Soạn bài Nhân vật quan trọng - ngắn nhất Kết nối tri thức
Soạn bài Nhân vật quan trọng ngắn nhất mà vẫn đủ ý được biên soạn bám sát sách Ngữ văn lớp 12 Kết nối tri thức giúp học sinh soạn văn 12 dễ dàng hơn.
Soạn bài Nhân vật quan trọng - Kết nối tri thức
* Trước khi đọc:
Câu hỏi (trang 132 sgk Ngữ văn 12 Tập 1): Khoác lác và ảo tưởng, theo bạn, có phải là một thói tật đáng cười? Vì sao?
Trả lời:
- Khoác lác, ảo tưởng, theo tôi, có phải là một thói tật đáng cười.
- Vì khoác lác có thể gây ra những hậu quả tiêu cực. Khoác lác là hành vi không dựa trên sự thật và thường dẫn đến sự hiểu lầm, mất đoàn kết và tin tưởng trong mối quan hệ. Nếu mọi người dựa vào thông tin không chính xác hoặc tin vào những điều không có căn cứ, có thể dẫn đến quyết định sai lầm và hậu quả không mong muốn. Đó là lý do tại sao chúng ta nên luôn kiểm tra và xác minh thông tin trước khi tin tưởng và hành động.
* Trong khi đọc:
1. Đối thoại xã giao thái quá của các nhân vật thể hiện điều gì?
- Các nhân vật sử dụng những lời khen ngợi sáo rỗng, nịnh hót nhau một cách lộ liễu Tôi rất sung sướng được cái hân hạnh đặc biệt gặp bà, chúng tôi còn vui mừng hơn...
- Họ nói những điều không đúng với thực tế, chỉ nhằm mục đích lấy lòng nhau.
- Họ sử dụng những lời lẽ hoa mỹ, nhưng lại thiếu đi sự chân thành.
→ Thể hiện sự giả tạo của con người trong xã hội.
2. Lưu ý thái độ của Khơ-lét-xta-cốp với “dân đen”, cũng như chính bản thân mình.
- Thái độ của Khơ-lét-xta-cốp:
+ Với dân đen: cảm thông, thương xót vì họ phải chịu đựng sự áp bức, bóc lột của tầng lớp thống trị.
+ Với chính mình: tự hào về bản thân mình là một người lính Nga yêu nước, kiêu hãnh vì đã chiến đấu anh dũng bảo vệ Tổ quốc.
3. Khơ-lét-xta-cốp sơ ý bộc lộ thân phận thật của mình qua lời khoác lác thế nào?
- Khơ-lét-xta-cốp sơ ý bộc lộ thân phận thật của mình qua lời khoác lác:
+ Khơ-lét-xta-cốp thường xuyên khoe khoang rằng mình có nhiều tiền
+ Khơ-lét-xta-cốp kể rằng mình đã mua cả đống đồ cho vợ và con gái
+ Khơ-lét-xta-cốp thường xuyên khoe khoang rằng mình có nhiều bạn bè, có thể giúp đỡ ông trong mọi việc.
+ Khơ-lét-xta-cốp còn khoe khoang rằng mình có quan hệ với quan chức.
4. Chú ý sự vênh lệch của việc gắn tên tuổi Puskin với thể loại “ca kịch vui”.
- Puskin được biết đến là một nhà thơ, nhà văn, nhà viết kịch lỗi lạc của Nga. Ông có nhiều tác phẩm nổi tiếng thuộc nhiều thể loại khác nhau, như thơ trữ tình, trường ca, kịch thơ, tiểu thuyết, truyện ngắn,...
- Pu-skin chỉ có một vở ca kịch vui duy nhất. Số lượng tác phẩm ít ỏi này khiến cho việc gắn tên tuổi Pu-skin với thể loại ca kịch vui trở nên thiếu thuyết phục.
5. Khơ-lét-xta-cốp đã bộc lộ thực chất trình độ hiểu biết văn chương của mình như thế nào?
Khơ-lét-xta-cốp thường xuyên khoe khoang rằng mình có kiến thức sâu rộng về văn chương bằng việc hay nhắc đến tên các tác giả, tác phẩm nổi tiếng, và bình luận về chúng một cách tự tin. Ông thường xuyên trích dẫn những câu thơ, câu văn nổi tiếng để thể hiện sự hiểu biết của mình. Tuy nhiên, những kiến thức của ông thường chỉ là những mẩu thông tin rời rạc, không có chiều sâu.
