Ankin

I. Đồng đẳng, đồng phân, danh pháp

1. Dãy đồng đẳng của ankin

-Ankin là những hiđrocacbon không no, mạch hở có một liên kết ba trong phân tử, có CTTQ là:C_nH_2n-2 (n ≥ 2)

- Cấu tạo của C₂H₂ : H - C≡C - H

2 . Đồng phân : - Từ C₄ trở đi mới có đồng phân.

Ví dụ: C₅H₈ có 3 đồng phân .

CH ≡C – CH₂ – CH₂ – CH₃ ; CH₃ – C ≡C – CH₂ – CH₃ ;CH ≡C – CH(CH₃) – CH₃

II. Tính chất hóa học

1. Phản ứng cộng

a) Phản ứng cộng hiđrô

CH ≡ CH → CH₂ = CH₂ → CH₃ – CH₃

CH ≡ CH + H₂ → CH₂ = CH₂

b) Phản ứng cộng brom, clo

CH ≡ CH → CHBr = CHBr → CHBr₂ = CHBr₂

c) Phản ứng cộng HX (X là OH; Cl; Br; CH₃COO ...)

CH ≡ CH → CH₂ = CHCl CH₃ – CHCl₂

CH ≡ CH + HCl → CH₂ = CH - Cl :vinyl clorua

+ Phản ứng cộng của ankin với HX cũng tuân theo quy tắc Maccopnhicop.

CH ≡ CH + H -OH CH₂ = CH – OH→ CH₃CHO

d) Phản ứng đimehoá, trimehoá

2 CH ≡ CH CH → C – CH = CH₂

3 CH ≡ CH → C6H₆

2. Phản ứng thế bằng ion kim loại

* Phản ứng của ank - 1- in

CH → CH + AgNO₃ + NH₃ → CAg → CAg↓ + 2NH₄NO₃

=> Nhận xét: Phản ứng này dùng để phân biệt ank-1-in với anken và ankan.

3. Phản ứng oxi hoá

a) Phản ứng oxi hóa hoàn toàn

C_nH_2n-2 + O₂ → nCO₂ + (n -1)H₂O

b) Phản ứng oxi hoá không hoàn toàn: tương tự anken và ankađien, ankin cũng có khả năng làm mất màu dung dịch KMnO₄ .

III. Điều chế

Điều chế C₂H₂ .

- Từ CaC₂ : CaC₂ + H₂O → Ca(OH)₂ + C₂H₂

- Từ CH₄ : 2CH₄ → C₂H₂ + 3H₂

Tham khảo các bài Chuyên đề 6 Hóa 11 khác:

Chuyên đề Hóa học 11