Vở thực hành Ngữ văn 9 Tiếng đàn mưa - Kết nối tri thức
Haylamdo biên soạn và sưu tầm lời giải vở thực hành Ngữ Văn 9 Tiếng đàn mưa sách Kết nối tri thức hay nhất, ngắn gọn sẽ giúp học sinh lớp 9 dễ dàng làm bài tập trong VTH Văn 9.
Giải VTH Ngữ Văn 9 Tiếng đàn mưa - Kết nối tri thức
..............................................................................................................................
Trả lời:
Những đặc điểm của thể thơ song thất lục bát thể hiện trong bài thơ Tiếng đàn mưa:
- Bài thơ gồm các câu thơ đan xen hai câu thơ bảy chữ với cặp câu thơ lục bát.
- Vần lưng được gieo ở tiếng thứ sáu của câu bát (hiệp vẫn với tiếng cuối của câu lục liền trước nó) và tiếng thứ năm của câu thơ 7 tiếng (hiệp vẫn với tiếng cuối của câu thơ 7 tiếng liền trước nó). Vẫn chân được gieo ở tiếng cuối của câu thơ 7 tiếng thứ hai và câu thơ lục bát trong tất cả các khổ thơ.
- Về thanh điệu, các thanh bằng (B) – trắc (T) khớp với sơ đồ được trình bày trong SGK, trang 40.
- Câu thơ 7 tiếng có cách ngắt nhịp lẻ trước chẳn sau (3/2/2 hoặc 3/4). Câu lục bát ngắt nhịp chẳn (2/4, 4/2 hoặc 2/2/2 ở câu lục; 4/4, 2/2/2/2 ở câu bát).
Trả lời:
Bố cục của bài thơ gồm 2 phần. Nội dung chính của từng phần:
- Phần 1 (ba khổ thơ đầu): hoa rụng cùng mưa (cảnh mưa rơi).
- Phần 2 (khổ thơ cuối): lệ rơi cùng mưa (tâm trạng của khách tha hương).
|
STT |
Từ ngữ |
Số lần xuất hiện |
Tác dụng |
|
1 |
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
3 |
|
|
|
|
4 |
|
|
|
|
5 |
|
|
|
|
6 |
|
|
|
|
7 |
|
|
|
|
8 |
|
|
|
Trả lời:
|
STT |
Từ ngữ |
Số lần xuất hiện |
Tác dụng |
|
1 |
Mưa |
18 |
Từ được sử dụng nhiều nhất, xuất hiện ở tất cả các khổ thơ (khổ 1: 6 lần; khổ 2: 5 lần; khổ 3: 4 lần; khổ 4: 3 lần) tạo cảm nhận về một cơn mưa bao trùm lên vạn vật. |
|
2 |
Hoa |
5 |
Hình tượng hoa luôn gắn với cái đẹp. Cùng với từ hoa, từ lan (tên một loài hoa, xuất hiện 2 lần) gợi nên vẻ tao nhã. |
|
3 |
Rơi |
7 |
Các từ này dùng để miêu tả hình ảnh những hạt mưa rơi xuống (cùng với mưa có hoa, bóng tà dương). Trạng thái rơi xuống, di chuyển theo chiều hướng đi xuống của các sự vật, hiện tượng gợi nỗi buồn thê lương trong xúc cảm. |
|
4 |
Xuống |
6 |
|
|
5 |
Rụng |
4 |
|
|
6 |
Xuân |
4 |
Ngoài ý nghĩa trực tiếp nói về mùa xuân, từ xuân còn gợi liên tưởng đến cái đẹp. |
|
7 |
Khách |
4 |
Nhân vật “khách” là hình ảnh con người duy nhất trong bài thơ. Nếu ở khổ thơ đầu nhân vật chưa xuất hiện thì càng về sau càng hiện lên rõ nét (từ khách xuất hiện 1 lần ở khổ 2 và 3; xuất hiện 2 lần ở khổ cuối, thậm chí câu thơ cuối cùng còi nên rõ đó là khách tha hương). Nhà thơ muốn gửi gắm những nỗi niềm tâm sự của chính mình qua nhân vật này. |
|
8 |
Nước non |
3 |
Từ này tuy chỉ xuất hiện 3 lần (ít hơn một số từ khác), nhưng không thể không gây chú ý trong một bài thơ mà nhan đề chỉ nhắc đến tiếng đàn và mưa. Đặt trong bối cảnh lịch sử Việt Nam thời bấy giờ (đang nằm dưới ách cai trị của thực dân Pháp), có thể cảm nhận được lòng yêu nước thầm kín của tác giả gửi gắm qua từ ngữ này. |
Bài tập 4 trang 28 VTH Ngữ Văn 9 Tập 1:
Đặc điểm chung của những sự vật, hiện tượng phụ hoạ của mưa: ..................
