Soạn bài Chuyện chức phán sự đền Tản Viên (Nguyễn Dữ) ngắn nhất
Soạn bài Chuyện chức phán sự đền Tản Viên (Nguyễn Dữ)
Xem thêm Tóm tắt: Chuyện chức phán sự đền Tản Viên (Nguyễn Dữ)
Bố cục:
Phần 1: Từ đầu đến "không cần gì cả": giới thiệu về lai lịch của Tử Văn và hành động đốt đền.
Phần 2: Đoạn tiếp theo đến "khó lòng thoát nạn": Cuộc gặp gỡ giữa Tử Văn và tên tướng giặc gian ác.
Phần 3: Tiếp theo đến "không bệnh mà mất": Cuộc xử kiện ở âm phủ và chiến thắng thuộc về công lý.
Phần 4: Đoạn còn lại: Ngô Tử Văn nhậm chức phán sự đền Tản Viên.
Hướng dẫn soạn bài
Câu 1 (trang 60 sgk Văn 10 Tập 2):
+ Đáp án đúng:
B. Thể hiện sự khảng khái, chính trực và dũng cảm muốn vì dân trừ hại.
D. Thể hiện tinh thần dân tộc mạnh mẽ qua việc diệt trừ hồn tên giặc xâm lược hung bạo, bảo vệ Thổ thần nước Việt, người từng có công giúp Lí Nam Đế chống ngoại xâm.
+ Lí giải:
Đáp án A là đáp án sai bởi Ngô Tử Văn không muốn đả phá sự mê tín thần linh của quần chúng bình dân mà chỉ muốn thức tỉnh họ khỏi việc mê muội thờ cúng cả hồn ma tên giặc xâm lược gian xảo.
Đáp án C sai bởi vì hành động của Ngô Tử Văn là hành động vì nhân dân, vì cái thiện, công lý chứ không phải bởi vì tính hiếu thắng.
Câu 2 (trang 60 sgk Văn 10 Tập 2):
+ Đáp án đúng: Tất cả các đáp án đã được nêu ra đều đúng.
⇒ Chọn E. Ý kiến khác (tất cả đều đúng)
+ Lí giải:
Sự xuất hiện của thần linh, hồn ma, cõi âm cũng như chi tiết Diêm Vương xử kiện ở âm phủ là biểu hiện của văn hóa tâm linh của con người thời trung đại, tin vào một thế giới sau cái chết, nơi con người nhận được những kết quả cho hành động khi còn sống của mình. Điều này đồng thời mang ý nghĩa khuyên răn, cảnh tỉnh con người phải sống đúng đắn, làm điều thiện.
Nhưng hơn hết, chi tiết Diêm Vương xử kiện bộc lộ khát vọng công lí mãnh liệt của con người về lẽ công bằng chưa được thực hiện nơi cuộc sống trần thế, họ tin tưởng rằng lẽ công bằng ấy sẽ được tìm lại ở một thế giới khác, lẽ công bằng luôn trường tồn.
Đối với kết cấu truyện kể, chi tiết này nhằm đẩy xung đột của truyện lên cao trào từ đó tạo nên cơ hội để Ngô Tử Văn bộc lộ bản lĩnh, khí phách.
Câu 3 (trang 61 sgk Văn 10 Tập 2): Việc Ngô Tử Văn được nhậm chức phán sự ở đền Tản Viên:
+ Khẳng định sự chiến thắng tất yếu của lẽ phải, công lý trong cõi nhân gian.
+ Người có bản lĩnh, biết đấu tranh vì lẽ phải, vì cái thiện như Ngô Tử Văn sẽ được đền đáp xứng đáng.
+ Đồng thời khích lệ con người đấu tranh vì chính nghĩa, vì lẽ phải, công lý để bảo vệ cuộc sống của chính mình và những người xung quanh.
Câu 4 (trang 61 sgk Văn 10 Tập 2): Qua Chuyện chức phán sự đền tản viên, Nguyễn Dữ đã thể hiện một ngòi bút kể chuyện vô cùng đặc sắc và hấp dẫn:
+ Truyện giàu kịch tính, có tình huống cao trào, thắt nút và mở nút từ đó giúp nhân vật bộc lộc tính cách, phẩm chất để hóa giải xung đột.
