Lý thuyết Lịch Sử 11 Bài 22: Xã hội Việt Nam trong cuộc khai thác lần thứ nhất của thực dân Pháp hay, chi tiết

---

Lý thuyết Lịch Sử 11 Bài 22: Xã hội Việt Nam trong cuộc khai thác lần thứ nhất của thực dân Pháp hay, chi tiết

Haylamdo biên soạn và sưu tầm tóm tắt lý thuyết Lịch Sử 11 Bài 22: Xã hội Việt Nam trong cuộc khai thác lần thứ nhất của thực dân Pháp hay, chi tiết giúp học sinh nắm vững kiến thức trọng tâm Lịch Sử 11.

1. Những chuyển biến về kinh tế

a. Chính sách khai thác thuộc địa lần thứ nhất của thực dân Pháp

- Năm 1897, sau khi cơ bản bình định được Việt Nam bừng quân sự, thực dân Pháp tiến hành cuộc khai thác thuộc địa lần thứ nhất ở Việt Nam.

- Thời gian: 1897 – 1914.

- Chính sách khai thác:

* Kinh tế:

+ Nông nghiệp: cướp đoạt ruộng đất để lập đồn điền.

+ Công nghiệp: tập trung vào việc khai mỏ (than, thiếc, kẽm,…); mở mang một số ngành công nghiệp nhé (điện, nước, bưu điện,...)

+ Độc chiếm thị trường Việt Nam.

+ Phát triển giao thông vận tải nhằm phục vụ cho công cuộc khai thác và mục đích quân sự.

* Chính trị: Thi hành chính sách “chia để trị”: chia Việt Nam thành ba kì (Bắc Kì, Trung Kì và Nam Kì) với ba chế độ cai trị khác nhau.

* Văn hóa: thực hiện chính sách văn hóa nô dịch, cổ súy cho các hủ tục, tệ nạn xã hội (cờ bạc, thuốc phiện, mại dâm…),...

b. Chuyển biến về kinh tế

- Tác động tiêu cực:

+ Tài nguyên vơi cạn.

+ Nông nghiệp dẫm chân tại chỗ, không có sự phát triển.

+ Công nghiệp phát triển nhỏ giọt, thiếu hẳn công nghiệp nặng.

+ Việt Nam trở thành thị trường cung cấp nguyên – nhiên liệu và thị trường độc chiếm của Pháp.

- Tác động tích cực:

+ Phương thức sản xuất TBCN bước đầu được du nhập vào Việt Nam, nó mang lại nhiều tiến bộ hơn so với phương thức sản xuất phong kiến ⇒ đưa tới sự chuyển biến cơ bản về bộ mặt kinh tế tại một số khu vực (ví dụ: Hà Nội, Sài Gòn,...).

2. Những chuyển biến về xã hội

- Đời sống nhân dân lao động ngày càng đói khổ, cùng cực.

Nông dân Việt Nam thời Pháp thuộc

- Các giai cấp cũ bị phân hóa: Giai cấp địa chủ phân hóa thành 2 bộ phận: Đại địa chủ; Địa chủ vừa và nhỏ.

- Xuất hiện các giai cấp, tầng lớp mới:

+ Giai cấp Công nhân.

+ Tầng lớp Tư sản.

+ Tầng lớp tiểu tư sản thành thị.

- Thái độ chính trị của các giai cấp, tầng lớp:

Giai cấp, tầng lớp	Thái độ với cách mạng giải phóng dân tộc	Giải thích
Địa chủ phong kiến	- Đại địa chủ: + Đầu hàng và làm tay sai cho Pháp. + Chống đối cách mạng giải phóng dân tộc - Trung, tiểu địa chủ: ít nhiều có tinh thần chống Pháp.	- Đại địa chủ có quyền lợi gắn bó chặt chẽ với đế quốc Pháp. - Bộ phận trung, tiểu địa chủ bị đế quốc chèn ép ⇒ mâu thuẫn với Pháp.
Nông dân	Sẵn sàng hưởng ứng các phong trào chống Pháp do các tầng lớp khác lãnh đạo.	- Nông dân bị thực dân, phong kiến bóc lột nặng nề → đời sống vô cùng cơ cực, khó khăn.
Công nhân	- Sớm có tinh thần đấu tranh cách mạng - Sẵn sàng hưởng ứng các phong trào chống Pháp do các tầng lớp khác lãnh đạo.	- Giai cấp công nhân bị thực dân, phong kiến và tư sản bóc lột nặng nề. → đời sống vô cùng cơ cực, khó khăn.
Tư sản	- Chưa dám tỏ thái độ hưởng ứng hay tham gia vào các cuộc vận động yêu nước	- Bị tư bản Pháp và chính quyền thực dân chèn ép, kìm hãm. - Tuy nhiên, tư sản người Việt bị lệ thuộc về chính trị, nhỏ bé, non yếu về kinh tế → chưa dám tỏ thái độ....
Tiểu tư sản thành thị	- Tích cực tham gia vào các cuộc vận động yêu nước	- Họ là những người có ý thức dân tộc, lại sớm được tiếp thu với những tiến bộ về văn hóa, văn minh (nhất là bộ phận giáo viên, học sinh, sinh viên...)