Giáo án Lịch Sử 6 Bài 10: Sự ra đời và phát triển của các vương quốc ở Đông Nam Á (Từ những thế kỉ tiếp giáp công nguyên đến thế kỉ X) - Cánh diều

---

Giáo án Lịch Sử 6 Bài 10: Sự ra đời và phát triển của các vương quốc ở Đông Nam Á (Từ những thế kỉ tiếp giáp công nguyên đến thế kỉ X) - Cánh diều

I. MỤC TIÊU

1. Kiến thức:

Thông qua bài học, HS nắm được: 

- Vị trí địa lí của khu vực Đông Nam Á.

- Sự ra đời của các vương quốc cổ ở Đông Nam Á trước thế kỉ VII.

- Một số đặc điểm căn bản về quá trình hình thành và phát triển của các vương quốc phong kiến ở Đông Nam Á từ thế kỉ VII đến thế kỉ X.

2. Năng lực

* Năng lực chung: 

- Năng lực giao tiếp, hợp tác: Trao đổi, thảo luận để thực hiện các nhiệm vụ học tập.

- Năng lực giải quyết vấn đề và sáng tạo: Sử dụng các kiến thức đã học ứng dụng vào thực tế, tìm tòi, phát hiện giải quyết các nhiệm vụ trong cuộc sống.

* Năng lực riêng: 

- Trình bày được vị trí địa lí của khu vực.

- Miêu tả được sự xuất hiện của các vương quốc cổ trước thế kỉ VII.

- Nêu được sự hình thành và phát triển ban đầu của các vương quốc phong kiến từ thế kỉ VII đến thế kỉ X. 

3. Phẩm chất

- Nhân ái, biết tôn trọng sự khác biệt giữa các nền văn hoá, học hỏi để hoà nhập.

- Có ý thức bảo tồn và phát huy các giá trị văn hoá chung của khu vực Đông Nam Á.

- Giáo dục tinh thần chung thống nhất của khu vực và hướng tới cộng đồng chung ASEAN.

II. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU

1. Đối với giáo viên

- Giáo án, SGV, SGK Lịch sử và Địa lí 6.

- Bản đồ các nước Đông Nam Á ngày nay, Lược đồ vị trí các vương quốc cổ Đông Nam Á từ đầu Công nguyên đến thế kỉ VII, Lược đồ các quốc gia phong kiến Đông Nam Á từ thế kỉ VII đến thế kỉ X. 

- Máy tính, máy chiếu (nếu có).

2. Đối với học sinh

- SGK Lịch sử và Địa lí 6. 

- Tranh ảnh, tư liệu sưu tầm liên quan đến bài học (nếu có) và dụng cụ học tập theo yêu cầu của GV.

III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC

A.  KHỞI ĐỘNG

a. Mục tiêu: Tạo tâm thế hứng thú cho học sinh và từng bước làm quen bài học.

b. Nội dung: GV trình bày vấn đề, HS trả lời câu hỏi.

c. Sản phẩm học tập: HS lắng nghe và tiếp thu kiến thức.

d. Tổ chức thực hiện: 

- GV giao nhiệm vụ cho HS bằng các câu hỏi và quan sát hình ảnh trong SGK.

- Học sinh lắng nghe và trả lời câu hỏi của giáo viên

- Đánh giá nhiệm vụ học tập: GV đánh giá câu trả lời của HS, chọn 1 sản phẩm làm tình huống dẫn vào bài mới

+ Từ những thê kì tiếp giáp Công nguyên, các vương quốc cổ đầu tiền của khu vực Đông Nam Á đã lẫn lượt xuất hiện. Những vùng đất hoang sơ dần dần nhường chỗ cho khu dân cư, làng xóm, bến thuyền và đô thị. Một Đông Nam Á như chúng ta biết ngày nay đã bắt đầu từ những vương quốc đầu tiên ra đời cách đây trên dưới 2.000 năm đó. 

+ Để tìm hiểu kĩ hơn về những vấn đề này chúng ta cùng vào bài học ngày hôm nay - Bài 10. Sự ra đời và phát triển của các vương quốc Đông Nam Á (từ những thế kỉ tiếp giáp công nguyên đến thế kỉ X) 

B.  HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Hoạt động 1: Tìm hiểu mục I. Vị trí địa lí của Đông Nam Á

a. Mục tiêu: Thông qua hoạt động, HS biết được vị trí địa lí của Đông Nam Á; những thuận lợi mà vị trí địa lí đã mang lại cho cư dân Đông Nam Á. 

b. Nội dung: GV trình bày vấn đề; HS lắng nghe, đọc SGK, trả lời câu hỏi và tiếp thu kiến thức.

c. Sản phẩm học tập: HS làm việc cá nhân và trả lời câu hỏi. 

