Soạn bài Tóm tắt văn bản tự sự ngắn nhất

Soạn bài Tóm tắt văn bản tự sự

I. Mục đích, yêu cầu

II. Cách tóm tắt văn bản tự sự dựa theo nhân vật chính

a. Những nhân vật chính của truyện: An Dương Vương, Mị Châu, Trọng Thủy.

b. An Dương Vương họ Thục tên Phán, là vua của nước Âu Lạc. Vua cho xây thành ở đất Việt Thường nhưng mãi không thành. Vua bèn lập đàn trai giới, cầu đảo bách thần và đã được thần Kim Quy giúp đỡ. Thành xây xong, vua được thần chỉ cho cách chế tạo nỏ thần bảo vệ đất nước. Nhờ có nỏ thần, vua An Dương Vương đã đánh bại quân Đà ra khỏi bờ cõi nước ta. Nhưng vì chủ quan, vua An Dương Vương bị Trọng Thủy là con rể của mình, lừa lấy mất nỏ thần. Khi quân Đà tiến sát vua mới biết đã mất nỏ thần, bèn đem theo con gái là Mị Châu bỏ chạy về phương Nam. Tới bờ biển, Rùa Vàng hiện lên mặt nước, nói với vua rằng Mị Châu chính là kẻ phản bội, vua An Dương Vương bèn tuốt kiếm chém chết con gái mình và cầm sừng tê bảy tấc, theo Rùa Vàng xuống biển.

c. Mị Châu là công chúa, con gái vua An Dương Vương. Nàng được vua chả gả cho con trai vua Triệu Đà là Trọng Thủy. Mị Châu vì tin tưởng chồng nên đã lén cha cho Trọng Thủy xem trộm nỏ thần. Không hề hay biết Trọng Thủy đánh tráo nỏ thần nên ngày hai người từ biệt, Mị Châu nói rằng sẽ rứt áo lông ngỗng trên đường đi để Trọng Thủy theo dấu mà tìm tới. Vào ngày quân Đà tiến đánh, Mị Châu cùng cha lên lưng ngựa chạy về phương Nam. Đến bờ biển, Rùa Vàng hiện lên và chỉ vào nàng, nói rằng nàng là kẻ phản bội. Mị Châu thấy cha tuốt kiếm ra, bèn khấn rằng: "Thiếp là phận gái, nếu có lòng phản nghịch mưu hại cha chết đi sẽ biến thành cát bụi. Nếu một lòng trung hiếu mà bị người lừa dối thì chết đi sẽ biến thành châu ngọc để rửa sạch mối nhục thù." Vừa dứt lời, nàng đã chết dưới lưỡi kiếm của vua cha, máu nàng chảy xuống nước, trai sò ăn phải đều biến thành hạt châu.

d. Tóm tắt văn bản dựa theo nhân vật chính cần làm theo những bước sau:

- Đọc kĩ văn bản, xác định nhân vật chính.

- Chọn các sự việc cơ bản xảy ra với nhân vật chính và diễn biến của các sự việc đó.

- Tóm tắt các hành động, lời nói, tâm trạng của nhân vật theo diễn biến của các sự việc.

III. Luyện tập

Câu 1 (trang 121 sgk Văn 10 Tập 1):

a.

- Phần tóm tắt: Từ "Chàng Trương đi đánh giặc khi vợ mới có mang" đến "biết là mình lầm thì không kịp nữa".

- Mục đích tóm tắt:

(1): Nhằm kể lại một cách ngắn gọn, hàm súc câu chuyện của chàng trai và cô gái trong truyện thơ "Tiễn dặn người yêu".

(2): Việc tóm tắt chỉ nhằm làm dẫn liệu cho bài viết của tác giả Nguyễn Đình Thi.

b.

(1): Tác giả tóm tắt câu chuyện theo những sự kiện chính, sự kiện tiêu biểu.

(2): Tác giả tóm tắt câu chuyện dựa theo một nhân vật trong truyện – Trương Sinh.

