Khi lai thuận và nghịch hai giống chuột côbay thuần chủng lông đen, dài và lông trắng, ngắn với nhau

Bài 12: Quy luật phân li độc lập

Bài 3 trang 49 sgk Sinh học 12 nâng cao: Khi lai thuận và nghịch hai giống chuột côbay thuần chủng lông đen, dài và lông trắng, ngắn với nhau đều được F₁ toàn chuột lông đen, ngắn. Cho chuột F₁ giao phối với nhau sinh ra chuột F₂ gồm 27 con lông đen, ngắn; 10 con lông đen, dài; 8 con lông trắng, ngắn; 4 con lông trắng, dài.

a. Biện luận và viết sơ đồ lai từ P đến F₂.

b. Để sinh ra chuột F₃ có tỉ lệ 1 con lông đen, ngắn : 1 con lông đen, dài : 1 con lông trắng, ngắn : 1 con lông trắng, dài thì cặp lai chuột F₂ phải có kiểu gen và kiểu hình như thế nào?

Lời giải:

a. F₂ có tỉ lệ: 9 lông đen, ngắn : 3 lông đen, dài : 3 lông trắng, ngắn : 1 lông trắng, dài → Tính trạng màu lông và chiều dài lông tuân theo quy luật phân li độc lập.

Xét từng cặp tỉ lệ:

Đen/Trắng = 3/1 → Lông đen trội hoàn toàn so với lông trắng

Ngắn/Dài = 3/1 → Lông ngắn trội hoàn toàn so với lông dài

Quy ước gen:

A – Lông đen; a – Lông trắng

B – Lông ngắn; b – Lông dài

Sơ đồ lai:

P:            AAbb        ×       aaBB

GP:                 Ab                    aB

F₁:                     AaBb (100% lông đen, ngắn)

F₁ × F₁:         AaBb     ×     AaBb

GP:     AB, Ab, aB, ab      AB, Ab, aB, ab

F₂:

F₂:   1AABB + 2AABb + 2AaBB + 4AaBb: 9 (A-B-): lông đen, ngắn

         1AAbb + 2Aabb: 3 (A-bb): lông đen, dài

         1aaBB + 2 aaBb: 3 (aaB-): lông trắng, ngắn

         1 aabb: 1 (aabb): lông trắng, dài

Xét từng cặp tính trạng:

Đen/Trắng = 1/1 → Đây là kết quả của phép lai phân tích: F₂ có kiểu gen: Aa × aa

Ngắn/Dài = 1/1 → Đây là kết quả của phép lai phân tích: F₂ có kiểu gen: Bb × bb

Xét chung 2 cặp tính trạng: F₂ có thể có 2 trường hợp:

TH1: AaBb × aabb

TH2: Aabb × aaBb

Sơ đồ lai:

F₂ × F₂:      AaBb      ×     aabb

GP:            AB, Ab, aB, ab                ab

F₃:          1AaBb : 1Aabb : 1aaBb : 1aabb

Kiểu hình: 1 lông đen, ngắn : 1 lông đen, dài : 1 lông trắng, ngắn : 1 lông trắng, dài

F₂ × F₂:      Aabb      ×      aaBb

GP:           Ab, ab      aB, ab

F₃:     1AaBb : 1Aabb : 1aaBb : 1aabb

Kiểu hình: 1 lông đen, ngắn : 1 lông đen, dài : 1 lông trắng, ngắn : 1 lông trắng, dài