6. Chú ý lời thoại của các nhân vật tố cáo lẫn nhau
- Thị trưởng tố cáo quan án là một kẻ tham nhũng, hối lộ.
- Quan án tố cáo thị trưởng là một kẻ lừa đảo, gian dối.
- Các quan chức trong vở kịch đều là những kẻ tham nhũng, hối lộ.
- Khơ-lét-xta-cốp bị phát hiện là không phải là quan thanh tra, các nhân vật đều vô cùng bất ngờ, và họ bắt đầu tố cáo lẫn nhau để hòng thoát tội.
7. Qua lời khoác lác của Khơ-lét-xta-cốp, có thể nhận ra điều gì về các hoạt động được giới thượng lưu quan tâm.
Các hoạt động được giới thượng lưu quan tâm: săn bắn, đua ngựa, dạ hội, âm nhạc, sân khấu.
→ Các hoạt động thể hiện sự giàu có, đẳng cấp, sang trọng của giới thượng lưu.
8. Vì sao Khơ-lét-xta-cốp càng nói càng hăng?
Khơ-lét-xta-cốp càng nói càng hăng vì:
- Giúp ông tự tin hơn, và cũng là cách để ông che giấu sự thất vọng của mình với thực tại.
- Giúp ông che giấu sự tự ti của mình, và cũng là cách để ông khẳng định bản thân.
- Giúp ông thu hút sự chú ý của người khác, và cũng là cách để ông thỏa mãn nhu cầu được khen ngợi của mình.
- Khiến mọi người xung quanh đều tin tưởng và khen ngợi ông.
* Sau khi đọc:
Nội dung chính: Vở kịch xoay quanh thực hư về danh tính thật - giả của quan thanh tra. Từ đó, châm biếm, phê phán những thói hư tật xấu, những góc khuất của xã hội bất công bấy giờ.
Câu 1 (trang 139 sgk Ngữ văn 12 Tập 1): Dựa vào phần tóm tắt hài kịch Quan thanh tra, hãy xác định tình huống hiểu lầm của vở kịch.
Trả lời:
Tình huống hiểu lầm của vở kịch:
- Thị trưởng và các quan chức gặp gỡ Khơ-lét-xta-cốp, họ nhầm tưởng Khơ-lét-xta-cốp là quan thanh tra và tìm cách hối lộ ông ta để che giấu tội lỗi của mình.
- Khơ-lét-xta-cốp vui mừng nhận hối lộ từ các quan chức. Ông ta không hề biết rằng họ đang nhầm tưởng mình là quan thanh tra.
- Cuối cùng, mọi chuyện vỡ lở khi một quan thanh tra thật sự đến thị trấn. Khơ-lét-xta-cốp bị phát hiện là kẻ lừa đảo và phải bỏ trốn.
Câu 2 (trang 139 sgk Ngữ văn 12 Tập 1): Đối chiếu hoàn cảnh thực tế của Khơ-lét-xta-cốp (qua phần tóm tắt hồi II của vở kịch) với cuộc sống “thượng lưu” mà nhân vật khoe khoang trong đoạn trích, hãy lí giải nhân vật này đáng cười ở điểm nào.
Trả lời:
Đối chiếu hoàn cảnh thực tế của Khơ-lét-xta-cốp (qua phần tóm tắt hồi II của vở kịch) với cuộc sống thượng lưu mà nhân vật khoe khoang trong đoạn trích, nhân vật này đáng cười ở chỗ:
- Khơ-lét-xta-cốp là một viên chức quèn với cuộc sống nghèo khổ. Tuy nhiên, ông ta thường xuyên khoe khoang về cuộc sống thượng lưu xa hoa của mình. Ông ta kể về những món ăn ngon, những bộ quần áo đẹp, những con ngựa đua, những dạ hội sang trọng,... đã từng trải nghiệm.
- Khơ-lét-xta-cốp khoe khoang về việc mình thường xuyên đi xem kịch. Tuy nhiên, khi được hỏi về vở kịch mới nhất, ông ta lại không biết gì.
- Khơ-lét-xta-cốp là một người có ham muốn học hỏi, nhưng ông lại thiếu đi sự kiên nhẫn và cẩn trọng.
