Giáo án Hóa học 9 Bài 47: Chất béo mới nhất
Giáo án Hóa học 9 Bài 47: Chất béo mới nhất
I/Mục tiêu:
1/ Kiến thức: HS biết được
-Khái niệm chất béo, trang thái tự nhiên, công htức tổng quát của chất béo đơn giản là (RCOO)3C3H5, đặc điểm cấu tạo
-Tính chất vật lí: Trạng thái, tính tan.
-Tính chất hoá học: Phản ứng thuỷ phân trong môi trường axit và trong môi trường kiềm(phản ứng xà phòng hoá)
-Ứng dụng:Là thức ăn quan trọng của người và động vật, là nguyên liệu trong công nghiệp.
2/ Kĩ năng:
-Quan sát thí nghiệm, hình ảnh… rút ra được nhận xét về công thức đơn giản, thành phần cấu tạo và tính chất của chất béo.
-Viết được PTHH của phản ứng thuỷ phân trong môi trường axit và trong môi trường kiềm(phản ứng xà phòng hoá)
-Phân biệt chất béo( d ầu ăn, mỡ ăn) với hi đrô cacbon (dầu mỡ công nghiệp)
-Tính khối lượng xà phòng thu được theo hiệu suất
3) Thái độ:
- Ham mê hóa học và khoa học, tích cực học tập và giải quyết vấn đề
4) Phát triển năng lực
- Năng lực tự học và giải quyết vấn đề
- Năng lực sử dụng ngôn ngữ hóa học
- Năng lực quan sát và giải thích thí nghiệm
- Năng lực giao tiếp và làm việc cá nhân, làm việc nhóm
II/Chuẩn bị:
-Tranh vẽ 1 số loại thức ăn , trong đó có loại chứa nhiều chất béo (đậu, lạc, bơ, thịt)
-Dầu ăn, ben zen, nước, ống nghiệm .
III/Tiến trình lên lớp:
1/ổn định :
2/Bài cũ: Phản ứng este hoá của axit axetic.
3/Bài mới:
*Giới thiệu bài:GV đặt vấn đề: Trong nguồn thức ăn chúng ta dùng hằng ngày có rất nhiều dầu mở vậy chúng có thành phần chính là gì? Tên gọi và cấu tạo của chúng như thế nào ? Hôm nay các em sẽ được tìm hiểu
*Các hoạt động dạy và học:
HOẠT ĐỘNG 1: I/CHẤT BÉO CÓ Ở ĐÂU?
| Giáo viên | Học sinh | Nội dung ghi bài |
|---|---|---|
-GV cho HS xem tranh ảnh hoặc mẫu vật (HS có thể trỨng bày tranh ảnh hoặc mẫu vật đã chuẩn bị trước) và yêu cầu HS kể ra nguồn chất béo (cây,con) -GV nhận xét và rút ra kết luận -GV cho HS quan sát mẫu mỡ lợn , dầu lạc và mỡ xe máy yêu cầu cho biết mỡ xe máy có phải là chất béo không ?nếu không mỡ xe máy có thành phần chủ yếu là gì ? |
-HS quan sát (hoặc trình bày) tranh hoặc mẫu vật và cho biết nguồn cung cấp -HS trả lời (có hoặc không) |
-Chất béo có nhiều ở mỡ động vật và dầu thực vật |
HOẠT ĐỘNG 2: II/CHẤT BÉO CÓ NHỮNG TÍNH CHẤT VẬT LÍ QUAN TRỌNG NÀO?
| Giáo viên | Học sinh | Nội dung ghi bài |
|---|---|---|
-GV tổ chức cho các nhốm HS tiến hành THÍ NGHIỆM như sgk (nếu có điều kiện) hoặc gv tiến hành THÍ NGHIỆM và yêu cầu HS quan sát hiện tượng, nhận xét nêu tính chất vật lí của chất béo -GV bổ sung và kết luận |
-HS quan sát và trả lời câu hỏi |
-Nhẹ hơn nước, không tan trong nước, tan trong ben zen ,xăng, dầu hoả. |
HOẠT ĐỘNG 3: III/CHẤT BÉO CÓ THÀNH PHẦN VÀ CẤU TẠO NHƯ THẾ NÀO?
