SBT Ngữ văn 12 Chiếc thuyền ngoài xa - Cánh diều
Haylamdo biên soạn và sưu tầm lời giải sách bài tập Văn 12 Chiếc thuyền ngoài xa sách Cánh diều hay nhất, ngắn gọn sẽ giúp học sinh dễ dàng làm bài tập trong SBT Ngữ Văn 12.
Giải SBT Ngữ văn 12 Chiếc thuyền ngoài xa - Cánh diều
Trả lời:
Người kể chuyện trong ba tác phẩm “Chiếc thuyền ngoài xa” của Nguyễn Minh Châu, “Chuyện chức phán sự đền Tản Viên” của Nguyễn Dữ, và “Muối của rừng” của Nguyễn Huy Thiệp có những điểm khác biệt đáng chú ý:
- Chiếc thuyền ngoài xa:
+ Người kể chuyện: Nhân vật Phùng, một nghệ sĩ nhiếp ảnh, kể chuyện ở ngôi thứ nhất.
+ Vai trò: Phùng không chỉ là người kể chuyện mà còn là nhân vật chính, trực tiếp trải nghiệm và phản ánh những sự kiện trong truyện. Điều này giúp câu chuyện trở nên chân thực và gần gũi hơn, đồng thời thể hiện rõ quan điểm và cảm xúc của người nghệ sĩ về cuộc sống và nghệ thuật.
- Chuyện chức phán sự đền Tản Viên:
+ Người kể chuyện: Người kể chuyện giấu mặt, kể ở ngôi thứ ba.
+ Vai trò: Người kể chuyện giữ vai trò trung lập, không tham gia trực tiếp vào câu chuyện mà chỉ thuật lại các sự kiện. Điều này giúp tạo ra một khoảng cách nhất định, cho phép người đọc tự do suy ngẫm và đánh giá về các nhân vật và sự kiện.
- Muối của rừng:
+ Người kể chuyện: Người kể chuyện giấu mặt, kể ở ngôi thứ ba.
+ Vai trò: Tương tự như trong “Chuyện chức phán sự đền Tản Viên”, người kể chuyện trong “Muối của rừng” cũng giữ vai trò trung lập, giúp tạo ra một cái nhìn khách quan về các sự kiện và nhân vật trong truyện.
→ Nguyễn Minh Châu lựa chọn nhân vật Phùng làm người kể chuyện trong “Chiếc thuyền ngoài xa” để nhấn mạnh sự tương phản giữa vẻ đẹp nghệ thuật và hiện thực cuộc sống. Qua góc nhìn của một nghệ sĩ nhiếp ảnh, tác giả muốn truyền tải thông điệp về sự phức tạp và đa chiều của cuộc sống, nơi mà cái đẹp không chỉ nằm ở bề ngoài mà còn ẩn chứa những bi kịch và mâu thuẫn sâu sắc
Trả lời:
- Người đàn bà hàng chài
+ Ban đầu khi nghe lời nói cầu xin tha cho chồng của người đàn bà, Phùng cảm thấy ngột ngạt, khó thở và vô cùng phẫn uất, không thể hiểu nổi vì sao người đàn bà hàng chài phải nhẫn nhịn chịu đựng đi theo người chồng dù bị đánh dập dã man
+ Sau khi nghe người đàn bà tâm sự anh mới lẽ ra rằng đây là một dẫu chỉ là một ngư dân, quanh năm ở biển cả, kiếm sống bằng chân tay nhưng cô lại mang trong mình một cái nhìn toàn diện và đa chiều, sâu sắc đến thế. Hành động của cô là suy tính cho tương lai, cho các con, là sự hi sinh cao cả chú không phải là ngu ngốc, bồng bột.
- Người chồng
+ Trước khi nghe câu chuyện của người đàn bà hàng chài, Phùng nhận thấy đây là một người đàn ông vũ phu, độc ác và vô cùng thô lỗ, không chỉ đánh đập vợ không thương tiếc mà ngay cả con trai là thằng Phác cũng không tha, thậm chí Phùng là người ngoài đến can ngăn ông ta cũng không ngại ra tay.
+ Sau khi nghe tâm sự của người đàn bà hàng chài, Phùng nhận ra trước đây anh ta cũng là một con người cục mịch, hiền lành. Nhưng trước cuộc sống mưu sinh vất vả, anh ta dần thay tính đổi nết, trở nên cộc cằn hơn để đối chọi với những khó khăn của cuộc sống. Anh ta chỉ là một nạn nhân của chiến tranh, chiến tranh gây nên nghèo đói và tha hóa con người.
Trả lời:
- Một mặt người phụ nữ ấy mang tính cách nhẫn nhục, chịu đựng, hay chính là sự yếu đuối, bất lực trước những trận đòn roi và tính khí nóng nảy của người chồng. –
- Mặt khác, người đàn bà hàng chài cũng mang một tính cách mạnh mẽ, kiên cường. Đó là sự mạnh mẽ của một người phụ nũ miền biển, mạnh mẽ đứng dậy tiếp tục mưu sinh sau những ngày vất vả, sau những trận đòn roi đau đớn.
- Người đàn bà hàng chài cũng mang tính cách rất thâm trầm và sâu sắc, thể hiện qua sự thấu hiểu lẽ đời và những lời tâm sự với chánh án Đẩu và nhiếp ảnh Phùng.
Trả lời:
Tính đối thoại trong cái nhìn của người đàn bà hàng chài với cái nhìn của Phùng và Đẩu:
- Trong cái nhìn của Phùng và Đẩu chắc hẳn người đàn bà hàng chài sẽ bỏ chồng và đánh đập vợ con là điều không thể chấp nhận được, trái với mọi quy chuẩn đạo đức và trách nhiệm của người chồng.
