Soạn bài Nghe và nhận biết tính thuyết phục của một ý kiến về thơ tám chữ - Cánh diều

Haylamdo soạn bài Nghe và nhận biết tính thuyết phục của một ý kiến về thơ tám chữ Ngữ văn lớp 9 Cánh diều sẽ giúp học sinh trả lời câu hỏi từ đó dễ dàng soạn văn 9.

Soạn bài Nghe và nhận biết tính thuyết phục của một ý kiến về thơ tám chữ - Cánh diều

1. Định hướng

1.1. Yêu cầu về nghe và nhận biết tính thuyết phục của một ý kiến là sau khi nghe, cần chỉ ra được sự đúng đắn, chính xác và phù hợp của các lí lẽ, bằng chứng mà người nói dùng để giải thích, phân tích, chứng minh… cho ý kiến. Nếu những lí lẽ và bằng chứng đó không đúng đắn, thiếu chính xác hoặc không phù hợp thì ý kiến nêu ra của người nói sẽ không có sức thuyết phục.

Bài học này tập trung vào kĩ năng nghe và nhận biết tính thuyết phục của một ý kiến về thơ tám chữ (có thể là ý kiến về toàn bộ bài thơ hoặc một khía cạnh hình thức nghệ thuật hay nội dung cảu bài thơ).

1.2. Để nghe và nhận biết tính thuyết phục của một ý kiến về thơ tám chữ, các em cần chú ý:

- Đọc kĩ bài thơ tám chữ mà người nói đề cập.

- Tập trung lắng nghe ý kiến của người nói để:

+ Xác định được ý kiến mà người nói đưa ra về bài thơ tám chữ ấy.

+ Xác định được các lí lẽ và bằng chứng mà người nói sử dụng để làm sáng tỏ ý kiến của mình về bài thơ tám chữ đã nêu.

- Dựa vào những hiểu biết về đặc điểm thơ tám chữ và bài thơ được giới thiệu để xác định tính đúng đắn, chính xác, phù hợp,… của những lí lẽ và bằng chứng mà người nói đưa ra. Có thể trao đổi, thảo luận trong nhóm để củng cố quan điểm của bản thân.

- Tôn trọng ý kiến của người nói, đồng thời bày tỏ sự đồng tình hoặc không đồng tình của bản thân một cách thích hợp.

2. Thực hành

Bài tập (trang 51 sgk Ngữ Văn lớp 9 Tập 2): Nghe và chỉ ra tính thuyết phục trong ý kiến phát biểu của một bạn về đề tài sau:

Trong bài thơ “Quê hương", nhà thơ Tế Hanh đã sử dụng những hình ảnh so sánh đẹp, bay bổng, đồng thời cũng sử dụng biện pháp nhân hoá một cách độc đáo để thổi linh hồn vào sự vật, khiến cho sự vật có một vẻ đẹp và ý nghĩa bất ngờ.

a) Chuẩn bị

- Sau khi nghe một thành viên trong nhóm nêu và làm sáng tỏ ý kiến của mình (Trong bài thơ “Quê hương”… ý nghĩa bất ngờ.), xác định nội dung nghe và chỉ ra tính thuyết phục của nội dung đó (ý kiến và những bằng chứng, cách thức để làm sáng tỏ ý kiến).

- Đối tượng tham gia nghe và chuẩn bị bài nói để chỉ ra tính thuyết phục cảu ý kiến đã nghe.

- Chuẩn bị cho bài nói chỉ ra tính thuyết phục của ý kiến: Bài thơ Quê hương của Tế Hanh, dàn ý bài nói, các phương tiện như tranh, ảnh, video,… và máy chiếu, màn hình (nếu có).

b) Tìm ý và lập dàn ý

- Tìm ý cho bài nói chỉ ra tính thuyết phục của ý kiến bằng cách đặt và trả lời các câu hỏi sau:

- Người nói đã nêu ra đặc điểm gì về nghệ thuật của bài thơ Quê hương (Tế Hanh)?

=> Người nói đã nêu ra đặc điểm về nghệ thuật của bài thơ Quê hương (Tế Hanh): Tác gả đã sử dụng hình ảnh so sáng và biện pháp nhân hoá.