Câu 2 (trang 122 sgk Văn 10 Tập 1):

Trọng Thủy là con trai vua Triệu Đà, được vua An Dương Vương gả con gái – Mị Châu cho nên trở thành phò mã của nước Việt. Theo lời cha, Trọng Thủy dụ Mị Châu cho xem nỏ thần và âm thầm đánh tráo nó. Sau khi đánh tráo nỏ thần, Trọng Thủy nói dối về phương Bắc thăm cha. Khi từ biệt vợ, Trọng Thủy nói rằng: "Tình vợ chồng không thể lãng quên, nghĩa mẹ cha không thể dứt bỏ. Ta nay trở về thăm cha, nếu như đến lúc hai nước thất hòa, Bắc Nam cách biệt, ta lại tìm nàng, lấy gì làm dấu?". Sau khi nghe được câu trả lời của vợ, Trọng Thủy trở về nước, mang theo lẫy thần, giúp vua cha đánh bại vua An Dương Vương. Trọng Thủy nhận dấu lông ngỗng mà đuổi, khi kéo tới nơi chỉ còn thấy xác Mị Châu, Trọng Thủy ôm xác Mị Châu đem về táng ở Loa Thành. Trọng Thủy thương tiếc vô cùng, khi đi tắm tưởng như thấy bóng dáng Mị Châu, bèn lao đầu xuống giếng mà chết.

Câu 3 (trang 122 sgk Văn 10 Tập 1):

Tấm mồ côi mẹ từ sớm, sau khi cha mất, phải sống với dì ghẻ và người em cùng cha khác mẹ là Cám. Cuộc sống của Tấm rất khổ cực, phải làm lụng vất vả quần quật suốt ngày đêm. Khi cùng đi bắt tôm tép với Cám, tấm bị Cám lừa lấy hết tôm tép, chỉ để lại một con cá bống nên Tấm không có được chiếc yếm đỏ. Tấm theo lời Bụt mang cá bống về nuôi. Đến khi cá bống bị mẹ con cám bắt giết, Tấm nghe lời Bụt dặn nhặt lấy xương bống bỏ vào lọ, đem chôn dưới chân giường. Ít lâu sau nhà vua mở hội, Tấm xin đi dự hội nhưng bị dì ghẻ bắt nhặt gạo với thóc riêng ra rồi mới được đi hội. Tấm khóc, Bụt hiện lên, gọi chim sẻ giúp đỡ Tấm. Tấm được Bụt cho quần áo đẹp đi dự hội, vội tắm rửa rồi đi dự hội. Khi đi qua chỗ lội một bên giày của Tấm bị rơi mất, Tấm gói chiếc giày còn lại vào khăn rồi chen vào biển người. Khi vua tìm thấy chiếc giày bị rơi của Tấm bèn hạ lệnh cho ướm thử giày. Chỉ có Tấm vừa với chiếc giày ấy, nàng được đưa vào cung làm hoàng hậu. Tấm sau khi làm hoàng hậu, bị mẹ con cám ganh ghét nên năm lần bảy lượt hãm hại. Tấm trèo lên cây cau, dì ghẻ chặt cây khiến tấm ngã chết. Tấm hóa thành chim vàng anh, mẹ con Cám giết vàng anh. Tấm hóa thành hai cây xoan đào, mẹ con Cám chặt gây xoan đào lấy gỗ làm khung cửi. Tấm hóa vào hung cửa, mẹ con Cám đốt khung cửi đi rồi đem tro đi thật xa để đổ. Từ đống tro ấy mọc ên một cây thị, Tấm hóa vào quả thị, được một bà hàng nước đem về. Cuối cùng Tấm cũng được gặp lại vua, được vua sai người đưa kiệu rước về cùng. Khi về đến cung điện, Tấm sai quân hầu đào một cái hố sâu và đun một nồi nước sôi rồi bảo Cám nhảy xuống hố, sai người hầu giội nước sôi vào hố.

Nhận xét – Ý nghĩa

Qua bài học, học sinh nắm được cách tóm tắt văn bản tự sự dựa theo nhân vật chính và biết cách tóm tắt một văn bản tự sự dựa theo nhân vật chính.