d. Tổ chức hoạt động:

HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS	DỰ KIẾN SẢN PHẨM
Bước 1. GV chuyển giao NV học tập	I. Vị trí địa lí của Đông Nam Á
- GV yêu cầu HS đọc thông tin mục I và quan sát Lược đồ 10.1 SGK trả lời câu hỏi:
? Em hãy trình bày sơ lược vị trí các nước Đông Nam Á.	- Vị trí địa lí Đông Nam Á: + Đông Nam của khu vực châu Á + Ở “ngã tư đường” giao thông quốc tế.
? Điều kiện tự nhiên của Đông Nam Á có điểm gì nổi bật?	- Điều kiện tự nhiên: + Địa hình phân hóa thành 2 bộ phận: Đông Nam Á lục địa và hải đảo + Có các dòng sông lớn + Khí hậu: nhiệt đới gió mùa, nóng ẩm, mưa nhiều.
? Những điều kiện tự nhiên đó đã mang lại những thuận lợi gì cho sự phát triển của các quốc gia Đông Nam Á?	- Tác động của điều kiện tự nhiên: + Thuận lợi cho sự phát triển nông nghiệp trồng lúa nước, cây hương liệu + Thuận lợi cho việc giao lưu kinh tế và văn hóa + Chịu nhiều thiên tai, bão lũ…
Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập - HS đọc SGK và thực hiện yêu cầu.  - GV theo dõi, hỗ trợ HS nếu cần thiết.
Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận - GV mời HS trả lời câu hỏi.  - GV mời HS khác nhận xét, bổ sung.
Bước 4: Đánh giá kết quả, thực hiện nhiệm vụ học tập GV đánh giá, nhận xét, chuẩn kiến thức, chuyển sang nội dung mới

Hoạt động 2: Tìm hiểu mục II. Quá trình xuất hiện của các vương quốc cổ ở Đông Nam Á từ thế kỉ VII TCN đến thế kỉ VII

a. Mục tiêu: Thông qua hoạt động, HS biết được một số vương quốc cổ lần lượt xuất hiện ở Đông Nam Á vào những thế kỉ đầu Công nguyên: Chăm-pa, Phù Nam, Pê-gu, Tha-tơn; Phù Nam là vương quốc phát triển nhất trong bảy thế kỉ đầu Công nguyên với thương cảng Óc Eo (An Giang, Việt Nam) sầm uất, rực rỡ một thời.

b. Nội dung: GV trình bày vấn đề; HS lắng nghe, đọc SGK, trả lời câu hỏi và tiếp thu kiến thức.

c. Sản phẩm học tập: HS làm việc cá nhân và trả lời câu hỏi. 

d. Tổ chức hoạt động:

HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS	DỰ KIẾN SẢN PHẨM
	II. Quá trình xuất hiện của các vương quốc cổ ở Đông Nam Á từ thế kỉ VII TCN đến thế kỉ VII
Bước 1. GV chuyển giao NV học tập  - GV yêu cầu HS đọc thông tin mục II và trả lời câu hỏi:  ? Điều kiện tự nhiên có tác động thuận lợi như thế nào cho sự ra đời của các vương quốc cổ?	- Điều kiện tự nhiên thuận lợi cho sự ra đời của các vương quốc cổ:  + Các dòng sông lớn đổ ra biển, thuận lợi cho phát triển nông nghiệp + Kĩ thuật luyện kim của cư dân Đông Nam Á càng ngày càng tiến bộ.  + Sự giao lưu kinh tế, văn hoá với Ấn Độ, Trung Quốc cũng là nền tảng quan trọng đưa đến sự ra đời các quốc gia sơ kì Đông Nam Á.
- GV chia HS thành các nhóm, yêu cầu HS thảo luận và trả lời câu hỏi:
? Dựa vào lược đồ hình 10.2, hãy trình bày quá trình xuất hiện của các vương quốc cổ ở Đông Nam Á.	- Từ thế kỉ VII TCN đến thế kỉ VII, nhiều vương quốc  cổ đã hình thành: + Trên lãnh thổ Việt Nam ngày nay đã xuất hiện các nhà nước: Văn Lang, Âu Lạc; Phù Nam và Chăm-pa. + Tại lưu vực sông Mê Nam, người Môn đã thành lập Vương quốc Đva-ra-va-ti; Ha-ri-pun-giay-a. + Tại lưu vực sông I-ra-oa-di, người Môn thành lập các Vương quốc Tha-tơn và Pê-gu; người Pi-u thành lập Vương quốc Sri Kse-tra. + Trên bán đảo Mã Lai xuất hiện các Vương quốc: Kê-đa; Tam-Bra-lin-ga; Tu-ma-sic. + Trên lãnh thổ In-đô-nê-xi-a ngày nay ra đời các Vương quốc Ma-lay0u; Ta-ru-ma, Can-tô-li.
Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập - HS đọc SGK và thực hiện yêu cầu.  - GV theo dõi, hỗ trợ HS nếu cần thiết.
Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận - GV mời HS trả lời câu hỏi.  - GV mời HS khác nhận xét, bổ sung.
Bước 4: Đánh giá kết quả, thực hiện nhiệm vụ học tập GV đánh giá, nhận xét, chuẩn kiến thức, chuyển sang nội dung mới

