Lý thuyết Lịch Sử 8 Bài 26: Phong trào kháng chiến chống Pháp trong những năm cuối thế kỉ XIX hay, chi tiết
Lý thuyết Lịch Sử 8 Bài 26: Phong trào kháng chiến chống Pháp trong những năm cuối thế kỉ XIX hay, chi tiết
Haylamdo biên soạn và sưu tầm Tóm tắt Lý thuyết Lịch Sử 8 Bài 26: Phong trào kháng chiến chống Pháp trong những năm cuối thế kỉ XIX hay, chi tiết nhất sẽ tóm tắt kiến thức trọng tâm về bài học từ đó giúp học sinh học tốt môn Lịch Sử 8.
I. CUỘC PHẢN CÔNG CỦA PHÁI KHÁNG CHIẾN TẠI KINH ĐÔ HUẾ. VUA HÀM NGHI RA “CHIẾU CẦN VƯƠNG”
1. Cuộc phản công quân Pháp của phái chủ chiến ở Huế tháng 7- 1885.
* Nguyên nhân:
- Phe chủ chiến trong triều đình Huế muốn giành lại chủ quyền từ tay Pháp.
- Thực dân Pháp khi biết âm mưu của phe chủ chiến, đã tìm mọi cách để tịêu diệt phe chủ chiến khi có điều kiện.
* Diễn biến:
- Đêm 4 rạng 5- 7- 1885 Tôn Thất Thuyết (Thượng Thư Bộ binh ) hạ lệnh tấn công quân Pháp ở Tòa Khâm Sứ và Đồn Mang Cá.
- Quân Pháp nhất thời rối loạn, sau khi củng cố tinh thần, chúng phản công chiếm Hoàng Thành. Trên đường đi chúng giết người cướp của rất dã man.
2. Phong trào Cần Vương bùng nổ và lan rộng.
- Kinh thành Huế thất thủ, Tôn Thất Thuyết đưa vua Hàm Nghi ra Tân Sở (Quảng Trị). Tại đây 13- 7- 1885 ông nhân danh vua Hàm Nghi ra “Chiếu Cần Vương" kêu gọi văn thân và nhân dân đứng lên giúp vua cứu nước.
- Từ đó phong trào chống xâm lược dâng lên sôi nổi kéo dài đến cuối thế kỷ XIX.
* 1885- 1888, phong trào bùng nổ khắp cả nước nhất là Trung Kỳ, Bắc Kỳ
* 1888- 1896: sau khi vua Hàm Nghi bị bắt, phong trào quy tụ thành những cuộc khởi nghĩa lớn có quy mô và trình độ tổ chức cao hơn, tiêu biểu nhất là khởi nghĩa Hương Khê (1885 - 1896)
II. NHỮNG CUỘC KHỞI NGHĨA LỚN TRONG PHONG TRÀO CẦN VƯƠNG: BA ĐÌNH, BÃI SẬY, HƯƠNG KHÊ.
| Khởi nghĩa | Lãnh đạo | Địa bàn | Thành phần tham gia | Diễn biến |
|---|---|---|---|---|
| Ba Đình (1886-1887) | Phạm Bành, Đinh Công Tráng | Mậu Thịch, Thượng Thọ, Mỹ Khê | Người kinh, mường, thái | - 12- 1886 đến 1- 1887 Pháp tấn công quy mô vào căn cứ, nghĩa quân cầm cự suốt 34 ngày đêm. - Cuối cùng, khởi nghĩa thất bại nên nghĩa quân rút lên Mã Cao. |
| Bãi Sậy | Nguyễn Thiện Thuật | Văn Lâm, Văn Giang, Khoái Châu, Yên Mỹ - Hưng Yên | Nông dân | - 1885- 1889 thực dân Pháp phối hợp với lực lượng của tay tay sai Hoàng Cao Khải mở cuộc tấn công qui mô nhằm tiêu diệt nghĩa quân. - Lực lượng nghĩa quân suy giảm. - 1889 Nguyễn Thiện Thuật sang Trung Quốc. |
| Hương Khê | Phan Đình Phùng, Cao Thắng | Thanh Hóa, Nghệ An, Hà Tĩnh, Quảng Bình | + 1885- 1888: tổ chức, huấn luyện, xây dựng công sự, rèn Đức vũ khí với lối đánh du kích trải rộng trên 4 tỉnh Thanh Hóa, Nghệ An, Hà Tĩnh,Quảng Bình. + 1888- 1895: chiến đấu cam go đẩy lùi nhiều cuộc càn quét của địch. + Pháp càn quét, bao vây Ngàn Trươi, Phan Đình Phùng hy sinh ngày 28 - 12 - 1895, nghĩa quân hoạt động thêm một thời gian rồi tan rã. |
( Lược đồ khởi nghĩa Bãi Sậy, nguồn: Internet)
( Lược đồ địa bàn hoạt động của khởi nghĩa Hương Khê, nguồn: Intenet)
* Ý nghĩa của phong trào cần Vương
- Phong trào Cần Vương là phong trào lớn mạnh, thể hiện truyên thống và khí phách anh hùng của dân tộc ta.
- Tiêu biểu nhất cho cuộc kháng chiến tự vệ của nhân dân ta cuối thế kỷ XIX.
- Hứa hẹn một năng lực chiến đấu dồi dào chống chủ nghĩa đế quốc.
* Nguyên nhân thất bại của phong trào Cần Vương
- Hạn chế của ý thức hệ phong kiến ( khẩu hiệu Cần Vương ), chỉ đáp ứng phần nhỏ yêu cầu của dân tộc, chưa đáp ứng được nguyện vọng của nhân dân.
- Hạn chế của người lãnh đạo, chiến đấu mạo hiểm, phiên lưu, chưa tính toán kết quả, chiến lược, chiến thuật sai lầm, thiếu liên hệ, khi thất bại dễ sinh ra bi quan chán nản.
