C₅H₁₂ C₂H₆ + C₃H₆ - Cân bằng phương trình hoá học

Phản ứng hoá học:

    C₅H₁₂ C₂H₆ + C₃H₆

Điều kiện phản ứng

- Xảy ra ở điều kiện nhiệt độ, áp suất và xúc tác thích hợp.

Cách thực hiện phản ứng

- Dưới tác dụng của nhiệt và chất xúc tác thích hợp các ankan có phân tử khối nhỏ bị tách hiđro thành hiđro cacbon không no tương ứng.

Hiện tượng nhận biết phản ứng

- Dưới tác dụng của nhiệt và chất xúc tác thích hợp các ankan có phân tử khối nhỏ bị tách thành hiđro cacbon không no tương ứng và có khí không màu thoát ra.

Bạn có biết

- Phản ứng trên gọi là phản ứng cracking ( bẻ gãy mạch cacbon).

- Nếu hiệu suất phản ứng cracking là 100% và không có quá trình cracking thứ cấp thì tổng số mol sản phẩm tăng gấp đôi so với các chất tham gia nên khối lượng phân tử trung bình giảm đi một nửa.

- Số mol ankan sau phản ứng luôn bằng số mol ankan ban đầu dù quá trình cranking có nhiều giai đoạn.

Ví dụ minh họa

Ví dụ 1: Cracking 580 lít C₅H₁₂ thu được 1050 lít hỗn hợp khí X khác nhau. Các khí đều đo ở cùng điều kiện, áp suất. Tính thể tích C₅H₁₂ chưa bị cracking.

 A. 110 lít

 B. 450 lít

 C. 225 lít

 D. 220 lít

Hướng dẫn:

V_{phản ứng} = V_sau - V_trước = 1050 – 580 = 470 lít

V_{chưa cracking} = V_trước - V_{phản ứng} = 580 – 470 = 110 lít

Đáp án A.

Ví dụ 2: Cracking 7,2 g pentan thu được hỗn hợp khí A gồm ankan, anken, H₂. Biết H = 90%. Khối lượng phân tử trung bình của A là:

 A. 3,789

 B. 37,89

 C. 36

 D. 3,6

Hướng dẫn:

Theo định luật bảo toàn khối lượng: m_A = m_pentan = 7,2 g

n_pentan = 7,2/72 = 0,1 mol → n_{pentan phản ứng} = 0,1.90% = 0,09 mol

→ n_{pentan dư} = 0,1 – 0,09 = 0,01 mol

Sau phản ứng số mol khí tạo thành là: 0,09.2 + 0,01 = 0,19 mol

M_A = 7,2/0,19 = 37,89

Đáp án B.

Ví dụ 3: Thực hiện phản ứng cracking 11,2 lít hơi isopentan (dktc), thu được hỗn hợp A chỉ gồm các ankan và anken. Trong hỗn hợp A có chứa 7,2 gam 1 chất X mà khi đốt cháy thì thu được 11,2 lít CO₂ (dktc) và 10,8 gam H₂O. H% phản ứng cracking isopentan là:

 A. 95%

 B. 85%

 C. 80%

 D. 90%

Hướng dẫn:

X: C₅H₁₂(dư) = 7.2/72 = 0,1 mol,

n_isopentan = 11,2/22,4= 0,5 mol → H = 0,4/0,5 = 80%

Đáp án C.