Tâm trạng tác giả muốn khắc họa qua những sự vật, hiện tượng ấy: ...............
Trả lời:
- Đặc điểm chung của những sự vật, hiện tượng phụ hoạ của mưa: Các sự vật, hiện tượng phụ họa cùng mưa đều ở trạng thái rơi rụng, xu hướng đi xuống (hoa rụng, bóng dương tà,...)
- Tâm trạng tác giả muốn khắc họa qua những sự vật, hiện tượng ấy: buồn thương, tê tái trong tâm hồn “khách tha hương”.
...................................................................................................................
Trả lời:
Mối liên hệ giữa hình ảnh nước non ở ba khổ thơ đầu với nội dung khổ thơ cuối:
- Từ nước non được nhắc tới ở 3 khổ thơ đầu (mỗi khổ thơ, từ nước non xuất hiện 1 lần) gắn với những hình ảnh đẹp nhưng đượm buồn:
+ Mưa rơi, hoa rụng, bóng chiều tà: gợi cảm giác buồn thương.
+ Thểm lan, mưa xuân, hoa xuân: liên tưởng đến cái đẹp.
- Hai câu thơ cuối không nói tới nước non, nhưng lại đặc tả nhân vật “khách tha hương” (một con người không được sống trên chính mảnh đất quê hương mình) đang rơi lệ trong không gian mưa rơi và thời gian là lúc chiều tà. Con người, không gian và thời gian như cùng hoà điệu trong một nỗi buồn thương.
Như vậy, có thể thấy, nội dung của hai câu thơ cuối là một sự hô ứng, tiếp nối, đồng vọng, hoà nhịp với hình ảnh nước non ở ba khổ thơ đầu. Cảnh và tình hoà làm một. Đặt trong bối cảnh ra đời của bài thơ (đất nước đang bị thực dân Pháp đô hộ), với một thi nhân có tấm lòng yêu nước, người đọc không khó nhận ra nỗi buồn thương của tác giả trước tình cảnh của dân tộc lúc bấy giờ.
Bài tập 6 trang 29 VTH Ngữ Văn 9 Tập 1:
Điều khiến em ấn tượng nhất ở bài thơ: ................................................
Lí do: .............................................................................
Trả lời:
Điều khiến em ấn tượng nhất ở bài thơ: nhạc tính của bài thơ.
Lí do: Nhạc tính được tạo bởi sự kết hợp vần và nhịp vốn có của thể thơ song thất lục bát, cùng với biện pháp tu từ điệp thanh, điệp vần được tác giả vận dụng khéo léo, sáng tạo.
Trả lời:
Đoạn văn tham khảo
Bài thơ Tiếng đàn mưa của nhà thơ Bích Khê đem đến cho bạn đọc thật nhiều cung bậc cảm xúc. Bao trùm tác phẩm là nỗi nhớ quê hương của nhân vật “khách” khi ngắm nhìn cảnh mưa xuân. Cảnh mưa trong bài hiện lên đẹp đẽ, nhẹ nhàng, trong trẻo biết bao! Ta thấy một thềm lan, thềm hoa tuôn hoa mưa; những đồng nội bạt ngàn, căng tràn sức sống trong mưa; một tiếng đàn bay bổng; bóng dương tà im ắng; và hình ảnh nước non hùng vĩ. Chứng kiến cảnh vật đẹp như trong tranh ấy, người cố hương say mê, yêu thích, nhưng rồi lại trầm xuống vì bồi hồi nhớ quê hương. Sau tất cả, điều đọng lại trong tâm trí người đọc lại là “muôn hàng lệ rơi” của người khách tha hương. Hàng lệ không chảy theo hạt, mà được miêu tả là “muôn”, diễn tả sự đau đớn như xé lòng của “khách”. Đọc bài thơ, tôi cảm giác mình cũng đang sầu đau, khóc thầm, nhớ quê hương biết nhường nào!