- Trong cái nhìn của người đàn bà làng chài, việc đánh đập vợ con không tệ bằng việc trên thuyền không có người đàn ông để chống chọi lại sự khắc nghiệt của biến khơi. Quan trọng hơn hết trong thâm tâm bà vẫn luôn nhớ đến cái ơn của người chồng và bà cũng hiểu rõ nguyên nhân dẫn đến sự thay đổi tính khí của người chống, trong mắt bà anh chỉ là một nạn nhân của hoàn cảnh, của chiến tranh và của cuộc sống mưu sinh.
→ Cái nhìn của Phùng và Đẩu đã thay đổi sau khi người đàn bà hàng chài nói ra quan điểm của mình. Nếu cái nhìn của Phùng và Đẩu là lí thuyết, giáo điều thì cái nhìn của người đàn bà hàng chài chính là thực tế cuộc sống. Chính điều đó đã làm thay đổi điểm nhìn của Phùng và Đẩu, giúp họ có cái nhìn đa chiếu, thiết thực và đúng đắn hơn.
“Quái lạ, tuy là ảnh đen trắng nhưng mỗi lần ngắm kĩ, tôi vẫn thấy hiện lên cái màu hồng hồng của ánh sương mai lúc bấy giờ tôi nhìn thấy từ bãi xe tăng hỏng, và nếu nhìn lâu hơn, bao giờ tôi cũng thấy người đàn bà ấy đang bước ra khỏi tấm ảnh, đó là một người đàn bà vùng biển cao lớn với những đường nét thô kệch, tấm lưng áo bạc phếch có miếng vá, nửa thân dưới ướt sũng, khuôn mặt rỗ đã nhợt trắng vì kéo lưới suốt đêm. Mụ bước những bước chậm rãi, bàn chân dậm trên mặt đất chắc chắn, hoà lẫn trong đám đông...”.
Trả lời:
Hình ảnh người đàn bà hàng chài trong đoạn văn này của Nguyễn Minh Châu mang đến nhiều suy nghĩ và cảm xúc sâu sắc:
- Sự khắc khổ và gian truân: Người đàn bà hiện lên với những đường nét thô kệch, tấm lưng áo bạc phếch có miếng vá, và khuôn mặt rỗ nhợt trắng. Những chi tiết này thể hiện rõ sự khắc khổ và gian truân của cuộc sống mưu sinh trên biển. Bà phải làm việc suốt đêm, kéo lưới trong điều kiện khắc nghiệt, khiến cơ thể và khuôn mặt trở nên mệt mỏi và tàn tạ.
- Sự kiên cường và bền bỉ: Dù cuộc sống khó khăn, người đàn bà vẫn bước những bước chậm rãi nhưng chắc chắn, bàn chân dậm trên mặt đất một cách vững vàng. Điều này thể hiện sự kiên cường và bền bỉ của bà trong cuộc sống. Bà không chỉ là một người lao động mà còn là biểu tượng của sự chịu đựng và sức mạnh tinh thần.
- Sự hòa nhập và lạc lõng: Hình ảnh người đàn bà hòa lẫn trong đám đông nhưng vẫn nổi bật với những đặc điểm riêng biệt. Điều này gợi lên sự lạc lõng và cô đơn trong cuộc sống đô thị, nơi mà mỗi cá nhân dễ dàng bị hòa tan vào đám đông nhưng vẫn mang trong mình những câu chuyện và nỗi đau riêng.
- Sự đối lập giữa vẻ đẹp và hiện thực: Mặc dù bức ảnh là đen trắng, người kể chuyện vẫn thấy hiện lên màu hồng hồng của ánh sương mai. Sự đối lập này nhấn mạnh sự khác biệt giữa vẻ đẹp nghệ thuật và hiện thực khắc nghiệt của cuộc sống. Người đàn bà hàng chài, dù trong hoàn cảnh khó khăn, vẫn mang trong mình một vẻ đẹp riêng, một sự sống động và chân thực.
→ Nguyễn Minh Châu đã lựa chọn hình ảnh này để nhấn mạnh sự phức tạp và đa chiều của cuộc sống, nơi mà cái đẹp không chỉ nằm ở bề ngoài mà còn ẩn chứa những bi kịch và mâu thuẫn sâu sắc. Qua đó, tác giả muốn gửi gắm thông điệp về sự trân trọng và thấu hiểu đối với những con người bình dị nhưng kiên cường trong cuộc sống.
Trả lời:
Nguyễn Minh Châu tâm niệm: Nhà văn tồn tại trên đời để bênh vực những con người không còn ai bênh vực:
- Trước tiên, đó là người đàn bà hàng chài. Vì đó là người phụ nữ xấu, nghèo khổ, vô danh và vì thế dường như bị lẫn vào trong dòng đời, bị gạt ra bên lề nên dễ bị bỏ qua.
- Đó còn là người chồng. Vì đó cũng là một nạn nhân của cơm áo gạo tiền, của chiến tranh.
→ Tâm niệm của Nguyễn Minh Châu thể hiện sự đồng cảm sâu sắc với những con người khốn khổ và bị lãng quên. Điều này không chỉ làm cho tác phẩm của ông trở nên chân thực và cảm động mà còn truyền tải thông điệp về tình người và sự nhân văn.
Lời giải sách bài tập Ngữ Văn 12 Bài 1: Truyện truyền kì và truyện ngắn hiện đại hay khác: