Soạn bài Ở Va-xan - Chân trời sáng tạo
Haylamdo soạn bài Ở Va-xan Ngữ văn lớp 12 Chân trời sáng tạo sẽ giúp học sinh trả lời câu hỏi từ đó dễ dàng soạn văn 12.
Soạn bài Ở Va-xan - Chân trời sáng tạo
* Trước khi đọc
Câu hỏi (trang 34 sgk Ngữ văn 12 Tập 2): Bạn có biết câu chuyện nào nói về hành trình của những con người xuất thân nghèo khổ đi tìm chỗ đứng trong xã hội thành thị không? Theo bạn, những người như vật có thể gặp những cơ hội và những thách thức nào trong hành trình tìm kiếm thành công?
Trả lời:
Một trong những tác phẩm nổi tiếng nói về hành trình như vậy là “The Great Gatsby” của F. Scott Fitzgerald, kể về Jay Gatsby, một người đàn ông từng là cậu bé nghèo khổ và đã trở nên giàu có một cách bí ẩn. Trong hành trình của mình, Gatsby gặp phải cả cơ hội và thách thức: cơ hội để thể hiện bản thân và tạo dựng mối quan hệ, nhưng cũng đối mặt với sự đố kỵ, sự phân biệt giai cấp và cuối cùng là sự cô đơn và bi kịch.
Những người xuất thân nghèo khổ có thể gặp cơ hội như việc tiếp xúc với các môi trường mới, học hỏi kỹ năng mới, và mở rộng quan hệ xã hội. Tuy nhiên, họ cũng có thể đối mặt với thách thức như định kiến xã hội, khó khăn trong việc thích nghi với cuộc sống thành thị, và áp lực phải chứng minh bản thân.
* Đọc văn bản
1. Suy luận: Bạn nhận xét như thế nào về thái độ của người kể chuyện trong đoạn này?
Thái độ: châm biếm, mỉa mai
2. Dự đoán: Theo bạn, Giô định nói điều gì với cô em gái A-mê-li-a? Vì sao anh ta không nói nữa?
Giô định nói mình không có tình cảm với Rê-béc-ca. Anh ta không nói nữa vì cô ấy chính là bạn thân của em gái mình.
3. Suy luận: Những chi tiết này thể hiện Đô-bin là người như thế nào?
Đô-bin là một người ấm áp, chu đáo, quan tâm đến người khác.
4. Tưởng tượng: Bạn hình dung thế nào về thái độ “ngần ngại và miễn cưỡng một cách vừa đủ” của Rê-béc-ca trước khi nhận quà?
Rê-béc-ca đang rất hồi hộp chờ đợi mình sẽ kiếm được một ông chồng giàu - một mối béo bở nhưng Giô cho cô ta một vố. Cô ta nghĩ rằng mình sẽ nhận được nhiều tài sản hơn là số quà A-mê-li-a đưa mình nên tỏ ra ngần ngại và miễn cưỡng không muốn nhận để người khác thấy rằng cô ta yêu Giô thật lòng chứ không phải vì tiền.
* Sau khi đọc
Nội dung chính: xoay quanh cuộc đời của Rebecca, một thiếu nữ thông minh và tài hoa nhưng có xuất thân thấp kém. Nhờ vào sắc đẹp và sự khôn ngoan, cô đã trở thành con dâu của gia đình quý tộc Crâulê. Tác phẩm phản ánh xã hội quý tộc tư sản và số phận của con người trong xã hội đó, thông qua cuộc đời của hai cô thiếu nữ là bạn học cùng lớp nhưng không cùng tầng lớp và số phận
Câu 1 (trang 40 sgk Ngữ văn 12 Tập 2): Xác định điểm nhìn trong văn bản trên. Theo bạn, việc sử dụng điểm nhìn này có ý nghĩa như thế nào đối với việc chuyển tải nội dung của văn bản?
Trả lời:
- Điểm nhìn ngôi thứ nhất (người kể chuyện xưng “tôi). Tuy nhiên, người kể chuyện này không phải là một nhân vật trong truyện như ngôi thứ nhất thông thường, mà đóng vai tác giả, kể lại câu chuyện từ cái nhìn toàn tri (thấu suốt toàn bộ tâm lí, tình cảm, suy nghĩ,… của các nhân vật).