- Khơ-lét-xta-cốp lợi dụng tin đồn về quan thanh tra để hù dọa và lừa đảo các quan chức trong thị trấn.
Câu 3 (trang 139 sgk Ngữ văn 12 Tập 1): Thị trưởng cùng viên kiểm học Lu-ca Lu-kích, trưởng viện tế bần Ác-tê-mi Phi-líp-pô-vích thể hiện thái độ thế nào trước sự khoác lác, ra oai của Khơ-lét-xta-cốp? Vì sao?
Trả lời:
Thị trưởng cùng viên kiếm học Lu-ca Lu-kích, trưởng viện tế bần Ác-tê-mi Phi-líp-pô-vích thể hiện thái độ vô cùng lo sợ trước sự khoác lác, ra oai của Khơ-lét-xta-cốp vì: Họ lo rằng những hành vi tham nhũng, hối lộ của mình sẽ bị phanh phui.
Câu 4 (trang 139 sgk Ngữ văn 12 Tập 1): Nhân vật An-na An-đrê-ép-na và Ma-ri-a An-tô-nốp-na đóng vai trò gì trong việc tạo ra tiếng cười trong đoạn trích?
Trả lời:
Nhân vật An-na An-đrê-ép-na và Ma-ri-a An-tô-nốp-na đóng vai trò:
- Hai nhân vật này là đại diện cho tầng lớp quý tộc Nga hoàng. Họ sống xa hoa, lãng phí và không hề quan tâm đến người dân. Họ là những kẻ tham lam, ích kỷ và chỉ biết lo cho bản thân mình. Những lời nói và hành động của họ thường xuyên gây ra tiếng cười cho khán giả.
- Góp phần vào việc xây dựng tình huống hiểu lầm, tiếp tục đẩy câu chuyện lên cao trào của vở kịch: Hai nhân vật này là những người đầu tiên tin rằng Khơ-lét-xta-cốp là quan thanh tra. Họ tung tin đồn này khắp thị trấn, khiến cho mọi người càng thêm hoang mang và lo sợ.
Câu 5 (trang 139 sgk Ngữ văn 12 Tập 1): Xác định các thủ pháp trào phúng được tác giả sử dụng trong đoạn trích. Phân tích một thủ pháp nổi bật trong số đó.
Trả lời:
* Các thủ pháp trào phúng được tác giả sử dụng trong đoạn trích:
- Châm biếm: vạch trần sự thối nát, bất công của xã hội Nga hoàng những tệ nạn xã hội như tham nhũng, hối lộ, lừa đảo,...
- Mỉa mai: chế giễu sự ngu ngốc, hám danh và tham lam của các nhân vật, bản chất xấu xa của họ.
- Phóng đại: hành động và lời nói của các nhân vật để tạo nên hiệu quả hài hước và châm biếm.
* Phân tích thủ pháp phóng đại:
Thủ pháp phóng đại được sử dụng hiệu quả trong đoạn trích Quan thanh tra. Gogol đã phóng đại những hành động và lời nói của các nhân vật để tạo nên hiệu quả hài hước và châm biếm. Khơ-lét-xta-cốp khoe khoang rằng ông đã ăn một quả dưa hấu nặng đến 700 pound. Thị trưởng khoe khoang rằng ông có thể ăn một đĩa súp với 50 chiếc bánh bao. An-na An-đrê-ép-na khoe khoang rằng bà có một chiếc váy 1000 rúp. Việc phóng đại những hành động và lời nói của các nhân vật đã tạo nên những tình huống hài hước, khiến cho người đọc bật cười. Việc phóng đại những ham muốn của các nhân vật đã cho thấy sự tham lam, ích kỷ và hám danh của họ.
Câu 6 (trang 139 sgk Ngữ văn 12 Tập 1): Qua việc đọc đoạn trích Nhân vật quan trọng và phần tóm tắt hài kịch Quan thanh tra, hãy nêu những điểm đặc sắc về xung đột và kết cấu của vở kịch.
Trả lời:
* Điểm đặc sắc về xung đột của vở kịch:
- Xung đột chính của vở kịch là xung đột giữa giữa sự trung thực và lừa dối, giữa công lý và bất công.
- Xung đột này được thể hiện qua sự đối lập giữa Khơ-lét-xta-cốp và các quan chức trong thị trấn.
