Giáo án Toán 9 Bài 1: Nhắc lại và bổ sung các khái niệm về hàm số mới nhất

Hoạt động 1: Khái niệm hàm số ( 12 phút)

- Mục tiêu: HS phát biểu được có mấy cách cho một hàm số, lấy được ví dụ về hàm số. Xác định được giá trị của 1 hàm số tại điểm bất kì.

- Phương pháp: Nêu vấn đề, thuyết trình, vấn đáp.

- Kĩ thuật sử dụng: Kĩ thuật động não, kĩ thuật hỏi và trả lời.

- Năng lực: Tính toán, giải quyết vấn đề, năng lực giao tiếp.

? Khi nào đại lượng y được gọi là hàm số của đại lượng thay đổi ?

? Khi đó đại lượng được gọi là gì ?

? Hàm số có thể được cho ở những dạng nào ? (có thể quan sát VD1 SGK tr42)

Gv giới thiệu ví dụ về hàm số

Gv cho một số bảng và hỏi

? Bảng này có phải là hàm số không? Vì sao?

? Hãy cho ví dụ (khác SGK) về hàm số được cho bằng công thức.

- GV giới thiệu thêm về hàm số cho bằng công thức , hàm hằng.

? Khi viết f(0) thì điều đó có ý nghĩa như thế nào ?

? Tương tự f(1), f(2) … có nghĩa là gì ?

- Cho HS làm ?1

HS có thể dùng MTBT.

Gv nhận xét

-Nếu đại lượng y phụ thuộc vào đại lượng thay đổi sao cho với mỗi giá trị của , luôn xác định được chỉ mỗi một giá trị tương ứng của thì được gọi là hàm số của

- Đại lượng được gọi là biến số .

- Hàm số có thể được cho bằng bảng hoặc công thức, đồ thị…

HS chú ý qua sát

Hs trả lời

Hs lấy ví dụ

- f(0) là giá trị của hàm số f tại giá trị = 0.

f(1) là giá trị của hàm số f tại giá trị =1.

…

HS theo nhóm.

3 HS lên bảng trình bài.

Hs ghi bài

1) Khái niệm hàm số

a) Khái niệm : SGK tr42

b) Ví dụ

Hàm số có thể cho bởi bảng

Hàm số có thể cho bằng công thức

y = 2x ; y = 2x + 3 ;

y = x² + 2x + 5..

*Lưu ý: Nếu hàm số được cho bởi công thức y = f(x) ta hiểu rằng biến số x chỉ lấy những giá trị mà tại đó f(x) xác định.

- Khi y là hàm số của x ta có thể viết y = f(x) hoặc y = g(x) …

- Khái niệm hàm hằng : SGK tr43

?1 y = f(x) =

f(0) = 5;

f(2) = 6;

f(-10) = 0;

;

;

f(-2) = 4

Hoạt động 2: Đồ thị của hàm số ( 11 phút)

- Mục tiêu: HS biểu diễn được các điểm trên mặt phẳng tọa độ, lập bảng giá trị và vẽ được đồ thị của hàm số y=2x trên mặt phẳng tọa độ.

- Phương pháp: Nêu vấn đề, thuyết trình, vấn đáp, trực quan.

- Kĩ thuật sử dụng: Kĩ thuật động não, kĩ thuật hỏi và trả lời

- Năng lực: Tính toán, giải quyết vấn đề.

- Cho HS làm ?2

Treo bảng phụ có sẵn hệ toạ độ Oxy

Lần lượt gọi HS lên bảng biểu diễn các điểm trên mặt phẳng tọa độ.

;

? Vẽ đồ thị của hàm số:

y = 2x

Tập hợp những điểm của đường thẳng vẽ được chính là đồ thị của hàm số y = 2x.

Lần lượt HS lên bảng biểu diễn các điểm trên mặt phẳng tọa độ.

Hs cùng vẽ đồ thị hàm số y = 2x

-Với x = 1 ta có y = 2.

=> M(1;2)

Đường thẳng OM chính là đồ thị hàm số y = 2x

2) Đồ thị của hàm số

-Biểu diễn các điểm trên mp tọa độ.

;

-Vẽ đồ thị HS: y = 2x

;

Hoạt động 3: Hàm số đồng biến, nghịch biến( 12 phút)

- Mục tiêu: HS định nghĩa được một hàm số là đồng biến, nghịch biến khi nào? Lấy được ví dụ về hàm đồng biến, nghịch biến.

- Phương pháp: Nêu vấn đề, thuyết trình, vấn đáp

- Kĩ thuật sử dụng: Kĩ thuật động não.

- Năng lực: Tính toán, giải quyết vấn đề.

- Cho HS làm ?3

GV treo bảng phụ 2

?Qua bảng trên khi cho các giá trị tuỳ ý tăng lên thì các giá trị tương ứng của

y = 2 +1 như thế nào?

Gv: Khi đó ta nói hàm số

y = 2 +1 đồng biến trên R.

GV giới thiệu tương tự đối với hàm số = -2 +1 nghịch biến trên R.

GV : Giới thiệu tổng quát.

Có thể cho HS ghi phần khái niệm hàm số đồng biến, hàm số nghịch biến theo cách 2.

- HS làm vào bảng phụ

- Hàm số y tăng.

HS đọc tổng quát ở SGK.

3) Hàm số đồng biến, nghịch biến

Với 1 < 2 bất kì thuộc R.

- Nếu 1 < 2 mà f( 1) < f( 2)

Thì hàm số =f( ) đồng biến trên R.

- Nếu 1 < 2 mà f( 1) > f( 2)

Thì hàm số =f( ) nghịch biến trên R.

C. Hoạt động luyện tập – củng cố - 7 phút

- Mục tiêu: HS tính được giá trị tương ứng của y theo x, biết được hs là đồng biến hay nghịch biến

- Phương pháp: Nêu vấn đề, hoạt động nhóm, vấn đáp

- Năng lực: Tính toán, giải quyết vấn đề.

Cho HS làm bài 2/ SGK/45

HS hoạt động nhóm 2 bàn / 1 nhóm.

Hàm số trên là hàm số đồng biến hay nghịch biến?

HS làm bài 2/45 vào SGK của mình bằng cách sử dụng bút chì để điền các giá trị tương ứng

Hàm số trên là nghịch biến vì khi x lần lượt nhận các giá trị tăng lên thì giá trị tương ứng của hàm số giảm đi

Bài 2/45

a/ SGK/45

b/ Khi x lần lượt nhận các giá trị tăng lên thì giá trị tương ứng của hàm số lại giảm đi. Vậy hàm số nghịch biến trên R

Hoạt động 4: Tìm tòi, mở rộng 1 phút)

- Mục tiêu:

- HS chủ động làm các bài tập về nhà để củng cố kiến thức đã học.

- HS chuẩn bị bài mới giúp tiếp thu tri thức sẽ học trong buổi sau.

- Kĩ thuật sử dụng: Kĩ thuật viết tích cực

- Năng lực: Giải quyết vấn đề.

GV: Giao nội dung và hướng dẫn việc làm bài tập ở nhà.

Học sinh ghi vào vở để thực hiện.

Bài cũ

+ Xem lại bài học, học thuộc khái niệm hàm số, cách cho một hàm số.

+ Làm bài tập 1,3 sgk trang 45, các bài trong SBT

Bài mới

+ Xem trước phần luyện tập