- Việc sử dụng điểm nhìn này cho phép người kể chuyện vừa thâm nhập vào đời sống tâm lí của các nhân vật, vừa bình luận, trò chuyện trực tiếp với độc giả về cách xây dựng cốt truyện, cách tạo dựng nhân vật, cách kể chuyện,…
Câu 2 (trang 40 sgk Ngữ văn 12 Tập 2): Ở phần văn bản từ đầu đến câu: "Vậy thì chúng ta hãy cùng bước vào trong chiếc xe ngựa với bốn cô cậu ở công viên Rút-xen và thẳng đường đến Va-xan", người kể chuyện nói về những điều gì và nói với ai? Theo bạn, cách dẫn truyện như vậy có tác dụng gì đối với quá trình đọc của độc giả?
Trả lời:
- Ở đoạn này, người kể chuyện trò chuyện với người nghe chuyện (tức độc giả), bình luận về sự tầm thường của câu chuyện mình sắp kể; sự bình dị của đời sống nhân vật; cách sắp xếp cốt truyện.
- Cách dẫn truyện này có tác dụng kéo người đọc tham gia suy ngẫm về công việc sáng tác của nhà văn chứ không chỉ thụ động theo dõi thế giới tưởng tượng do nhà văn tạo ra, từ đó suy ngẫm về bản chất của văn chương và đời sống nói chung.
Câu 3 (trang 40 sgk Ngữ văn 12 Tập 2): Liệt kê vào bảng sau một số chi tiết, cử chỉ, hành động liên quan đến các nhân vật trong văn bản, từ đó rút ra nét tính cách nổi bật của mỗi nhân vật (làm vào vở):
Nhân vật |
Chi tiết |
Nét tích cách |
Giô |
||
Rê-béc-ca |
||
A-mê-li-a |
||
Giooc |
||
Đô-bin |
Trả lời:
Nhân vật |
Chi tiết |
Nét tích cách |
Giô |
- đỏ mặt khi mọi người cười - không đủ can đảm ngỏ lời với rê-béc-ca hay tâm sự với em gái - say xỉn và cư xử lỗ mãng, hôm sau xấu hổ viết thư xin lỗi và bỏ đi |
Ngây ngô, nhút nhát, hời hợt, nông nổi |
Rê-béc-ca |
- khoác tay Giô - kêu thét lên, lùi lại, ngã ngay vào cánh tay Sét-lây - bày tỏ mong muốn đi Ấn Độ - ngần ngại vừa đủ rồi nhận tất cả quà |
Giàu tham vọng, khôn khéo, giỏi thao túng người khác |
A-mê-li-a |
- tán thành cuộc hôn nhân của anh trai, sẵn sàng lắng nghe anh tâm sự - kể mọi việc với bà quản gia - hớn hở vì được đi Giooc - khóc tấm tức khi Giô bỏ đi - tặng cho Rê-béc-ca rất nhiều quà, kể cả của hồi môn tương lai |
Ngây thơ, cả tin, trong sáng, nhân hậu |
Giooc |
Nhờ Đô-bin giữ đồ cho mọi người |
Cơ hội, lợi dụng |
Đô-bin |
- giữ khăn quàng và trả tiền vào cửa - kín đáo đi sau lưng mọi người - nhìn A-mê-li-a vui vẻ đi bên Giooc với niềm hân hoan của một người cha - hát lại điệu hát của A-mê-li-a |
Rộng lượng, bao dung, khiêm nhường, nhân hậu |
Câu 4 (trang 40 sgk Ngữ văn 12 Tập 2): Nêu chủ đề và thông điệp chính của văn bản. Chủ đề và thông điệp đó được thể hiện như thế nào qua một số chi tiết mà bạn đã liệt kê?
Trả lời:
- Chủ đề: Thế giới phù hoa giả dối của đô thị Anh đầu thế kì XIX và sự tha hóa của con người khi theo đuổi những tham vọng vật chất.
- Thông điệp: Nhắc nhở người đọc về sự hủy hoại của những giá trị đạo đức khi con người bị cuốn vào cuộc truy tầm địa vị tiền tài, danh vọng.
