu rên của con nó, nhận ra con trong cả đám đông cừu kia, rồi đứng yên trên nền đất lạnh và bùn lầy, vẻ nhẫn nhục, mắt nhìn lơ đãng phía trước, cho đến khi con đã bú xong. La Phông-ten đã động lòng thương cảm với bao nỗi buồn rầu và tốt bụng như thế…Hình tượng con cừu trong thơ ngụ ngôn La Phông-ten vừa cụ thể vừa khái quát. Trong cách tả và kể, nhà thơ có dụng ý rõ ràng. Nhà thơ chọn một chú cừu non (còn gọi là con chiên) và đặt chú cừu non ấy vào hoàn cảnh đặc biệt, đối mặt với con chó sói già bên dòng suối.
La Phông-ten khắc họa tính cách của cừu non qua thái độ và lời nói. Nhà thơ không miêu tả tùy tiện mà căn cứ vào một số đặc điểm vốn có của loài cừu là bản tính hiền lành, nhút nhát và vô hại.Với trí tưởng tượng phong phú của một nhà thơ, La Phông-ten đã nhân cách hóa cừu non, để nó cũng suy nghĩ, nói năng và hành động như người :
- Xin bệ hạ hãy nguôi cơn giận
Xét lại cho tường tận kẻo mà…
Nơi tôi uống nước quả là
Hơn hai chục bước cách xa dưới này.
Chẳng lẽ kẻ hèn này có thể
Khuấy nước ngài uống phía nguồn trên.
…………………………..
- Nói xấu ngài, tôi nói xấu ai,
Khi tôi còn chửa ra đời?
Hiện tôi đang bú mẹ tôi rành rành.
Chú cừu non cũng “lí sự” đâu ra đó trước lão sói già nham hiểm và độc ác : Chú uống nước phía dưới, làm sao khuấy đục nước ở phía trên nguồn được? Chú còn đang bú tí mẹ, thì làm sao có thể nói xấu lão sói từ… năm ngoái? Điều đó cho ta thấy chú cừu non vừa thông minh lại vừa cứng cỏi trước kẻ thù.
Con chó sói cũng được tác giả nhân cách hóa để bản chất gian ác và điêu trá hiện lên rõ nét:
- Sao mày dám cả gan vục mõm
Làm đục ngầu nước uống của ta ?
Tội mày phải trị không tha!
- Chính mày khuấy nước, ai quên đâu là
Mày còn nối xấu ta năm ngoái…
- Thế thì một mống nhà chiên
Quân bay có đứa nào kiềng sói đâu!
Chó sói vu khống cừu non đến mức trắng trợn và phi lí. Hễ cừu non “cãi” được điều này thì chó sói lại vu cho điều khác, khiến “tội” của cừu non càng ngày càng nặng. Qua “chân dung” của con sói già trong bài thơ, La Phông- ten muốn ám chỉ hạng người xấu xa, độc ác chuyên cậy thế, cậy quyền áp bức kẻ yếu đuối, luôn lấy câu chân lí thuộc kẻ mạnh làm phương châm sống ở đời. Nhà thơ chọn một con chó sói đói meo, gầy giơ xương lang thang đi kiếm mồi, bắt gặp chú cừu non đang uống nước phía dưới dòng suối. Nó muốn ăn thịt cừu non nhưng để che giấu tâm địa độc ác nên cố tình kiếm cớ bắt tội để có lí do “trừng phạt” chú cừu tội nghiệp và hợp thức hóa hành động tàn bạo của mình.
Hình tượng chó sói trong thơ ngụ ngôn La Phông-ten khác hẳn với con sói trong thế giới tự nhiên của Buy phông. H. Ten vừa phần tích vừa so sánh hình ảnh hai con chó sói để làm nổi bật sự khác nhau giữa nhà khoa học và nhà thơ. Ở nhà thơ, đó là trí tưởng tượng phong phú được vận dụng tối đa khi tả con vật và gán cho nó một vài đặc điểm tính cách của một hạng người trong xã hội. Con chó sói của La Phông-ten cũng là một bạo chúa khát máu, và khi nó nói với chú cừu non, ta nghe thấy giọng khàn khàn và tiếng gầm dữ dội của con thú điên. Nhưng một tính cách thì phức tạp. Nếu nhà bác học chỉ thấy con sói ấy là một con vật có hại, thì nhà thơ, với đầu óc phóng khoáng hơn, lại phát hiện ra những khía cạnh khác. Nhà thơ sẽ thấy con chó sói độc ác mà cũng khổ sở, tuy trộm cướp đấy nhưng thường bị mắc mưu nhiều hơn. Nhà thơ hiểu rằng những tật xấu của chó sói là do nó vụng về, vì chẳng có tài trí gì, nên nó luôn đói meo, và vì đói nên nó hóa rồ. Ông để cho Buy- phông dựng một vờ kịch về sự độc ác, còn ông dựng một vở hài kịch về sự ngu ngốc.