+ Truyện mang màu sắc kì ảo, li kì, có sự đan xen hài hòa giữa yếu tố tưởng tượng (về thần linh, yêu ma, thế giới âm phủ) và yếu tố thực (cuộc sống chốn nhân gian của Ngô Tử Văn). Sự đan cài hai yếu tố này khiến câu chuyện trở nên hấp dẫn, cuốn hút, nhờ đó mà những bài học về luân lý, đạo đức được truyền đạt một cách dễ dàng, thu hút, không khiên cưỡng.
Câu 5 (trang 61 sgk Văn 10 Tập 2): Nêu chủ đề của truyện.
+ Chuyện chức phán sự đền Tản Viên đề cao tinh thần khảng khái, cương trực, dám đấu tranh chống lại cái ác cho dân của một người trí thức nước Việt tên Ngô Tử Văn.
+ Tác phẩm con thể hiện niềm tin vào công lí và chính nghĩa bất diệt nhất định sẽ chiến thắng gian tà, hung bạo.
Luyện tập
Câu 1 (trang 61 sgk Văn 10 Tập 2):
Gợi ý trả lời: Học sinh có thể chọn lựa cách kết tùy theo logic và sự lí giải của cá nhân, miễn sao hợp lý và đảm bảo tính nhân văn, giá trị của tác phẩm.
Gợi ý trả lời: Chọn kết thúc khác: Để cho Tử Văn tiếp tục sống trên cõi trần thế và làm một vị quan thanh liêm chính trực, hết lòng vì dân thay vì tới nhậm chức phán sự ở đền Tản Viên. Lựa chọn cái kết này bởi vì sự tồn tại của Tử Văn ở cõi trần thế sẽ khiến cuộc sống của nhân dân được ấm no, bình an, đồng thời người dân, nhất là những người trí thức có thể lấy đó làm tấm gương mà noi theo, cuộc sống sẽ ngày càng có nhiều người như Tử Văn, dám đứng lên bảo vệ lẽ phải và công lý.
Câu 2 (trang 61 sgk Văn 10 Tập 2): Tóm tắt truyện (không quá 20 dòng)
Ngô Tử Văn tên Soạn, người huyện Yên Dũng đất Lạng Giang, tính tình vốn cương trực, khảng khái, nóng nảy, thấy sự tà gian thì không thể chịu được. Trong làng có một ngôi đền thiêng vốn thuộc quyền cai quản của Thổ công đất này nhưng bị tên tưởng bại trận của Bắc triều chiếm lấy. Hồn ma của hắn tác oai tác quái trong nhân dân. Tử Văn tức giận, bèn đi đốt đèn. Bị hồn ma đến tượng giặc giả mạo Thổ công tới đe dọa nhưng Tử Văn không mảy may sợ hãi. Vì sự gian tà của hồn ma tên tướng giặc, Tử Văn bị quỷ sứ bắt xuống Minh ti và tra hỏi. Nhưng với bản lĩnh cứng cỏi, luôn đứng về công lý và nhân dân lương thiện, cùng với sự giúp đỡ của Thổ công, Tử Văn đã khiến cho hồn ma tên tướng giặc bị trừng trị thích đáng. Tử Văn được Diêm vương cho sống lại. Thổ công vì cảm kích bản lĩnh, trí tuệ, phẩm chất của Ngô Tử Văn mà mời Tử Văn đến nhận chức phán sự đền Tản Viên. Tử Văn vui vẻ nhận lời, sau đó không bệnh mà mất . Có người thấy Tử Văn ngồi trên xe ngựa lẫn trong làn sương mù chỉ chắp tay thi lễ, không nói lời nào rồi thoắt cái cưỡi gió mà biến mất.
Nhận xét - Ý nghĩa
Học sinh nắm được
1. Nội dung: Tác phẩm đề cao tinh thần khảng khái, cương trực, dám đấu tranh chống lại cái ác trừ hại cho dân của Ngô Tử Văn, một người trí thức nước Việt, đồng thời thể hiện niềm tin vào công lý và chính nghĩa của nhân dân.
2. Nghệ thuật: Nghệ thuật kể chuyện lôi cuốn, nhân vật được xây dựng sắc nét, tình tiết và diễn biến truyện giàu kịch tính, truyện đã để lại ấn tượng mạnh mẽ trong lòng người đọc.
