Lý thuyết Lịch sử 11 Bài 5 Kết nối tri thức, Chân trời sáng tạo, Cánh diều
Haylamdo biên soạn và sưu tầm tóm tắt Lý thuyết Lịch sử 11 Bài 5 Kết nối tri thức, Chân trời sáng tạo, Cánh diều hay, ngắn gọn giúp học sinh lớp 11 nắm vững kiến thức trọng tâm, ôn tập để học tốt Lịch sử 11 Bài 5.
Lý thuyết Lịch sử 11 Bài 5 (sách mới cả ba sách)
Lưu trữ: Lý thuyết Lịch sử 11 Bài 5 (sách cũ)
1. Châu Phi
a. Quá trình xâm lược của chủ nghĩa thực dân tại châu Phi
- Cuối thế kỉ XIX, các nước phương Tây đua nhau xâu xé châu Phi.
- Đầu thế kỉ XX, việc phân chia thuộc địa giữa các nước phương Tây ở châu Phi cơ bản hoàn thành.
Lược đồ thuộc địa của các nước đế quốc ở châu Phi đầu thế kỉ XX
b. Phong trào đấu tranh chống chủ nghĩa thực dân
* Nguyên nhân: ách nô dịch tàn bạo của thực dân phương Tây => mâu thuẫn giữa nhân dân châu Phi và các nước thực dân xâm lược ngày càng sâu sắc.
* Các cuộc đấu tranh tiêu biểu:
- Khởi nghĩa của Áp-đen Ca-đe ở An-giê-ri (1830 - 1847).
- Khởi nghĩa của Mu-ha-mét Át-mét ở Xu Đăng (1882 – 1898).
* Kết quả: hầu hết thất bại (trừ E-ti-ô-pi-a và Li-bê-ri-a).
* Nguyên nhân thất bại: trình độ tổ chức thấp, trình độ chênh lệch.
2. Khu vực Mĩ Latinh
a. Phong trào đấu tranh chống chủ nghĩa thực dân
* Nguyên nhân:
- Từ thế kỉ XVI, XVII – đa số các nước Mĩ Latinh bị biến thành thuộc địa của Tây Ban Nha và Bồ Đào Nha. Ách thống trị hà khắc, phản động và tàn bạo của chủ nghĩa thực dân đã khiến cho đời sống của nhân dân Mĩ latinh ngày càng cơ cực => nhiều phong trào đấu tranh đã diễn ra.
* Phong trào đấu tranh tiêu biểu:
+ Cuộc đấu tranh của nhân dân Haiti (1791 – 1804).
+ Những năm đầu của thế kỉ XIX, phong trào đấu tranh của nhân dân Mĩ Latinh phát triển mạnh, đưa tới sự ra đời của nhiều quốc gia độc lập: Áchentina (1816), Mêhicô (1821), Côlômbia (1830),...
→ Đầu thế kỉ XIX, hầu hết các quốc gia Mĩ Latinh thoát khỏi ách thống trị của chủ nghĩa thực dân.
Lược đồ khu vực Mĩ Latinh đầu thế kỉ XIX
b. Chính sách bành trướng của Mĩ ở Mĩ latinh
* Mục đích: Biến Mĩ Latinh trở thành “sân sau” của Mĩ.
* Thủ đoạn bành trướng:
- Sử dụng sức mạnh chính trị - ngoại giao để khống chế các nước Mĩ Latinh.
+ Đưa ra “Học thuyết Mơnrô” – “Châu Mĩ của người châu Mĩ” (1823).
+ Thành lập Tổ chức “Liên minh dân tộc các nước cộng hòa châu Mĩ”.
+ Thực hiện Chính sách “Cái gậy lớn” và “Ngoại giao đồng Đôla”.
- Sử dụng sức mạnh quân sự để xâm chiếm đất đai:
+ Năm 1898, gây chiến tranh để chiếm Cuba, Puéctô Ricô,...
+ Can thiệp vũ trang, xâm lược Đôminicana (1905), Mêhicô (1914 – 1916),...
⇒ Nhân dân Mĩ Latinh tiếp tục phái đấu tranh chống chính sách bành trướng của Mĩ.