| Giáo viên | Học sinh | Nội dung ghi bài |
|---|---|---|
-GV viết CTCT của glixerol và yêu cầu HS nhận xét đặc điểm cấu tạo của glixerol , so sánh với rượu etylic -GV viết CTCT thu gọn của 1 axit lên bảng C17H35COOH, C15H31COOH và hỏi glixerol có phản ứng với axit này không , nếu có thì tạo thành hợp chất gì? cấu tạo như thế nào ?CTCT giống hợp chất nào đã biết -GV bổ sung, thông báo cho hs biết đó là chất béo và hỏi chất béo là gì ? -GV bổ sung và kết luận |
-HS nhận xét (có nhóm OH → nhiều nhóm OH) -HS chú ý cách viết CTCT → CT chung và trả lời câu hỏi (có (C17H35COO)3C3H5, giống este :etylaxetat ) -HS trả lời |
-Chất béo là hỗn hợp nhiều este của glixerol và các axit béo . có công thức chung là (R- COO)3C3H5 |
HOẠT ĐỘNG 4: IV/CHẤT BÉO CÓ TÍNH CHẤT HOÁ HỌC QUAN TRỌNG NÀO ?
| Giáo viên | Học sinh | Nội dung ghi bài |
|---|---|---|
-GV giới thiệu THÍ NGHIỆM thuỷ phân chất béo trong môi trường axit và yêu cầu HS viết PTHH -GV yêu cầu hs có thể giải thích sự hấp thụ chất béo của cơ thể như thế nào ? -Tương tự GV giới thiệu phản ứng thuỷ phân của chất béo trong môi trường kiềm (còn gọi là phản ứng xà phòng hóa )và yêu cầu HS viết PTHH |
-HS chú ý lắng nghe và viết PTHH -HS trả lời (đã học ở môn sinh học) -HS chú ý lắng nghe và viết PTHH |
*Phản ứng thuỷ phân: (RCOO)3C3H5+3H2O -> C3H5(OH)3 + 3RCOOH (glyxerol) (axit béo ) *Phản ứng xà phòng hoá: (RCOO)3C3H5+ 3NaOH -> C3H5(OH)3 |
HOẠT ĐỘNG 5: V/CHẤT BÉO CÓ ỨNG DỤNG GÌ?
| Giáo viên | Học sinh | Nội dung ghi bài |
|---|---|---|
-GV yêu cầu HS cho biết vai trò của chất béo đối với cơ thể người và động vật -GV bổ sung -GV hỏi:Nêu ứng dụng cơ bản và cách bảo quản chất béo -GV bổ sung và kết luận |
-HS trả lời dựa vào kiến thức của môn sinh học -HS dựa vào sự hiểu biết hoặc sgk |
-Chất béo là 1 thành phần cơ bản trong thức ăn của người và động vật -Chất béo dùng để điều chế glixerol và xà phòng |
4/Tổng kết và vận dụng:
-GV yêu cầu HS điền thông tin vào sơ đồ
-GV hướng dẫn HS giải bài tập 1,2,3,4
1.D
2 a.Không, tan, b. thuỷ phân, kiềm, glyxerol, các muối của axit béo . c. thuỷ phân, xà phòng hoá.
3.Các phương pháp đúng là b,c,e vì xà phòng, cồn 960, xăng hoà tan được dầu ăn. Dùng nước không được vì nước không hoà tan dầu ăn . Giấm tuy hoà tan dầu ăn nhỨng lại phá huỷ quần áo
4.GV hướng dẫn HS về nhà :gọi khối lượng xà phòng thu được là x(kg) và dựa vào định luật bảo toàn khối lượng để tính