Hoạt động 3: Tìm hiểu mục III. Sự hình thành và phát triển ban đầu của các vương quốc phong kiến từ thế kỉ VII đến thế kỉ X

a. Mục tiêu: Thông qua hoạt động, HS biết được sự xuất hiện, hình thành và phát triển của các vương quốc phong kiến từ đầu thế kỉ VII đến thế kỉ X đã tạo cơ sở cho sự phát triển của khu vực Đông Nam Á giai đoạn sau đó (thế kỉ X-XV). 

b. Nội dung: GV trình bày vấn đề; HS lắng nghe, đọc SGK, trả lời câu hỏi và tiếp thu kiến thức.

c. Sản phẩm học tập: HS làm việc cá nhân, thảo luận theo nhóm và trả lời câu hỏi. 

d. Tổ chức hoạt động:

HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS	DỰ KIẾN SẢN PHẨM
	III. Sự hình thành và phát triển ban đầu của các vương quốc phong kiến từ thế kỉ VII đến thế kỉ X
Bước 1. GV chuyển giao NV học tập  - GV chia HS thành các nhóm, yêu cầu HS thảo luận, quan sát Lược đồ 12.3, Bản đồ 12.1 và trả lời câu hỏi:
? Em hãy xác định trên lược đồ 10.3 những vương quốc phong kiến ở Đông Nam Á từ thế kỉ VII đến thế kỉ X.	- Các vương quốc phong kiến từ thế kỉ VII đến thế kỉ X:  + Tại lưu vực sông I-ra-oa-đi, vương quốc Kse-tra của người Pi-u, Pa-gan của người Miên hình thành + Tại lưu vực sông Mê Nam, vương quốc Đva-ra-va-ti thành lập + Trên đảo Su-ma-tơ-ra xuất hiện vương quốc Vi-giay-a. + Trên đảo Gia-va vương quốc Ca-lin-ga cũng được hình thành + Ở hạ lưu sông Sê Mun, vương quốc Chân Lạp được hình thành.
? Các vương quốc phong kiến ở Đông Nam Á có sự phát triển như thế nào trong những thế kỉ VII – X?	- Các vương quốc lục địa có ưu thế phát triển nông nghiệp. - Các vương quốc hải đảo có ưu thế phát triển thương nghiệp, hải cảng...
Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập - HS đọc SGK và thực hiện yêu cầu.  - GV theo dõi, hỗ trợ HS nếu cần thiết.
Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận - GV mời HS trả lời câu hỏi.  - GV mời HS khác nhận xét, bổ sung.
Bước 4: Đánh giá kết quả, thực hiện nhiệm vụ học tập GV đánh giá, nhận xét, chuẩn kiến thức, chuyển sang nội dung mới

C. HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

a. Mục tiêu: Củng cố lại kiến thức đã học thông qua dạng câu hỏi lý thuyết . 

b. Nội dung: HS sử dụng SGK, kiến thức đã học, GV hướng dẫn (nếu cần thiết) để trả lời câu hỏi.

c. Sản phẩm học tập: Câu trả lời của HS.

d. Tổ chức thực hiện: 

- GV yêu cầu HS trả lời câu hỏi phần luyện tập SGK.

- HS tiếp nhận nhiệm vụ, đưa ra câu trả lời.

- GV nhận xét, chuẩn kiến thức.

D. HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG

a. Mục tiêu: Củng cố lại kiến thức đã học thông qua dạng câu hỏi thực hành. 

b. Nội dung: HS sử dụng SGK, kiến thức đã học, kiến thức và hiểu biết thực tế, GV hướng dẫn (nếu cần thiết) để trả lời câu hỏi.

c. Sản phẩm học tập: Câu trả lời của HS.

d. Tổ chức thực hiện: 

- GV yêu cầu HS trả lời câu hỏi phần vận dụng SGK.

- HS tiếp nhận nhiệm vụ, đưa ra câu trả lời.

- GV nhận xét, chuẩn kiến thức.

* DẶN DÒ:

- Học bài, trả lời câu hỏi sáh giáo khoa và hoàn thành phiếu học tập.

- Xem trước bài 11. Giao lưu thương mại và văn hóa ở Đông Nam Á (từ đầu công nguyên đến thế kỉ X)