- Các chi tiết liên quan đến Rê-béc-ca (đã liệt kê ở các câu hỏi trên) cho thấy Rê-béc-ca khao khát tiền tài, danh vọng đến mức sẵn sàng lừa dối, thao túng và lợi dụng người khác để đạt được tham vọng vật chất của mình. Cô lợi dụng sự ngây thơ, cả tin của hai anh em A-mê-li-a để bước chân vào gia đình giàu có và cuối cùng, tuy không đạt được mục đích nhưng cô cũng không ra đi trắng tay. Dù vậy, do ngây thơ, cả tin nên hai anh em nhà Sét-lây đều không nhận ra sự giả dối của Reebesc-ca
Câu 5 (trang 40 sgk Ngữ văn 12 Tập 2): Trong đoạn trích, các nhân vật được xây dựng trên những phương diện nào? Từ đó, bạn có nhận xét gì về nghệ thuật xây dựng nhân vật của Thác-cơ-rây?
Trả lời:
Thác-cơ-rây xây dựng tính cách nhân vật thông qua:
- Ngoại hình: Giô bệ vệ, béo phị, hay đỏ mặt,…
- Hành động: Giô muốn tâm sự với em gái nhưng không dám.
- Suy nghĩ: A-mê-li-a chờ anh tâm sự với mình, đi nói chuyện với bà quản gia,…
- Lời nói: Em thèm được sang Ấn Độ quá,…
- Suy nghĩ của người khác về nhân vật: Ông Sét-lây chê Giô “phù phiếm, ích kỉ, lười biếng,…” Như vậy, mặc dù không trực tiếp miêu tả tính cách, nhưng Thác-cơ-rây vẫn xây dựng chân dung nhân vật hoàn chỉnh và sinh động thông qua những chi tiết sống động được tái hiện trong tưởng tượng của độc giả, như những con người bằng xương bằng thịt.
Câu 6 (trang 40 sgk Ngữ văn 12 Tập 2): Bạn có cảm nhận như thế nào về thái độ của người kể chuyện đối với các nhân vật? Từ ngữ, hình ảnh nào trong lời kể của người kể chuyện thể hiện thái độ đó?
Trả lời:
- Với Rê-béc-ca: nhận tất cả mọi vật A-mê-li-a tặng mình, sau khi cũng đã ngần ngại và miễn cưỡng một cách vừa đủ.
- Với Giô: thở dài thật to và quay đi làm cho cô em gái cũng đến phát chán, anh chàng đỏ mặt cắp tay Rê-béc-ca đi, trông dáng điệu càng thêm bệ vệ hiên ngang, anh ta lại kể thêm ít nhất là lần thứ sáu rất nhiều chuyện Ấn Độ sở trường của anh.
- Với A-mê-li-a: A-mê-li-a rất thán thành cuộc hôn nhân của anh trai, đúng như tính tình khôn ngoan của một thiếu nữ trẻ tuổi như cô ta.
- Với Đô-bin: anh chàng Đô-bin thực thà đành vui lòng đưa tay nhận lấy đống khăn quàng và trả tiền vào cửa cho cả bọn.
Người kể chuyện thường xuyên sử dụng cách nói ngược hoặc kết nối những từ ngữ, hình ảnh trái ngược nhau để tỏ thái độ mỉa mai giễu cợt đối với các nhân vật.
Câu 7 (trang 40 sgk Ngữ văn 12 Tập 2): Văn bản trên cho thấy Rê-béc-ca đã dựa vào điều gì để bắt đầu quá trình tiến thân của mình trong xã hội đô thị thượng lưu Anh? Bạn có nhận xét gì về con đường tiến thân này của cô?
Trả lời:
Rê-béc-ca chủ yếu dựa vào sắc đẹp, sắc quyến rũ, sự khôn khéo, thông minh và tài thao túng người khác để tiến thân. Bản thân những điều này không xấu, nhưng cô thiếu đi sự chân thành, trung thực. Cô sẵn sàng lừa dối mọi người, sử dụng họ để đạt mục đích của mình. Sự ham mê tiền tài, danh vọng quá mức đã khiến cô đánh mất bản thân, đánh mất những mối quan hệ tốt đẹp nhất trong cuộc đời.