Lý thuyết Công nghệ 10 Kết nối tri thức Bài 4: Sử dụng, cải tạo và bảo vệ đất trồng
Haylamdo sưu tầm và biên soạn lý thuyết Công nghệ lớp 10 Bài 4: Sử dụng, cải tạo và bảo vệ đất trồng sách Kết nối tri thức hay nhất, ngắn gọn sẽ giúp học sinh nắm vững kiến thức trọng tâm, ôn luyện để học tốt môn Công nghệ 10.
Lý thuyết Công nghệ 10 Kết nối tri thức Bài 4: Sử dụng, cải tạo và bảo vệ đất trồng
I. Sử dụng và bảo vệ đất trồng
1. Chọn cây trồng phù hợp với từng loại đất
- Mỗi cây trồng chỉ thích hợp với một loại đất.
- Nếu cây trồng phù hợp với đất:
+ Cây sinh trưởng, phát triển tốt
+ Cây cho năng suất cao
- Nếu cây trồng không phù hợp với đất:
+ Cây sinh trưởng, phát triển chậm
+ Năng suất thấp
2. Kết hợp sử dụng đất và cải tạo đất
- Nguyên nhân:
+ Đất trồng bị suy giảm
+ Đất trồng mất cân đối dinh dưỡng
- Tác dụng:
+ Bù đắp chất dinh dưỡng
+ Cải tạo đất
3. Canh tác bền vững
- Biện pháp: luân canh, tăng vụ, trồng xen, trồng gối, làm ruộng bậc thang, bố trí thời vụ thích hợp.
- Vai trò:
+ Tăng năng suất cây trồng
+ Tạo việc làm cho người dân
+ Nâng cao hiệu quả kinh tế trên diện tích gieo trồng
II. Một số biện pháp cải tạo đất trồng
1. Cải tạo đất chua
a. Đất chua và nguyên nhân gây ra đất chua
- Đất chua: là đất trong dung dịch có nồng độ H+ > nồng độ OH-, nhiều Al3+, Fe3+ tự do.
- Nguyên nhân:
+ Nước mưa làm rửa trôi các cation kiềm trong đất
+ Cây trồng lấy đi một lượng cation kiếm trong đất mà không hoàn trả.
+ Bón phân hóa học chua sinh lí vào đất
+ Phân giải chất hữu cơ trong điều kiện kị khí.
b. Biện pháp cải tạo đất chua
- Biện pháp vôi
+ Mất khả năng gây độc cho cây và cố định lân trong đất
+ Tăng cường hoạt động của vi sinh vật
+ Đất tơi xốp
+ Điều chỉnh PH phù hợp.
- Biện pháp thủy lợi:
+ Vùng ngoài: đắp đê kết hợp trồng cây chắn sóng.
+ Vùng trong: dùng nước ngọt kết hợp bón vôi
- Biện pháp canh tác:
+ Không làm đất vào mùa mưa
+ Che phủ đất bằng tàn dư thực vật, nylon, trồng cây phân xanh.
2. Cải tạo đất mặn
a. Đất mặn và nguyên nhân gây ra đất mặn
- Đất mặn: là đất có nồng độ muối hòa tan trên 2,56%.
- Nguyên nhân:
+ Vùng ven biển có địa hình thấp do thủy triều, vỡ đê hoặc nước biển theo các cửa sông vào bên trong đất liền mang theo muối hòa tan
+ Nước ngầm chứa hàm lượng muối hòa tan thấm lên tầng đất mặt
b. Biện pháp cải tạo đất mặn
- Biện pháp bón phân: Sử dụng phân hữu cơ, hạn chế phân vô cơ, kết hợp bón vôi
- Biện pháp thủy lợi:
+ Xây dựng, củng cố hệ thống đê biển, trồng cây chắn sóng.
+ Xây dựng hệ thống kênh, mương
+ Làm mương hạ mực nước ngầm.
- Biện pháp canh tác:
+ Xây dựng chế độ luân canh
+ Bố trí thời vụ tránh mặn
- Chế độ làm đất thích hợp
+ Cày không lật, xới đất nhiều lần
+ Vùng đã cải tạo không để khô hạn, không làm ải.
3. Cải tạo đất bạc màu
a. Đất bạc màu và nguyên nhân gây ra đất bạc màu
- Đất bạc màu: là đất trồng có tầng canh tác mỏng, thành phần cơ giới nhẹ, nghèo chất dinh dưỡng, đất chua, vi sinh vật có ích hoạt động kém
- Nguyên nhân:
+ Quá trình rửa trôi diễn ra mạnh mẽ
+ Tập quán canh tác lạc hậu khiến đất mất cân đối và nghèo chất dinh dưỡng, bị chua.
b. Biện pháp cải tạo đất bạc màu
- Biện pháp bón phân:
+ Phân hữu cơ
+ Phân vô cơ
+ Phân xanh
+ Bón vôi
- Biện pháp thủy lợi: tưới tiêu hợp lí
- Biện pháp canh tác:
+ Sử dụng giống ngắn ngày
+ Sử dụng luân canh, tăng vụ, trồng xen cây họ đậu.
