Soạn bài Tiếng Việt Tập 2 - Chân trời sáng tạo
Haylamdo soạn bài Tiếng Việt Tập 2 Ngữ văn lớp 9 Chân trời sáng tạo sẽ giúp học sinh trả lời câu hỏi từ đó dễ dàng soạn văn 9.
Soạn bài Tiếng Việt Tập 2 - Chân trời sáng tạo
Câu 1 (trang 141 sgk Ngữ văn 9 Tập 2): Đọc đoạn trích sau và thực hiện các yêu cầu bên dưới:
Người vợ - Em mua được đủ các thứ rồi đây. Các ông, các bà ấy cứ xúm lại hỏi thăm anh, ai cũng mừng cho mẹ con em. Con nó đâu, sao anh lại ngồi một mình thế?
Người chồng - Bỏ các thứ ấy rồi đi đi.
Người vợ - Ô hay! Đi đâu?
Người chồng - Muốn đi đâu thì đi. Tôi không muốn nhìn thấy cô nữa!
(Nguyễn Đình Thi, Cái bóng trên tường)
a. Xác định các câu rút gọn và câu đặc biệt có trong lời thoại ở đoạn trích trên. Chỉ ra dấu hiệu để phân biệt hai kiểu câu này.
b. Thêm các thành phần phụ (trạng ngữ, thành phần tình thái, thành phần phụ chú,...) vào câu “Bỏ các thứ ấy rồi đi đi!”. Nhận xét sự khác biệt giữa câu trong đoạn trích và (các) câu em vừa viết.
c. Phân tích cấu trúc cú pháp của các câu được in đậm trong đoạn trích trên. Xác định câu nào là câu đơn, câu nào là câu ghép và nêu tác dụng của việc lựa chọn các kiểu câu ấy.
Trả lời:
a.
- Câu rút gọn:
+ Bỏ các thứ ấy rồi đi đi.
+ Đi đâu?
+ Muốn đi đâu thì đi
- Câu đặc biệt: Ô hay!
- Dấu hiệu:
+ Câu rút gọn là câu có thể khôi phục lại thành phần rút gọn.
+ Câu đặc biệt là câu không thể phân tích theo cấu tạo.
b.
-Thêm trạng ngữ: Bây giờ em bỏ các thứ ấy xuống rồi đi đi!
- Nhận xét sự khác biệt
+ Câu trong đoạn trích: thể hiện sự dứt khoát, mạnh mẽ, ra lệnh, yêu cầu.
+ Khi thêm thành phần phụ của câu, câu dài hơn và không bộc lộ hết được sự dứt khoát của nhân vật.
c. Phân tích cấu trúc ngữ pháp
Em / mua được đủ các thứ rồi đây.
CN VN
→ Câu đơn
Các ông, các bà ấy / cứ xúm lại hỏi thăm anh,// ai / cũng mừng cho mẹ con em.
CN1 VN1 CN2 VN2
→ Câu ghép
Tôi // không muốn nhìn thấy cô nữa!
CN VN
→ Câu đơn
- Tác dụng của việc lựa chọn câu đơn: Diễn đạt các ý đơn giản, cô đọng, súc tích cho câu văn.
- Tác dụng của việc lựa chọn câu ghép: Diễn đạt các ý phức tạp, cung cấp nhiều thông tin hơn trong một câu.
Câu 2 (trang 141 sgk Ngữ văn 9 Tập 2): Xác định nghĩa của yếu tố Hán Việt “minh” trong các trường hợp sau:
a. Tiểu thuyết “Đêm Chủ nhật dài” kể về hành trình đi tìm sự thật và chứng minh mình không phạm tội giết người của Giôn Oa-rân.
b. Đâu những bình minh cây xanh nắng gội,
Tiếng chim ca giấc ngủ ta tưng bừng?
(Thế Lữ, Nhớ rừng)
Trả lời:
- Nghĩa của “minh” trong câu a:
+ Chứng minh: Giôn Oa-rân muốn chứng minh mình không phạm tội giết người.
+ Làm sáng tỏ: Giôn Oa-rân muốn làm sáng tỏ sự thật về vụ án.
- Nghĩa của “minh” trong câu b:
“minh”: Rạng rỡ, sáng sủa: bình minh là thời điểm rạng rỡ, sáng sủa nhất trong ngày.
Câu 3 (trang 141 sgk Ngữ văn 9 Tập 2): Xác định nghĩa của từ ngữ in đậm trong các trường hợp sau. Trong các trường hợp này, trường hợp nào từ ngữ được dùng theo nghĩa mới?
a. Lướt sóng là môn thể thao dùng ván lướt đi trên sóng nhờ vào lực đẩy của sóng biển.
b. Đầu tư chứng khoán là một trong những kênh đầu tư hài chính được quan tâm nhất hiện nay. Có hai dạng đầu tư là lâu dài và lướt sóng, trong đó, dạng lướt sóng được nhà đầu tư ưa thích nhiều hơn vì khả năng sinh lời cao và thu hồi vốn nhanh.
Trả lời:
- Lướt sóng trong câu a: Sử dụng ván để di chuyển trên những con sóng biển.
- Lướt sóng trong câu b: Mua bán chứng khoán trong thời gian ngắn với mục đích kiếm lợi nhuận từ biến động giá ngắn hạn.
- Trường hợp b từ ngữ được dùng theo nghĩa mới