* Điểm đặc sắc về kết cấu của vở kịch:
- Mở đầu vở kịch: tin đồn về một quan thanh tra sắp đến thị trấn.
- Diễn biến vở kịch:
+ Tin đồn này khiến cho các quan chức trong thị trấn vô cùng lo sợ.
+ Khơ-lét-xta-cốp đến thị trấn và được mọi người nhầm tưởng là quan thanh tra.
+ Khơ-lét-xta-cốp lợi dụng sự hiểu lầm này để trừng trị những kẻ tham lam, ích kỷ.
- Cuối vở kịch, quan thanh tra thật sự đến thị trấn và mọi chuyện vỡ lở. Khơ-lét-xta-cốp bỏ trốn, các quan chức bị phanh phui tội lỗi.
Câu 7 (trang 139 sgk Ngữ văn 12 Tập 1): Theo bạn, “thói Khơ-lét-xta-cốp” bắt nguồn từ đâu và có thể gây ra những hậu quả gì? Nêu suy nghĩ của bạn về nhận định của Gô-gôn: “ít ai tránh được việc trở nên giống Khơ-lét-xta-cốp, dù chỉ một lần trong đời”.
Trả lời:
- Nguồn gốc của thói Khơ-lét-xta-cốp:
+ Tâm lý tự ti sử dụng lời nói để che giấu sự tự ti của bản thân.
+ Khao khát được mọi người tôn trọng và ngưỡng mộ.
- Hậu quả của thói Khơ-lét-xta-cốp:
+ Gây hoang mang và lo lắng cho người khác:
+ Gây mất niềm tin vào xã hội, vào những người có chức có quyền.
+ Gây tổn hại đến danh dự của bản thân, bị mọi người khinh miệt và xa lánh.
- Suy nghĩ về nhận định của Gogol ít ai tránh được việc trở nên giống Khơ-lét-xta-cốp, dù chỉ một lần trong đời: Thói khoác lác là một tệ nạn xã hội phổ biến. Nhiều người vì muốn được khen ngợi, tôn trọng hoặc vì mục đích trục lợi mà thường xuyên khoác lác về bản thân. Thói khoác lác có thể gây ra nhiều hậu quả nghiêm trọng như Khơ-lét-xta-cốp đã gặp phải. Gogol muốn cảnh tỉnh mọi người về sự nguy hiểm của thói khoác lác. Ông muốn mọi người sống trung thực và liêm khiết, không nên lừa dối người khác.
* Kết nối đọc – viết:
Bài tập (trang 139 sgk Ngữ văn 12 Tập 1): Viết đoạn văn (khoảng 150 chữ) nêu suy nghĩ của bạn về cách khắc phục “thói Khơ-lét-xta-cốp”.
Trả lời:
Qua vở kịch Nhân vật quan trọng, Gogol đã để lại cho người đời bài học về thói Khơ-lét-xta-cốp. Thói Khơ-lét-xta-cốp chính là thói khoác lác. Thói khoác lác, hay nói dối để tô vẽ bản thân, là một tệ nạn tồn tại dai dẳng trong xã hội. Nó như một rào cản ngăn con người hướng đến giá trị chân thực, làm xói mòn niềm tin và gây tổn hại đến các mối quan hệ. Nó làm ảnh hưởng đến uy tín và hình ảnh của bản thân, khiến người khác mất niềm tin, xa lánh và khinh miệt. Lời nói dối có thể che giấu sự thật trong thời gian ngắn, nhưng về lâu dài sẽ dẫn đến sự vỡ lở, gây tổn hại đến các mối quan hệ và ảnh hưởng đến tâm lý của người nói dối. Để khắc phục thói khoác lác? Từ bản thân mỗi người - nâng cao nhận thức, hiểu rõ tác hại của thói khoác lác, ảnh hưởng tiêu cực đến uy tín và hình ảnh bản thân. Luôn nói sự thật trong mọi tình huống, hướng đến lối sống chân thành và chính trực. Khắc phục thói khoác lác là một hành trình dài cần sự chung tay của tất cả mọi người. Qua vở kịch, nhà văn muốn khán giả nhìn nhận vào chính bản thân mình, nhìn vào con người bên trong thật sự của chính mình, đưa ra lời cảnh báo cho khán giả về lối sống trống rỗng, khoác lác, không có ý nghĩa hiện tại.