- Người nói có đưa ra được những bằng chứng cụ thể tử bài thơ để làm rõ đặc điểm nghệ thuật đó không? Những bằng chứng đó có chính xác và đầy đủ không? Nếu không, cần điểu chỉnh và bổ sung những gì?

=> Người nói đã đưa ra được những bằng chứng cụ thể tử bài thơ để làm rõ đặc điểm nghệ thuật. Những bằng chứng đó đã chính xác và đầy đủ.

- Người nói có nêu ra những tác dụng cụ thể về đặc điểm nghệ thuật đó của bài thơ không? Những tác dụng đó có hợp lí không? Nếu không, cần sửa lại như thế nào?

=> Người nói đã nêu ra những tác dụng cụ thể về đặc điểm nghệ thuật đó của bài thơ. Những tác dụng đã hợp lí.

- Thái độ của người nói và các phương tiện hỗ trợ được sử dụng có phù hợp không? Nếu không, cần điều chỉnh những gì?

=> Thái độ của người nói và các phương tiện hỗ trợ đã được sử dụng có phù hợp.

- Lập dàn ý cho bài nói chỉ ra sự thuyết phục của một ý kiến về bài thơ Quê hương (Tế Hanh) bằng cách lựa chọn, sắp xếp các ý theo bố cục ba phần.

c) Nói và nghe

- Người nói: Tham khảo các yêu cầu đã nêu ở bài 6, phần Nói và nghe, mục c (trang 28) và đối chiếu với dàn ý đề văn đã làm ở bài này.

- Người nghe: Nghe theo hướng dẫn đã nêu ở ý 1.2, mục 1. Định hướng.

* Bài nói tham khảo:

Xin chào các bạn! Sau khi nghe bài phát biểu của các bạn về đề tài: “Trong bài thơ “Quê hương", nhà thơ Tế Hanh đã sử dụng những hình ảnh so sánh đẹp, bay bổng, đồng thời cũng sử dụng biện pháp nhân hoá một cách độc đáo để thổi linh hồn vào sự vật, khiến cho sự vật có một vẻ đẹp và ý nghĩa bất ngờ.”. Tôi nhận thấy, tính thuyết phục trong ý kiến phát biểu của các bạn về bài thơ "Quê hương" của nhà thơ Tế Hanh rất rõ ràng và mạnh mẽ. Dưới đây là phân tích về tính thuyết phục trong ý kiến này:

Thứ nhất, sử dụng hình ảnh so sánh và biện pháp nhân hoá: Bạn đã nhận định rằng nhà thơ Tế Hanh sử dụng những hình ảnh so sánh đẹp, bay bổng để mô tả quê hương, cùng với việc sử dụng biện pháp nhân hoá độc đáo để thổi linh hồn vào các sự vật. Điều này giúp tạo ra một không gian thơ mộng, khơi dậy sự tưởng tượng, làm cho người đọc cảm nhận được vẻ đẹp và ý nghĩa không ngờ của quê hương qua góc nhìn mới mẻ và sáng tạo.

Thứ hai, vẻ đẹp và ý nghĩa bất ngờ: Bạn đã chỉ ra rằng việc sử dụng hình ảnh so sánh đẹp và biện pháp nhân hoá độc đáo không chỉ làm tôn vinh vẻ đẹp của quê hương mà còn giúp thổi linh hồn, ý nghĩa đặc biệt vào từng sự vật, cảnh vật. Điều này tạo ra một sự kỳ diệu, bất ngờ khi người đọc khám phá ra những chi tiết, ý nghĩa ẩn sau mỗi hình ảnh và mỗi nhân hoá, tạo nên một trải nghiệm đặc biệt, sâu sắc về quê hương.

Với việc phân tích chi tiết về việc sử dụng hình ảnh, biện pháp nhân hoá và nhấn mạnh vào vẻ đẹp, ý nghĩa bất ngờ được thể hiện trong bài thơ, ý kiến của bạn đã truyền đạt một cách rõ ràng và thuyết phục về sự tinh tế, sáng tạo và phong phú trong việc mô tả quê hương trong bài thơ "Quê hương" của nhà thơ Tế Hanh. 

d) Kiểm tra, chỉnh sửa