Câu hỏi bài Tỏ lòng chọn lọc - Ngữ văn lớp 10
Câu hỏi bài Tỏ lòng chọn lọc
Trọn bộ câu hỏi ôn tập về bài Tỏ lòng Ngữ văn lớp 10 chọn lọc, cực hay. Với bộ câu hỏi bài Tỏ lòng này, học sinh sẽ ôn tập, nắm vững kiến thức môn Ngữ văn 10 để đạt điểm cao trong các bài thi môn Ngữ văn 10.
Câu hỏi: Ý nghĩa nhan đề bài thơ “Tỏ lòng” là gì?
Trả lời:
Nhan đề: Tỏ lòng (Thuật hoài) - bày tỏ khát vọng và hoài bão trong lòng.
Câu hỏi: Nêu đề tài chính của bài thơ “Tỏ lòng”.
Trả lời:
Đề tài: Thơ tỏ chí - chí làm trai với lí tưởng trung quân ái quốc
Câu hỏi: Bài thơ “Tỏ lòng” ra đời trong hoàn cảnh nào?
Trả lời:
- Bài thơ được sáng tác sau chiến thắng quân Mông – Nguyên của quân đội nhà Trần với hào khí Đông A ngút trời
- Bài thơ là loại thơ “nói chí tỏ lòng” qua bài thơ mà bày tỏ và thể hiện nỗi lòng cùng chí hướng của người viết.
Câu hỏi: Nội dung chính của bài “Tỏ lòng” là gì?
Trả lời:
“Tỏ lòng” là bài thơ Đường luật ngắn gọn, đạt tới trình độ súc tích cao, khắc họa được vẻ đẹp của con người có sức mạnh, có lí tưởng, nhân cách cao cả cùng khí thế hào hùng của thời đại.
Trả lời:
- Bản dịch chưa sát với nguyên tác chữ Hán ở câu thơ, từ “múa giáo” không thể hiện hết được khí chất của từ “hoành sóc”
+ Từ “hoành sóc” thể hiện được ý chí lớn lao, kì vĩ, mang âm hưởng vang dội hơn từ “múa giáo”
Trả lời:
- Trong câu thơ đầu, hình ảnh con người xuất hiện giữa không gian, thời gian bao la rộng mở
+ Chiều rộng của núi sông, chiều cao của Ngân Hà (sao Ngưu) thăm thẳm
+ Thời gian được đo bằng năm (cáp kỷ thu- mấy năm)
+ Con người được đặt trong không gian kì vĩ đó trở nên vĩ đại hơn
→ Hình ảnh con người hiên ngang, mang tầm vóc của con người vũ trụ, non sông.
Trả lời:
“Ba quân khí thế mạnh nuốt trôi trâu” có hai cách hiểu:
– Thứ nhất, có nghĩa ba quân khí mạnh nuốt trôi trâu.
– Thứ hai, ba quân khí thế hùng mạnh át sao Ngưu
Tựu chung lại, câu thơ nói về sức mạnh của quân đội nhà Trần về trí, lực. Điều đó được minh chứng bằng lịch sử:
+ Các vị tướng trí dũng song toàn: Trần Quốc Tuấn, Trần Nhật Duật, Trần Quang Khải, Phạm Ngũ Lão…
+ Khí thế thay đổi trời đất khi quân đội nhà Trần từng đánh bại Mông Nguyên và giặc phương Bắc…
Câu hỏi: “Nợ” công danh mà tác giả nói tới trong bài thơ “Tỏ lòng” được hiểu như thế nào?
Trả lời:
Nợ công danh được hiểu theo hai nghĩa:
- Theo tinh thần Nho giáo, nam nhi phải lập công danh, đây là lý tưởng sống cao đẹp của nam nhi thời phong kiến
+ Lý tưởng này cổ vũ con người từ bỏ lối sống tầm thường, nhụt chí để sống có ích hơn.
+ Nợ công danh chính là món nợ cần phải trả của đấng nam nhi giữa trời đất.
- Cách hiểu thứ hai, nợ công danh được hiểu chưa hoàn thành trách nhiệm với đất nước, dân tộc.
+ Trong hoàn cảnh lúc bấy giờ chí làm trai phải chống giặc.
→ Nợ công danh hay chí làm trai chính là việc ý thức trách nhiệm với dân, với nước của Phạm Ngũ Lão là quan niệm cao đẹp, có nghĩa tích cực với mọi người.
Câu hỏi: Ý nghĩa của “nỗi thẹn” trong câu thơ cuối bài thơ “Tỏ lòng” là gì?
Trả lời:
Tác giả Phạm Ngũ Lão thẹn vì:
+ Chưa có tài năng, trí tuệ như Gia Cát Lượng (Khổng Minh- đời Hán) để giúp dân, cứu nước
+ Trí và lực có hạn mà trách nhiệm dựng xây giang sơn còn bộn bề
⇒ Nỗi thẹn của Phạm Ngũ Lão thể hiện ông là người ý thức được trách nhiệm với dân tộc, đất nước. Đó cũng chính là nỗi thẹn tôn cao nhân cách của con người luôn hướng tới sự tận trung với quốc gia.
Trả lời:
Qua bài thơ ta thấy được vẻ đẹp của trang nam nhi thời Trần:
+ Con người dũng mãnh, hùng mạnh với tầm vóc vũ trụ
+ Họ luôn dốc hết lòng, hết sức vì dân vì nước
+ Mỗi cá nhân đều ý thức tạo nên sức mạnh tập thể, hết mình cống hiến
⇒ Sức mạnh thời Trần, đại diện cho hào khí Đông A sử sách còn lưu chính là sự tổng hòa sức mạnh của trí tuệ, đoàn kết dân tộc luôn hướng tới dựng xây dân tộc.
Câu hỏi: Bài thơ “Tỏ lòng” có ý nghĩa như thế nào đối với tuổi trẻ hôm nay và ngày mai?
Trả lời:
Qua tác phẩm thế hệ trẻ chúng ta càng thêm tự hào về lịch sử vẻ vang dân tộc, biết ơn cha ông đã cố gắng hết mình bảo vệ và xây dựng tổ quốc. Từ đó mỗi chúng ta thêm cho mình ý thức tinh thần trách nhiệm, ý thức cá nhân với công cuộc xây dựng và bảo vệ tổ quốc, bảo vệ những gì mà cha ông ta đã gây dựng.
Câu hỏi: Giá trị nghệ thuật trong “Tỏ lòng” (Thuật hoài) của Phạm Ngũ Lão.
Trả lời:
- Giá trị nghệ thuật
Bài thơ Đường luật với thể thơ Thất ngôn tứ tuyệt ngắn gọn.
Ngôn ngữ hàm súc, đạt đến độ súc tích cao.
⇒ Tất cả đã khắc họa thành công vẻ đẹp của những con người có sức mạnh, lí tưởng nhân cách cao cả cùng khí thế hào hùng của thời đại.