Bài nghị luận văn chương của H.Ten đã dùng biện pháp so sánh hai hình tượng con cừu và con chó sói trong thơ ngụ ngôn của La Phông-ten với những dòng nhận xét của nhà khoa học Buy-phông viết về hai loài vật ấy nhằm làm nổi bật đặc trưng của tác phẩm nghệ thuật là sự sáng tạo.
Rõ ràng, từ thế giới tự nhiên, chó sói và cừu non đã được nhà thơ La Phông-ten đưa vào thế giới văn chương với tính cách khái quát rõ nét, tiêu biểu cho những hạng người cụ thể trong xã hội. Vì vậy mà nhân vật ngụ ngôn của La Phông-ten được cả nhân loại thích thú và yêu mến. Hi-pô-lít Ten đã chỉ ra sự khác biệt giữa hai loại văn bản khoa học và văn bản nghệ thuật. Văn bản khoa học đi sâu nghiên cứu những đặc điểm tự nhiên, rút ra những nhận xét chính xác về đặc tính, về tính chất của sự vật. Văn bản nghệ thuật xây dựng hình tượng, miêu tả đời sống tâm hồn của sự vật bằng tưởng tượng của nhà văn, nhà thơ. Bài thơ ngụ ngôn Chó sói và cừu là một văn bản nghệ thuật. La Phông- ten đã miêu tả chó sói là một bạo chúa độc ác, quỷ quyệt, còn chú cừu non là một thần dân một vật tế thần khổ sở, đáng thương.
Qua bài văn nghị luận của H.Ten, ta nhận thấy khi đọc các tác phẩm văn học, cần phải nắm vững đặc trưng của văn bản nghệ thuật, đó là hình tượng nhân vật được tác giả tưởng tượng, hư cấu xây đựng nên để trở thành những bức tranh sinh động về cuộc sống vừa có ý nghĩa cụ thể vừa có ý nghĩa khái quát trong xã hội.
Phân tích Chó sói và cừu trong thơ ngụ ngôn của La Phông-ten – mẫu 3
Nghệ thuật trong văn học là nơi thăng hoa của hiện thực, nhìn thấu đời sống nội tâm của mỗi nhân vật. Khác với nó, văn bản khoa học lại đi sâu vào nghiên cứu tự nhiên rồi rút ra nhận định về sự vật. Chó sói và cừu trong thơ ngụ ngôn của La Phông-ten là một công trình nghiên cứu nổi tiếng của Hi-pô-lít Ten, bằng cách so sánh và khám phá nhà văn đã chỉ ra sự khác nhau giữa hai loại văn bản khoa học và nghệ thuật. Dưới từng góc nhìn khác nhau chó sói và cừu lại bật lên một nét tính cách đối lập. Chó sói loài bạo chúa độc ác, quỷ quyệt nhưng có khi lại đáng thương vô cùng. Cừu một “thần dân”, hèn nhát yếu đuối nhưng ẩn sâu là một con vật thân thương, tốt bụng.
Hi-pô-lít Ten (1828-1893) là một nhà triết gia, sử gia và là nhà nghiên cứu văn học lừng danh của Pháp, viện sĩ Viện Hàn lâm Pháp. La-phông-ten và thơ ngụ ngôn của ông là một công trình nghiên cứu nổi tiếng của H.Ten viết năm 1853. Văn bản Chó sói và cừu trong thơ ngụ ngôn của La-phông-ten được trích từ chương II, phần thứ hai của công trình trên. Đoạn trích so sánh hình tượng chó sói và cừu trong cách nhìn của hai tác giả La-phông-ten và Buy-phông, từ đó H.Ten đã làm nổi bật đặc trưng của nghệ thuật là in đậm dấu ấn cách nhìn, cách cảm nhận của người nghệ sĩ. H.Ten đã mượn lời bài thơ ngụ ngôn Chó sói và cừu của La-phông-ten để làm chủ đề nghiên cứu cho tác phẩm của mình. Nhân vật chó sói và cừu trong bài thơ đại diện cho hai thế lực đối lập. Một bên là tên bạo chúa, hung ác, tàn bạo, xảo quyệt. Một bên là cừu con yếu ớt, đáng thương, tội nghiệp. Tác giả Buy-phông trong công trình nghiên cứu Vạn vật học nổi tiếng của mình, ông đã chỉ ra rõ những đặc tính tự nhiên của loài cừu là “ngu ngốc và sợ sệt”. Chính vì vậy mà loài cừu thường tập trung thành bầy, không bao giờ dám tách đàn, chỉ một tiếng động nhỏ xíu phát ra cũng làm cho bầy cừu co rúm lại với nhau. Ông nói loài cừu đã “sợ sệt như thế lại còn hết sức đần độn”, bởi vì thế “chúng không biết trốn tránh nỗi nguy hiểm”. Loài cừu với sự ngu ngốc của mình chúng dễ dàng trở thành con mồi ngon của kẻ thù, chẳng thể trốn thoát cũng không thể chống trả bởi sự yếu ớt, bản tính nhút nhát của bản thân. Chẳng những thế theo Buy-phông loài cừu còn là con vật chậm chạp và kém linh hoạt, chúng ở đâu cứ đứng yên một chỗ “ngay dưới trời mưa, ngay trong tuyết rơi” chúng dường như không cảm nhận được sự bất tiện của mình, chúng quá an toàn và không dám bước ra khỏi cái lối sống rập khuôn của mình. Cứ đứng lì ra và để chúng di chuyển phải có một con đầu đàn đi trước và cứ thế những con khác “bắt chước nhất nhất làm theo”. Có những khi cả con đầu đàn cũng ỳ ra cùng với bầy đàn của nó, phải có gã chăn cừu “thôi thúc” hoặc “chó xua đi”.
Khác với Buy-phông, nhà thơ La-phông-ten đã miêu tả loài cừu bằng đời sống tâm hồn của nó. Các con cừu trong thơ ông là con vật “thân thương và tốt bụng”, là con vật có tình mẫu tử thiêng liêng. Cừu mẹ có thể nhận ra con của nó trong đám đông chỉ cần nghe tiếng kêu nhẹ nó liền chạy đến ngay lập tức. Nó đứng yên trên mặt đất lạnh tanh hàng giờ đồng hồ để cho con bú, vẻ mặt cừu mẹ “nhẫn nhục, mắt nhìn lơ đãng về phía trước”, mặt dù rất lạnh và mệt mỏi con cừu ấy vẫn chịu đựng, vẫn làm tròn trách nhiệm của người mẹ. Có thể nói La-phông-ten với con mắt nghệ thuật của mình đã nhìn thấu nội tâm loài cừu, ông động lòng cảm mến và xót thương cho con vật tội nghiệp ấy. Nhắc đến loài sói chắc hẳn ta đều biết đó là một loài thú hoang dã, độc ác và luôn thèm khát máu tanh. Nhưng với sự nhạy cảm và sâu sắc của mình La-phông-ten đã khám phá ra một khía cạnh khác của loài sói “khốn khổ và bất hạnh”. Tuy là một tên trộm cướp nhưng cũng đáng thương chẳng kém, luôn mang bộ mặt “lấm lét”, “lo lắng” chúng sợ hãi khi bị truy đuổi. Với ông loài sói hung ác chẳng qua cũng chỉ là “gã vô lại” luôn luôn bị đói khát và bị “ăn đòn”. Con sói của La-phông-ten xảo quyệt và gian manh nó dùng lời lẽ dối trá để đưa cừu con vào tròng nhưng “tính cách thì phức tạp”, dưới ngòi tâm hồn nhạy cảm và thấu hiểu của người nghệ sĩ loài sói đáng sợ nhưng cũng đángthương. Tuy độc ác đấy nhưng sói lại vụng về và chẳng có tài chí gì, chúng luôn bị mắc mưu, đói meo và hoá rồ. La-phông-ten đã “dựng một vở hài kịch về sự ngu ngốc” thì Buy-phông lại dựng một “vở bi kịch về sự độc ác”. Chó sói sống đơn lẻ chúng không thích tụ tập bầy đàn, khi ta thấy chúng tụ tập thì chắc chắn là một cuộc chinh chiến ồn ào ầm ĩ, tiếng kêu hú vang trời, chúng tấn công con mồi lớn như: Con hươu, con bò, con nai,… Khi kết thúc cuộc rượt đuổi con mồi chúng quay về với cuộc sống “lặng lẽ và cô đơn”. Loài sói với bản tính lấm lét, hoang dã, rùng rợn, hôi hám, hư hỏng,… “cái gì cũng làm ta khó chịu”. Theo Buy-phông, chó sói quả là loài vật đáng ghét “lúc sống thì có hại, chết rồi thì vô dụng”. Đoạn trích của H.Ten đã vận dụng thành công biện pháp so sánh hai hình tượng cừu và chó sói trong thơ ngụ ngôn của La Phông-ten cùng với những nghiên cứu của nhà khoa học Buy-phông về hai loài vật ấy đã làm nổi bật đặc trưng của sáng tác nghệ thuật chính là sáng tạo, là nhìn sự vật, hiện tượng dưới nhiều góc độ hiện thực và nhân văn. Đồng thời H.Ten đã chỉ ra sự khác biệt giữa hai văn bản khoa học và nghệ thuật. Trong khi văn bản khoa học tập trung nghiên cứu về đặc điểm, tính chất tự nhiên của sự vật thì văn bản nghệ thuật lại đào sâu khai thác tâm hồn của từng nhân vật, dưới cái nhìn phong phú, đa chiều của người viết.
Đoạn trích Chó sói và cừu trong thơ ngụ ngôn của La-phông-ten của Hi-pô-lít Ten là một công trình nghiên cứu văn học xuất sắc. Bằng bố cục chặt chẽ, lời nghị luận sắt bén giàu sức thuyết phục tác giả đã chỉ ra cách nhìn khác nhau giữa nhà khoa học và nhà thơ về hai con vật là cừu và chó sói. Thông qua đó H.Ten muốn cho người đọc thấy được tài năng xây dựng hình tượng của La-phông-ten trong bài thơ ngụ ngôn Chó sói và cừu.
